Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० ८ उ० ८ सू० ५ कर्मप्रकृति-परीषदवर्णनम् १०६ जन्यपीडासहनम् सर्वतो वा स्नानोद्वर्तनादिवर्जनम् १८, सत्कारपुरस्कारपरीपहःतत्र सत्कारस्य वस्त्रादिप्राप्तिरूपस्य, पूजनस्य, पुरस्कारस्य राजादिकृताभ्युत्थानादि सन्मानस्य परीपदणं तत्सद्भावे आत्मोत्कर्पबुद्धिवर्जनम् , तदभावे दैन्यग्लानिवर्जनं, तदनाकाक्षा च १९, प्रज्ञापरीपहः-प्रज्ञाया मतिज्ञानविशेपरूपायाः परिषहणं, तस्या अभावे उद्वेगाकरणं, तद्भावे च मदाकरणम् २०, ज्ञानपरीपहः-ज्ञानस्य परीषह है। जल्लपरीषह में जल्ल शब्द मल-मैल वाचक है। शरीर में लगे हुए मैल से उत्पन्न दुःख को सहन करना अर्थात् शरीर में चाहे जितना मैल लगा हो, उससे चित्त में विक्षोभ उत्पन्न न होना और थोड़े से स्नान को अथवा अधिक स्नान की चाहना नहीं करना स्नान करने का सर्वथा परित्याग करना-इसका नाम मल-जल्ल परीषह है। जल्ल शब्द देशीयभाषा का शब्द है वस्त्रादि द्वारा कृत सत्कार से और राजा आदि द्वारा कृत अभ्युत्थान आदिरूप सन्मान से फूलना नहीं, और सत्कार पुरस्कार नहीं होने पर खेदखिन्न होना नहीं इसका नाम सत्कार पुरस्कार परीषह है । सत्कारपुरस्कार परीषह जयी साधु स्वप्न में भी अपने सत्कार पुरस्कार की कामना नहीं करता है। मतिज्ञान विशेषरूप प्रज्ञा का-चमस्कारिणी बुद्धि का-गर्व नहीं करना और उसके नहीं होने पर दुःखित नहीं होना इसका नाम प्रज्ञापरीषह है। मत्यादि ज्ञानरूप वुद्धि की विशितृणुश-परीष छ. areaपरिषडमा area श६ भ ( मेर) पाय छे. શરીરે લાગેલા મેલ જન્ય દુઃખને સહન કરવું. શરીર પર ગમે તેટલે મેલ લાગેલું હોય, તે પણ ચિત્તમાં વિક્ષેભ થવા ન દેવો અને શેડ ખાનની કે વધારે સ્નાનની ઈચ્છા નહીં કરવી-નાનને બિલકુલ પરિત્યાગ કરે તેનું નામ મલ-જલ્લ પરીષહ છે. જલ્લ શબ્દ ગામઠી શબ્દ છે અને તે મેલ શબ્દને વાચક છે.
વમાદિ દ્વારા સત્કાર કરવામાં આવે અને રાજા આદિ દ્વારા અભ્યસ્થાન આદિ રૂપ સન્માન કરવામાં આવે તે ફૂલાઈ જવું નહીં, અને સત્કાર પુરસ્કાર ન થાય તે ખિન્ન ન થવું તેનું નામ સત્કારપુરસ્કાર પરીષહે છે. સત્કારપુરસ્કાર પરીષહ ઉપર જેમણે વિજય મેળવ્યું છે એવા સાધુએ સ્વપ્નમાં પણ સત્કારપુરસ્કાર ની કામના કરતા નથી મતિજ્ઞાન-વિશેષરૂપ પ્રજ્ઞા-ચમત્કારિણી બુદ્ધિને ગર્વ ન કરે અને તે ન હોય તે મનમાં દુઃખ ન માનવું તેનું નામ પ્રજ્ઞા- - પરીષહ છે. અત્યાદિ જ્ઞાનરૂપ બુદ્ધિની વિશિષ્ટતાના સદભાવમાં પણ તેનું અભિ- ,
| SR No. | 009317 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 784 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 46 MB |