Page Text
________________
भगवती सूत्रे
उपशान्तमोहत्वात्प्रच्युतस्तु पुनर्भन्त्स्यति ३, चतुर्थस्तु मोहयात्पूर्व साम्परायिकं कर्म वद्धवान्, मोक्षये न वध्नाति, न च भन्त्स्यतीति ४ । साम्परायिककर्मबन्धमेवाश्रित्याह-' तं ते ! किं साइयं सपज्जवसियं वंधड़ पुच्छा ? तदेव ' गौतमः पृच्छति - हे भदन्त ! तत् साम्परायिकं कर्म किं सादिकं सपर्यवसितं बध्नाति ११ इति पृच्छा तथैव, यथा ऐकिकर्मवन्धे उक्तः, तथा च किं वा सांपरायिकं कर्म सादिकम् अपर्यवसितं बध्नाति १२ किंवा अनादिकं सपर्यवमितं बध्नाति १३, किंवा पहिले जीव ने उस सांपराधिक कर्म का बंध किया है, और जब उसी जीव का मोह उपशान्त हो जाता है तब वह उसे नहीं बांधता है तथा जब वह उपशान्त मोहवाला जीव उस मोहकी उपशान्त अवस्था से प्रच्युत रहित होगा तब उसे बांधेगा ३ | चतुर्थ भंग इस प्रकार से घटता हैमोह क्षय होने के पहिले जीव ने इस सांपराधिक कर्म का बंध किया है - अर्थात् अभी तक वह अनादिकाल से सांपराधिक कर्म के बंध से युक्त हुआ ही चला आ रहा है, अतः इस अपेक्षा उसने सांपरायिक कर्म बांधा है, और जब वर्तमान समय में उसी जीव के मोह का क्षय होता है तब वह उस मोहक्षय की अवस्था में सांपरायिक - कर्म नहीं बांधता है और न आगे भी वह सांपरायिक कर्म बाँधने वाला होता है । अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं ( तं भंते । किं साइयं सपज्जवसियं, बंधइ पुच्छा ? तहेव ) हे भवन्त ! जीव उस साम्पराधिक कर्म को जो बांधता है वह उसे सादि सपर्यवसितरूप में बांधता है ? या सादि अपर्यवसितरूप में बांधता है ? या अनादि सपर्यवसितरूप
९०
પ્રમાણે થઇ શકે-ઉપશાન્ત મેાહ થયા પહેલાં જીવે આ સાપરાયિક ક્રમના ખાધ કર્યાં હાય છે, અને જ્યારે એજ જીવના મેહ ઉપશાન્ત થઇ જાય છે ત્યારે તે તેના ખધ કરતા નથી પણ જ્યારે તે ઉપશાન્ત મેહવાળે જીવ તે મેાહની ઉપશાન્ત અવસ્થાથી પ્રશ્રુત ( રહિત) થઈ જાય છે ત્યારે તે તેના ખધ કરશે. ચેાથા વિકલ્પનું સ્પષ્ટીકરણુ આ પ્રમાણે કરી શકાય-મેહ ક્ષય થયા પહેલાં જીવે સાંપયિક કર્મીને બંધ કર્યા હાય છે એટલે કે અનાદિ કાળથી અત્યાર સુધી તે સાંપાયિક કના બંધથી યુક્ત રહેલેા છે, તે દૃષ્ટિએ જોતાં તેણે સાંપાયિક કમ ખાંધ્યું છે, પણ વર્તમાન સમયે જ્યારે તેના મેહના ક્ષય થઈ જાય છે ત્યારે તે મેહક્ષયની અવસ્થામાં સાંપરાયિક કર્મ બાંધતા નથી અને ભવિષ્યમાં પણ તે સપરાયિક મના અંધક થશે નહી.
गौतम स्वाभीना प्रश्न - ( तं भंते । किं साइये सपज्जवसिय बधइ पुच्छा तद्देव ) हे लहन्त ! व ते सारा उमने साहि सपर्यवसित मधे छे ?
| SR No. | 009317 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 784 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 46 MB |