Page Text
________________
२७४
भगवतीसूत्रे टीका - 'काविहा णं भंते ! आसीविमा पण्णता ?' गौतमः पृच्छति- हे भदन्त ! कतिविधाः कियत्मकाराः खलु आशीविषाः प्रज्ञप्ताः ? आश्यां द्रष्ट्रादौ विषं येषां ते आशीविषाः सर्पादयःइत्यर्थः, भगवानाह'गोयमा ! दुविहा आसीविसा पणत्ता' हे गौतम ! द्विविधाः आशीविषाः प्रज्ञप्ताः कथिताः, 'तंजहा - जाइ - आसीविसा य, कम्मआसीविसा य,' तद्यथा जात्या शीविषाश्च, कर्माशी विपाश्च, तत्र जात्या जन्मना आशीविपाः सर्प वृश्चिकाद्यः, कर्मणा क्रियया शापादिना आशीविपाः प्राण्युपधातकाः कांगीविपाः गर्भज मनुष्य जो कि कर्मभूमिमें उत्पन्न हुए हैं कर्माशीविप हैं, अपर्याप्त असंख्यात वर्षकी आयुवाले मनुष्य कर्माशीविष नहीं हैं।
टीकार्थ-प्रथम उद्देशकमें पुद्गल परिणाम कहा गया है । इस द्वितीय उद्देशकमें भी प्रकारान्तर से पुद्गल परिणामको ही प्ररूपित करनेके लिये सूत्रकारने प्रथम आशीविष द्वारको कहा है इसमें गौतमने प्रभुले एसा पूछा है 'कइविहाणं भंते ! आसीविसा पणत्ता' हे लदन्त ! आशीविपकितने प्रकारके कहे गये हैं ? आशी नाम दंष्ट्रादिकका है जिनकी दंष्ट्रादिकमें विष होता है वे आशीविष सर्प हैं एसे वे सादिरूप आशीविष 'गोयमा' हे गौतम ! 'दुविहा पण्णत्ता' दो प्रकारके कहे गये हैं । 'तंजहा' जो इस प्रकारसे हैं 'जाइ आसी विसाय, कम्म आसीविसाय' एक जाति आशीविष और दूसरे कर्माशीविष । जन्मसे जो आशीविष हैं ऐसे सर्प वृश्चिक आदि जीव કર્મભૂમિમાં ઉત્પન્ન થયેલા છે તે કમશી ષ છે અપર્યાપ્ત અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા મનુષ્ય કમશીવિષ હોતા નથી.
ટીકાથપહેલા ઉદેશમાં પુદગલ પરિણામ કહેવામાં આવ્યું છે અને આ બીજા ઉદ્દેશકમાં પણ પ્રકારાન્તરથી પુગલ પરિણામને જ સ્પષ્ટ કરવા માટે સૂત્રકારે પ્રથમ माशीविष६।२ ४ह्यु छ. तमा गौतम २वाभी सेमे पूछ्यु छ , 'का विहाणं भंते । आसीविसा पण्णत्ता' मापन माशीविष सा जाना हेवामां आवे छे. આસિ. નામ દુષ્ટાદિકનુ-દાઢનું છે જેની દાઢમા વિષ હોય છે તે આશીવિષ–સર્ષ કહેવાય छ. मेवा a साहि३५ माशीविष गोयमा' गौतम ! 'दविहा पण्णत्ता' में प्र४२ना अपामा माया छ तं जहा' मा शत छे 'जाइ आसीविसाय कम्म आसीविसाय' से ति माशीविष भने भारत में माशीविष. मथा જે આશીવિષ છે તે સર્પ, વૃશ્ચિક આદિ જીવ જાતિ આશીવિષ જીવ છે. જે શાપ આદિ
HITERNET
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |