Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ८ उ. २. ६ लब्धस्वरूपनिरूपणम्
४१५
हे गौतम! वीर्यलब्धिः त्रिविधा प्रज्ञप्ता 'त जहा वालवीरियलद्धी, पंडियवी रिय वृद्धी, वालपंडियवीरियलद्धी' तद्यथा - बालवीर्यलब्धिः, पण्डितवीर्यलब्धिः, बालपण्डितवीर्यलब्धिः । वालस्य - असंयतस्य यद्वीर्यम् - अस यमयोगेषु प्रवृतिनिमित्तभूतम् तस्य या लब्धिः सा बालवीर्यलब्धिः, यद्वा चारित्रमोहोदयात् वीर्यान्तरीयक्षयोपशमाच्च जायमाना या लब्धिः सा बालवीर्यलब्धिः, पण्डितस्य सयतस्य यद्वीर्यं स यमयोगेषु प्रवृत्तिकारणभूतं तस्य या लब्धिः सा पण्डितवीर्यलब्धि:, तथा वालपण्डितस्य तु सभ्यतासंयतस्य देशविरतस्य या लब्धिः
"
वीर्यलब्धि तीन प्रकारकी कही गई है- 'तंजहा' जैसे- 'बालवीरिय द्धी पंडियबीरियलद्धी, बालपंडियवोरियलद्धी' बालवीर्यलब्धि, पंडितवीर्यलब्धि, बालपंडितवीर्यलब्धि. असंयम योगोमें प्रवृत्तिका निमित्तभूत जो असंयत जीवका - संयमरहित अज्ञानी जनका वीर्य है वह बालवीर्य है - इस बालवीर्य की लब्धि का नाम बालवीर्य लब्धि है । तात्पर्य कहने का यह है कि संयमरहित जीव की अज्ञानपूर्वक जो कष्टानुष्ठान में प्रवृत्ति होति है वह बालवीर्यलब्धि है । यह लब्धि चारित्र मोहनीय कर्मके उदयसे और वीर्यान्तराय कर्मके क्षमोपशमसे प्राप्त होती है । जिस लब्धिकी प्राप्तिसे संयममें जीवकी प्रवृत्ति होती है वह पण्डितलब्धि है । यहाँ पर पण्डित शब्दका अर्थ संयत है । संयतकी वीर्यलब्धि उसे संयमयोगो में प्रवृत्तिकी कारणभूत होती है । तथा जिस लब्धिसे देशविरतिमें प्रवृत्ति होती है वह बालपण्डित'तिविहा पण्णत्ता' वीर्य सम्धि प्रहारनी छे. ' तं जहा ' नेम वालवीरियलद्धी पंडियचीरियलद्धी बालपंडियवीरियलद्धी' मासवीर्य सब्धि, पडितवीर्य લબ્ધિ અને ખાલપ`ડિત વીય લબ્ધિ. અસ યમ ચેગામાં પ્રવૃત્તિના નિમિત્ત ભૂત જે અસયત જીવનુ–સયમ વિનાના અજ્ઞાની જનનું વિનાના અન્નાની જનનુ વી હોય છે તે ખાલવીય છે. તેનું નામ ખાલવીય લષ્ઠિ છે તાપ કહેવાનુ એ છે કે સયમ વિનાના જીવાનુ અજ્ઞાનપૂર્વક જે કષ્ટપૂર્વક અનુષ્ઠાનમાં પ્રવૃત્તિ હોય છે તે માલવીય લબ્ધિ છે. આ લબ્ધિ ચારિત્ર્ય મેહનીય કના ઉદયથી અને વિર્યાન્તરાય કર્માંના ક્ષયાપશ્ચમથી પ્રાપ્ત થાય છે જે બ્લિની પ્રાપ્તીથી સયમમાં જીવની પ્રવૃત્તિ થાય છે તે પડિતવીય લબ્ધિ છે. અહીં પડિત શબ્દના અર્થ સયત એવા છે સયતની વીર્ય લબ્ધિ જેને સયમ ચેગામાં પ્રવૃત્તિની દેશવિરતીમાં પ્રવૃત્તિ ાય છે તે માલ પડિત
તથા જે લબ્ધિથી ખાદ્યપડિત શબ્દના
કારણભૂત હાય છે વીલબ્ધિ ડેાય છે.
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |