SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 998
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रमेयमद्रिका 0 २० ६ ३०४ सु० १ जीवस्य सप्रदेशाप्रदेशनिरूपणम २७५ अत्र बहुत्वविषयकदण्डके भङ्गकत्रयमवसेयम् , तथाहि-'नोभवसिद्धिय-नोअभवसिद्धिया णं मंते ! जीवा किं सपएसा अपएसा ? गोयमा ! सव्वे सपएसा१, बहुया सपएसा, एगे अपएसे य २, बहुया सपएसा बहुया अपएसा य३ त्ति' 'सन्नीहिं जीवाइओ तियभंगो' संक्षिषु जीवादिकास्त्रयो भङ्गाः, संज्ञिषु यौ एकत्वबहुत्वविषयको दण्डको तयोबहुत्वविषयके द्वितीयदण्डके जीवादिकः जीवादिपदेषु वचनवाले दण्डक का भी अभिलाप कह लेना चाहिये-इस बहुवचनवाले दण्डक में तीनभंग होते हैं-वे इस प्रकार ले-(णो भवसिद्धिय नो अभवसिद्धिया णं भंते ! किं सपएमा अपएसा ? गोयमा!) सर्वे सप्रदेशाः १, बहवः सप्रदेशाः, एकः अप्रदेशश्च २, बहवः सपदेशाश्च बहवः अप्रदेशाश्च ३ हैं। यहां गौतम ने प्रभु से प्रश्न किया कि हे भदन्त ! जो जीच ऐसे हैं कि न वे भव्य और न वे अभव्य हैं तो क्या वे सप्रदेश होते हैं या अप्रदेश होते हैं ? इस प्रश्न का उत्तर यहां तीनभंगरूप से दिया है-उन्हों ने कहा हे गौतम ! ऐसे जीव या तो सब सप्रदेश होते हैं। कितनेक सप्रदेश होते हैं और कोई एक अप्रदेश होता है । या कितनेक सप्रदेश होते हैं और कितनेक अप्रदेश होते हैं। "संन्नीहिं जीवाइओ तियभंगो" संज्ञियों में जीवादिक तीन भंग होते हैं अर्थात् संज्ञि जीवों में जो एकत्व एवं बहत्व विषयक दो दण्डक हैं, उनमें से અપ્રદેશ હોય છે. એ જ પ્રમાણે બહુવચનવાળા દંડકને અભિશાપ પણ કહે જોઈએ. આ બહુવચનવાળા દેડકમાં ત્રણ ભંગ થાય છે. તે ત્રણ ભંગ નીચે प्रभाग छ-(णो भवसिद्धिय नो अभवसिद्धियाणं भंते ! जीवो कि सपएसा अपएसा ?) “गोयमा ! सर्वे सप्रदेशाः १, बहवः सप्रदेशः एक अप्रदेशश्च २, बहवः सप्रदेश श्च बहवः अनदेशाश्च ३ ।) આ વિષયમાં ગૌતમ સ્વામી એ પ્રશ્ન પૂછે છે કે હે ભદન્ત ! ન ભવ્ય અને ન અભવ્ય એવા જ શ સંપ્રદેશ હોય છે કે અપ્રદેશ હોય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તર રૂપે મહાવીર પ્રભુએ નીચે પ્રમાણે ત્રણ ભંગ (वि६५) | छ (૧) એવાં બધાં છો કાં તે પ્રદેશ હોય છે, (૨) અથવા અનેક સપ્રદેશ હોય છે અને કેઈક અપ્રદેશ હાય છે, (૩) અથવા અનેક સંપ્રદેશ હોય છે અને અનેક અપ્રદેશ હોય છે. (सन्नीहि जीवाइओ तियमंगो) सभी लमi ONE YA1 थाय છે. એટલે કે સંજ્ઞી માં જે એકત્વ અને બહુત્વ વિષયક બે દંડક છે,
SR No.009314
Book TitleBhagwati Sutra Part 04
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year
Total Pages1151
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari & agam_bhagwati
File Size74 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy