Page Text
________________
प्रमैववन्द्रिका टी० २० ८ उ० ९ ३० ३ प्रयोगधन्धनिरूपणम् २०३ तत्र आलाप्यते आलीनं क्रियते एभिरित्यालापनानि रज्ज्वादीनि, तैस्तृणादीनां बन्धः आलापनबन्धः१, एवम् द्रव्यस्य द्रव्यान्तरेण 'लेपादिना आलीनीकरणरूपो. वन्धः आलीनबन्धः२, तथा ' सरीरबंधे' इति समुद्घाते सति विस्तारितसंकोचितजीवप्रदेशसम्बन्धविशेषणवशात् तैजसादिशरीरमदेशानां सम्बन्धविशेषः शरीरवन्धः, केचित्तु तत्र शरीरिणः समुद्घाते विक्षिप्तजीवप्रदेशानां संकोचने बन्धः शरीरवन्ध इति मन्यन्ते ३, 'सरीरप्पभोगवंवे ' इति, एवं शरीरस्य औदारिकादेः प्रयोगेण वीर्यान्तरायक्षयोपशमादि जनितव्यापारेण बन्धः तत्पुद्गलोपादानं, शरीररूपस्य वा प्रयोगस्य वन्धः शरीरप्रयोगवन्ध इत्यर्थः४ । गौतमः पृच्छति-'से किं तं आलावणवंधे ?' हे भदन्त ! अथ कः कतिविधः स आलापनबन्धः प्रज्ञप्तः ? -बंध और शरीरप्रयोगवध रस्सी आदि द्वारा जो तृण आदि घास वगैरह का बांधना है, वह आलापनबंध है । एक द्रव्य का दूसरे द्रव्य के साथ जो श्लषरूपमें बंध होता है वह आलीनवध है। समुद्रात अवस्था में विस्तारित और संकोचित जीवप्रदेशों के संघ धवश से तैजसादि शरीरप्रदेशों का जो संबंधविशेष है वह शरीर बंध है। अथवा कोई ऐसा भी मानते हैं कि समुदघात करने पर वे विक्षिप्त जीव प्रदेशों को संकुचित करने में जो बध है वह शरीरि बंध है। 'सरीरप्पओगवंधे
औदारिक आदि शरीर के प्रयोग से-वीर्यान्तराय के क्षयोपशमादि से जनित व्यापार से-शरीर पुद्गलों को ग्रहण करने रूप जो बध है वह शरीरप्रयोगवन्ध है। अथवा शरीररूप प्रयोग का जो बंध है वह शरीरप्रयोगबंध है। अय गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं-(से किं तं દેરી આદિ વડે જે ઘાસ આદિને બાંધવું તેનું નામ અલાપન બંધ છે એક દ્રવ્યને બીજા દ્રવ્યની સાથે જે શ્લેષરૂપે બંધ થાય છે, તેનું નામ આલીન બંધ છે. સમુદુઘાત અવસ્થામાં વિસ્તારિત અને સકેચિત જીવ પ્રદેશોના સબં. ધને કારણે તેજસ આદિ શરીર પ્રદેશને જે સંબંધ વિશેષ છે, તેનું નામ શરીરબલે છે અથવા કોઈ એવું પણ માને છે કે સમુદ્દઘાત કરવામાં આવે ત્યારે અમુક જીવ પ્રદેશને સંકુચિત કરવામાં જે બંધ થાય છે, તે બંધને शरी२५ ४९ छ. (सरीरप्पओगब घे) मोहारि४ मा शरना प्रयोगयी વર્યાન્તરાયના ક્ષયોપશમ આદિ દ્વારા જનિત વ્યાપારથી-શરીરપુદ્ગલેને ઝડણ કરવા રૂપ જે બંધ થાય છે, તેને શરીર પ્રગ બંધ કહે છે. અથવા શરીર રૂપે પ્રગોને જે બધ છે તેનું નામ શરીર પ્રયોગ બંધ છે. - હવે સૂત્રકાર આલાપન બ ધ આદિનું વિસ્તારપૂર્વક સમજાવે છે.
गौतमस्वाभाना प्रश्न-(सेकित आलावणधे ? ) 3 महन्त ! मालापन
| SR No. | 009317 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 784 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 46 MB |