Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ८ उ. १ सू. ७ सूक्ष्मपृथ्वीकायस्वरूपनिरूपणम् १०१ णताः पुद्गलाः प्रज्ञप्ताः ते वर्णतः कालवर्णपरिणता अपि, नीलवर्णपरिणता' अपि, लोहितवर्णपरिणता अपि, हारिद्रवर्णपरिणता अपि शुक्लवर्णपरिणता अपि भवन्ति । एवं गन्धतो रसतः, स्पर्शतः संस्थानतः, सूक्ष्मपृथिवीकायिककेन्द्रियप्रयोगपरिणतपुद्गलेषु यावन्तः प्रतिपादिता स्तावन्तो वादरपर्याप्तकापर्याप्तपृथिवी कायिकै केन्द्रियप्रयोगपरिणतपुद्गलेषु अपि विज्ञेयाः, तथैव सूक्ष्म वादरपर्याप्तकापर्याप्त काकायिक- तेजःकायिक- वायुकायिक वनस्पतिकायिककेन्द्रियप्रयोगपरिणतपुद् गलेष्वपि विज्ञेयाः । एवं द्वीन्द्रिय-त्रीन्द्रिय- चतुरि जानना चाहिये | यह कथन इसी तरहका कहांतक जानना चाहिये सो इसके लिये सूत्रकार कहते हैं कि 'जाव जे पज्जन्तसव्चसिद्ध अणुत्तरोववाहय जाव परिणया वि' यावत् जो बादरपृथिवीकायिक एकेन्द्रियके प्रयोग से परिणत हुए पुद्गल कहे गये हैं वे वर्णसे कालेवर्णरूपमें भी परिणत हो जाते हैं, नीलेवर्णरूप में भी परिणत हो जाते हैं, लोहितवर्णरूपमें भी परिणम जाते हैं, हारिद्रवर्णरूपमें भी परिणत होजाते हैं और शुक्लवर्णरूपमें भी परिणत हो जाते हैं । गंधसे, रससे, स्पर्शसे, संस्थानसे जितना कथन सूक्ष्मपृथिवीकायिक एकेन्द्रियप्रयोगपरिणत पुद्गलोंमें किया गया है उतना ही कथन यादरपर्याप्तक अपर्याप्तक पृथिवीकायिक एकेन्द्रियप्रयोग परिणत पुद्गलों में भी वर्ण, गंध, रस आदिको लेकर करलेना चाहिये । और ऐसा ही सब कथन सूक्ष्मबादर पर्याप्तक और अपर्याप्तक अपकायिक, तेजस्कायिक, वायुकायिक एव वनस्पतिकायिक एकेन्द्रिय प्रयोगपरिणत पुद्गलों में भी जानना चाहिये । इसी तरहका सच कथन वेइन्द्रिय, तेइन्द्रिय, सिद्ध अणुत्तरोववाइय जाव परिणया त्रि' ? पर्याप्त सर्वार्थसिद्ध अनुत्तरीययातिः વિમાનવાસી દેવે છે, ત્યાં સુધીના સમસ્ત જીવેને વિષે પણ સમજવું એટલે કે ખાદર પર્યાપ્તક અને અપર્યાપ્તક પૃથ્વીકાયિક એકેન્દ્રિયપ્રયાગપરિણત પુગલે પણ વણુની અપેક્ષાએ કાળાવ રૂપે પણ પરિણમે છે, નીલાવ રૂપે પણ પરિણમે છે, લાલવ રૂપે છે, પીળાવ રૂપે પણ પરિણમે છે અને શુકલવંરૂપે પણ પરિણમે છે બાદરપૃથ્વીકાચિક એકેન્દ્રિય પુદગલાના ગંધ, રસ, સ્પર્શી અને સંસ્થાનની અપેક્ષાએ પરિણમન થવા વિષેનુ સમસ્ત કથન સૂક્ષ્મપૃથ્વીકાયિક એકેન્દ્રિયપ્રયાગપરિણત પુદગલેાના ગંધ, રસ, સ્પર્શ અને સંસ્થાનના પરિર્ણમનના સૂચન પ્રમાણે જ સમજવું. એ જ પ્રકારનું કથન માદર પર્યાપ્તક અને અપર્યાપ્તક અપ્રકાચિક, તેજ કાયિક, વાયુકાયિક અને વનસ્પતિકાયિક એકેન્દ્રિય પ્રયાગપરિણત પુત્રંગલો વિષે પશુ સમજવું. એ જ પ્રકારનું સમસ્ત કથન
-
| SR No. | 009316 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 06 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 811 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |