Page Text
________________
पमेयचन्द्रिका टीका श.८ उ.१ म. १३ सूक्ष्मपृथ्वीकायस्वरूपनिरूपणम् १५७ सत्यम्नःप्रयोगपरिणत उच्यते, एवमन्येऽपि पञ्च विज्ञेया किन्तु न वरम्-अनारम्भः प्राणातिपातविरमणम् , संरम्भः प्राणातिपातसंकल्पः, असंरम्भः प्राणातिपातसंकल्प विरमणम्, ममारम्भः परितापनम्, असमारम्भः अपरितापनम् । गौतमः पृच्छति'जइ मोसमणप्पओगपरिणए किं आरंभमोसमणप्पओगपरिणए वा ?' हे भदन्त ! यद् द्रव्यं मृपामनःप्रयोगपरिणतं तत् किम् आरम्भमृपामनःप्रयोगपरिणतं वा भवति ? -'एवं जहा सच्चेणं तहामोसेण वि' एवं यथा-सत्येन सत्यपदेन प्रश्नोत्तररूपा अभिलापाः प्रतिपादिताः तथा मृपावदेनापि अभिलापा' वक्तव्याः, तथा च मनःप्रयोग है. इस प्रकारके मनः प्रयोग से परिणामको प्राप्त जो द्रव्य पुद्गल है वह आरंभ सत्यमनःप्रयोगपरिणत कहा गया है। इसी प्रकारसे अन्य भी पांच जानना चाहिये । प्राणातिपात से विरमणदूर होना-प्राणातिपातका त्याग करना-इसका नाम अनारंभ है, तथा प्राणातिपात करने का संकल्प करना इसका नाम संरंभ है, प्राणातिपात करनेके सकल्पका त्याग करना इसका नाम असंरंभ है, जीवोंको पीडा पहुंचाना-परितापित करना इसका नाम समारंस है, जीवोंको पीडा नहीं पहुचाना-परितापित नहीं करना इसका नाम असमारंभ है । गौतमस्वामी प्रभु से पूछते हैं-'जइनोसमणप्पओगपरिणए किं आरंभ मोसमणप्पओगपरिणए वा' हे भदन्त ! जो द्रव्यमृषामनः प्रयोग से परिणत कहा गया है वह क्या आरंभवृषालनः प्रयोगपरिणत होता है ? अथवा अनारंभस्कृषामनः प्रयोगपरिणत होता है? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं कि-एवं जहा सच्चेणं तहा मोलेण वि' हे गौतम ! जिस પામેલું જે દ્રવ્યપુદગલ હોય છે તેને આરંભ સત્યમનઃ પ્રયોગપરિણુત કહે છે એ જ પ્રમાણે બીજા પાચ વિષે પણ સમજવું પ્રાણાતિપાત કરવાને સક૯પ કરે તેનું નામ સંભ છે, પ્રાણાતિપાત કરવાના સંકલ્પને ત્યાગ કરવો તેનું નામ અસંરભ છે જેને પીડા પહેચાડવી તેનું નામ સમારભ છે અને જેને પીડા ન પહોચાડવી તેનું નામ અસમારંભ છે
गौतम वाभाना प्रश्न- 'जइ मोसमणप्पओगपरिणए किं आरंभमोसमणप्पओगपरिणए वा? ' महन्त! रे द्रव्य भृषामन: प्रयोगपरित हवामा આવ્યું છે, તે શુ આર ભ મૃષામનઃ પ્રયોગપરિણત હોય છે? કે અનાર ભ મૂષામના પ્રયે ગપરિણત હોય છે? ઈત્યાદિ ઉપર્યુકત ૬ પ્રશ્નો અહી સમજવા
उत्तर- 'एवं जहा सच्चेण तहा मोसेण वि' हे गीतमा रेशते सत्यमानः પ્રયોગપરિણુત દ્રવ્યના વિષે અભિલાપ (પ્રશ્નોત્તર) કહેવામાં આવ્યા છે, એ જ રીતે
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |