Page Text
________________
भगवतीसो ५०६ च द्रव्यदेशाश्च वा ६, द्रव्याणि च द्रव्यदेशश्च ७, किं वा, द्रव्याणि च द्रव्यदेशाश्च ८ भवन्ति ?, इति रीत्या अष्टविकल्पपृच्छा, त्रिपुद्गलास्तिकायप्रदेशेषु अष्टमविकल्पवर्जाः सप्त विकल्पाः संभवन्तीत्यभिमायेणाह-' गोयमा ! सिय दवं १, सिय दव्वदेसे२ एवं सत्त भंगा भाणियच्या जाव दवाइं च दव्वदेसे य, नो दवाई दव्वदेसा य ' हे गौतम ! त्रयः पुद्गलास्तिकायप्रदेशाः स्यात् कदाचित् त्रिप्रदेशिक स्कन्धतया परिणतिदशायां गुणपर्याययोगि एकं द्रव्यं भवन्ति ?, एवं स्यात् कदाचित् त्रयाणां त्रिमदेशिकस्कन्धतापरिणतानामेव द्रव्यान्तरसम्बन्धे सति ते 'द्रव्य या एक द्रव्यरूप भी हैं और अनेक द्रव्यदेशरूप भी हैं ? ६, या अनेक द्रव्यरूप भी हैं और एक द्रव्यदेशरूप भी हैं ? ७, अथवा-अनेक द्रव्य. रूप भी हैं और अनेक द्रव्यदेशरूप भी हैं।८ इस तरहसे यहां ये आठ प्रश्न हैं। इन प्रश्नों का उत्तर देने के निमित्त प्रभु कहते हैं-(गोयमा) हे गौतम ! (सिय दव्वं १, सिय दव्वदेसे २, एवं सत्त भंगा भाणियव्वा जाव व्वाइं य व्वदेसे य, नो व्वाइं दबदेसा य) इस विषय में यहां अष्टम विकल्प को छोड़कर सात विकल्प संभावित होते हैं-जो इस प्रकार से हैं-पुद्गलास्तिकाय के तान प्रदेश किसी अपेक्षा एक द्रव्यरूप भी हैं अर्थात् जब ये त्रिप्रदेशिक स्कन्धरूप से परिणत हो जाते हैं-तब उस स्थिति में ये गुणपर्याययोगी एक द्रव्यरूप हो जाते हैं। तथा जब ये त्रिप्रदेशिक स्कन्धरूप से परिणत होकर द्रव्यान्तर के साथ संबंधित होते हैं तब ये द्रव्य के एक देशरूप भी हो जाते हैं-अतः इस ' પણ છે? અથવા એક દ્રવરૂપ છે અને અનેક દ્રવ્યદેશરૂપ પણ છે? અથવા અનેક દ્રવ્યરૂપ પણ છે અને એક દ્રવ્યદેશરૂપ પણ છે અથવા અનેક દ્રવ્યરૂપ પણ છે અને અનેક દ્રવ્યદેશરૂપ પણ છે ? આ રીતે અહીં આઠ પ્રશ્નો પૂછવામાં આવ્યા છે. ___प्रश्नोन उत्तर मापता महावीर प्रभु ४ छ -(“ गोयमा !" के गौतम ! (सिय दव्व'१, सिय दव्वदेसे२, एव सत्त भगा भाणियब्वा जाव दव्वाई च दन्वरेसे य, नो दव्वाइं व्वदेसा य" मा विषयमा महा मामा વિકલ્પ સિવાયના સાત વિકલ્પ સંભવી શકે છે, જે આ પ્રમાણે છે
(૧) પુલાસ્તિકાયના ત્રણ પ્રદેશ અમુક દૃષ્ટિએ વિચાર કરતા એક દ્રવ્યરૂપ પણ હોય છે-કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે જ્યારે તેઓ ત્રિપ્રદેશિક કરૂપે પરિણત થઈ જાય છે, ત્યારે (તે પરિસ્થિતિમાં) તેઓ ગુણપર્યાયચગી એક દ્રવ્યરૂપ બની જાય છે. (૨) જ્યારે તેઓ ત્રિપ્રદેશિક સ્કલ્પરૂપે પરિત થઈને અન્ય દ્રવ્યની સાથે મળી જાય છે, ત્યારે તેઓ દ્રવ્યના એક
| SR No. | 009317 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 784 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 46 MB |