Page Text
________________
·
११७.
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ८ उ. १ सू. ९ सूक्ष्मपृथ्वीकायस्वरूपनिरूपणम् विक्तादिरस - कर्क शादिस्पर्श-परिमण्डलादिसंस्थानपरिणता अपि । एवं सूक्ष्मचादरपर्याप्तापर्याप्तकाष्कायिक- तेजः कायिक- वनस्पतिकायिकै केन्द्रियस्पर्शेन्द्रियप्रयोगपरिणताः पुद्गलाः वर्णादितः कालादिवर्णादिपरिणता अपि । एवं पर्याप्तकापर्याप्तक डीन्द्रिय-त्रीन्द्रिय- चतुरिन्द्रिय जिह्वाघाणचक्षुरिन्द्रियप्रयोगपरिणताः पुद्गलाः वर्णादितः कालादिवर्णादिपरिणता अपि भवन्ति । एवं रत्नप्रभाद्यधः सप्तमीपर्यन्तपृथिवीपर्याप्त पर्याप्तकनैरयिकपञ्चेन्द्रिय श्रोत्र - चक्षु घण जिह्वास्पर्शेन्द्रियप्रयोगपरिणताः पुद्गलाः वर्णादितः कालादिवर्णादिपरिआदि वर्णवाले, सुरभि आदि गंधवाले, तिक्तादि रसवाले, कर्कश आदि स्पर्शवाले, और परिमंडल आदि संस्थानवाले होते हैं ऐसा जानना चाहिये | इसी तरह से सूक्ष्म बादर पर्याप्तक अपर्याप्तक अपकायिक, तेजःकायिक, वायुकायिक, वनस्पतिकायिक एकेन्द्रिय जीव की एक स्पर्शन इन्द्रिय के प्रयोग से परिणत हुए कहे गये हैं वे भी वर्णादि की अपेक्षा से कोलादिवर्णवाले होते हैं ऐसा जानना चाहिये । इसी तरह से जो पुद्गल पर्याप्तक अपर्याप्त द्वीन्द्रिय, श्रीन्द्रिय, चतुरिन्द्रिय जीवों की स्पर्शनेन्द्रिय जिह्वाइन्द्रिय, घाणइन्द्रिय और चक्षुरिन्द्रिय इन इन्द्रियों के प्रयोग से परिणत हुए कहे गये हैं, वे पुद्गल भी वर्ण की अपेक्षा कालादि वर्णवाले होते हैं। इसी तरह से जो पुद्गल रत्नप्रभापृथिवी से लेकर सप्तमपृथिवीगत पर्याप्तक अपर्याप्त नैरयिक पंचेन्द्रियों की श्रोत्र, चक्षु, घाण, जिह्वा, और स्पर्शन इन पांच इन्द्रियों के प्रयोगों से परिणत हुए कहे गये વર્ણવાળા હાય છે વગેરે પૂર્વાંકત સમરત Ûન ગ્રહણ કરવું એ જ પ્રમાણે પર્યાપ્તક અને અપર્મપ્તક હીન્દ્રિયવાની ઘ્રાણેન્દ્રિય અને સ્પર્શેન્દ્રિયના પ્રયાગથી પરિણત થયેલા, ત્રીન્દ્રિય છવાની જિહવાઇન્દ્રિય, ઘ્રાણેન્દ્રિય અને સ્પર્શેન્દ્રિયના પ્રયોગથી પરિણત થયેલાં અને ચતુરિન્દ્રિય જીવેાની ચક્ષુઇન્દ્રિય, જિહવાઇન્દ્રિય, ધાણેન્દ્રિય અને સ્પર્શેન્દ્રિના પ્રત્યેાગથી પરિણત થયેલાં પુદ્ગલા પણ વર્ષોંની અપેક્ષાએ કાળા આદિ વર્ણવાળા હાય છે, ઇત્યાદિ સમસ્ત કથન ગ્રહણ કરવુ એ જ પ્રમાણે જે પુદ્ગલા રત્નપ્રભા આદિ સાત પૃથ્વીના નારકપ ચેન્દ્રિયેની શ્રોત્ર, ચક્ષુ, ઘ્રાણુ, જિહવા અને સ્પ આ પાચે ઇન્દ્રિયાના પ્રયાગથી પરિણત થયેલાં કહ્યા છે, તે પુદગલા પણ વર્ણાદિની અપેક્ષાએ કાળા આદિ વણુ વાળાં હોય છે એ જ પ્રમાણે જે પુદ્ગલેા પર્યાપ્તક અને અપર્યાપ્તક જલચર આદિ તિચેાની પન્દ્રિયાની અને મનુષ્યપચેન્દ્રિયાના શ્રોત્રથી લઇને પ પન્તની પાંચ ઇન્દ્રિયાના પ્રત્યેાગથી પરિશુર્ત થયેલા હોય છે, તે પુદ્ગલે પણ વની અપેક્ષાએ કાળા
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |