Page Text
________________
-
भगवतीमगे . हे गौतम ! नैरयिकाः नो नैव मूलगुणप्रत्याख्यानिनः, नो नव वा उत्तरगुणप्रत्याख्यानिनः, अपितु आरत्याख्यानिनो भवन्ति एवं जाव चउरिदिया' एवं नैरयिकरदेव यावत पृथिनीकायिकादयः पञ्च एकेन्द्रियाः, तथैव द्वीन्द्रियाः, त्रीन्द्रियाः, चतुरिन्द्रियाश्च न मूलगुणप्रत्याख्यानिनः, न वा उत्तरगुणप्रत्याख्यानिनः, अपितु अप्रत्याख्यानिनो सवन्ति । 'पंचिंदियतिरिक्खजोणिया मणुस्सा य जहा जीवा' पञ्चेन्द्रियतिर्यग्रयोनिको मनुष्याश्च यथा समुच्चयजीवाः, पञ्चश्वाणी, जो उत्तरशुगपच्चक्खाणी, अपच्चक्रवाणी' तोनों प्रकारके नहीं होते हैं-अर्थात् न दे मूलगुणप्रत्याख्यान वाले होते हैं और न उत्तरशुण प्रत्याख्यानमाले होते हैं-वे तो केवल इन दोनोंके प्रत्याख्यान से रहित अपत्याख्यानमाले होते हैं । नारकजीवों में चौथा गुणस्थान तक हो सकता है-मूलगुणों के प्रत्याख्यानवाले होना या उत्तरगुणों के प्रत्याख्यानमाले होला यह काम तो पांचवे छठे गुणस्थानवी जीवों का है-अल. इन दोनोंकाले होने का यहां निषेध किया गया है। 'एवं जान चरिदिया' इसी तरह ले मूलगुण और उत्तरगुणके प्रत्याख्यानन्दाले होनेके विषयका कथन यावत् चौइन्द्रिय जीवों में भी जानना चाहिये- यहां यावत् । शब्द से पृथिवीकायिक आदि पांच एकेन्द्रियोंका, द्वीन्द्रियों का, ते इन्द्रियोंका और चौइन्द्रियोंका ग्रहण हुआ है । ये सब न मूलगुणपत्याख्यानी होते हैं, न उत्तरगुण प्रत्याख्यानी होते हैं किन्तु अप्रत्याख्यानी ही होते हैं । 'पंचिदियतिरिक्खजोणिया सगुस्सा थ जह! जीवा' जीव जिस प्रकार से मूलगुणप्रत्याख्यानी, उत्तर
उत्त२- 'गोयमा ! गौतम ! ‘ण सलगुणपञ्चक्खोणी, जो उत्तरगुण पञ्चक्रवाणी, अपच्चरखणी' नार। भूसगुण त्याच्यानवाणा उता नयी, उत्तरपुष्य પ્રત્યાખ્યાનવાળા પણ હોતા નથી, પરન્ત અપ્રત્યાખ્યાનવાળા જ હોય છે એટલે કે નાકે પ્રત્યાખ્યાનથી રહિત જ હોય છે. નારક માં ચોથા ગુણસ્થાન સુધીનુ ગુણસ્થાન સંભવી શકે છે મૂલગુણ પ્રત્યાખ્યાની થવાનું અથવા ઉત્તરગુણું પ્રત્યાખ્યાની થવાનું કાર્ય તે પાચમ-છઠ્ઠા ગુણસ્થા વતી જીવેનું હોય છે તે કારણે નારકે મૂવર્ણ પ્રત્યાખ્યાની પણ डाता नथी ने उत्तरशुY प्रत्याभ्यानी पडता नयी एवं जाव चउरिदिया' એ જ પ્રમાણે ચૌઈન્દ્રિય પર્યન્તના છે, એટલે કે પૃથ્વીકાયિક આદિ પાચ પ્રકારના અકેન્દ્રિય જીવો, દીન્દ્રિય જીવો, તેન્દ્રિય જીવો અને ચીઈન્દ્રિય જીવો પણ અપ્રત્યાખ્યાની જે હોય છે, તેઓ મૂવીણ પ્રત્યાખ્યાનવાળા અથવા ઉત્તરગુણ પ્રત્યાખ્યાનવાળા હોતા નથી. 'पचिदियतिरिक्खजोणिंया मणुस्सा य जहा जीवा'' ७१ म भूसाक्ष
| SR No. | 009315 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 880 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |