Page Text
________________
-
म.टी. श.८ उ.५ म.२ स्थूलपाणातिपातादिप्रत्याख्याननिरूपणम् ६१७ तदेव यावत्- त्रिविधम् एकविधेन वा प्रतिक्रामति ३, द्विविधं त्रिविधेन वा प्रतिकामति ४, द्विविधं द्विविधेन वा प्रतिक्रामति ५. हिविधम् एकविधेन वा प्रतिक्रामति ६, एकविधं त्रिविधेन वा प्रतिक्रामति ७, एकविधं द्विविधेन वा प्रतिक्रामति ८, पकविधम् एकविधेन वा प्रतिक्रामति ९, अय एकोनपञ्चाशद् विकल्पात् उपर्युक्तनवभङ्गकेषु एकैकमाताय प्रतिपादयतितिविहं तिविहेणं पडिक्कममाणे न करेड, न कारवेर, करे त णाणुजाणड मणसा वयसा कायसा ?”. हे गौतम ! त्रिविध पूर्वोक्त प्राणातिपात त्रिविधेन उपर्युक्तेन करणेन प्रतिक्रामन् निन्दया विरमत् 'न करोति' अतीतकाले प्राणातिपातं स्वयं न विदधाति मनसा-'येनाह हतो मयाऽसौ तदा न हतः' इत्येवमनुध्यानेन स्वयं न करोति प्राणातिपातम्, तथा नैव कारयति मनसाप्राणातिपातका वह द्विविधसे प्रतिक्रमण करता है, विविध प्राणातिपातका वह एकविधसे प्रतिक्रमण करता है। इत्यादि सब उत्तरस्प कथन प्रश्नोंके अनुरूप ही जोनना चाहिये यावत् वह एगविध प्राणातिपातका एकविधसे प्रत्याख्यान करता है यहाँ तक । अव सन्त्रकार इन नौ भगोंमेंसे एक २ भंगको लेकर ४९ विकल्पोका प्रतिपादन करते है- 'तिविहं तिविहेणं पडिक्कममाणे न करेड, न कारबेह, करंतं णोजाणइ मणसा वयसा कायसा' जब वह जीव विविध प्राणातिपातका विविधसे प्रतिक्रमण करता है-- निन्दा द्वारा उससे हटाता हैतब वह अतीतकालमें मनसे स्वयं प्राणातिपातको नहीं करता हैअर्थात- 'हाय ! जिसके द्वारा में पहिले हत हुआ था- मैने उस समय उसे हत नहीं किया' इस प्रकारके चिन्तवनसे वह स्वयं ત્રણ પ્રકારના પ્રાણાતિપાતનું તે બે પ્રકારે પ્રતિક્રમણ કરે છે અને વિવિધ પ્રાણાતિપાતનું તે એક પ્રકારે પ્રતિક્રમણ કરે છે' ઇત્યાદિ ઉત્તરરૂપ સમસ્ત કથન પ્રશ્નોને અનુરૂપ જ સમજવું. એક પ્રકારે કરેલાં પ્રાણાતિપાતનુ તે એક પ્રકારે પ્રતિકમણ કરે છે,” ત્યાં સુધીના નવે વિકલ્પ અહીં ગ્રહણ કરવા જોઈએ હવે સૂત્રકાર નવમંગા વારા ફરતી લઈને ૪૯ વિકપનુ પ્રતિપાદન કરે છે.
'तिविह तिविहेणं पडिक्कममाणे न करेइ, न कारवेइ, करंतं णाणुजाणइ मणसा वयसा कायसा' orयारे ७५ प्रायातिपातनु त्रिविधे प्रतिभा २ छ નિન્દા દ્વારા તેને દૂર કરે છે, ત્યારે તે પોતે મનથી અતીત (ભૂત) કાળ સબધી પ્રાણાતિપાત કરતું નથી , જેમકે- હાય ! તેણે મને માર્યો પણ મે તેને ત્યારે ફટકાર્યો નહીં !', આ પ્રકારનો વિચાર કરીને તે પિતે મનથી પ્રાણાતિપાત કરતે નથી વળી તે
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |