________________
૩૨૦
स्थानावरे अथ तृतीयमहत्मत्रमाह-' तओ अरहा' इत्यादि, अर्हन्तिदेवकृताप्टमहामा. तिहार्यरूपयतिशयमित्यर्हन्तः । ते त्रयः शेष व्याख्या जिनवद् विजेया३।०८७।। एते च सहेश्या अपि भवन्तीति चतुर्दगमूत्रौले झ्या प्रकरणमाह
मूलम्-तओ लेसाओ दुन्मिगंधाओ पण्णत्ताओ, तं जहा कण्हलेसा, गोललेसा काउलेसा । १। तओ लेसाओ सुभिगंधाओ पण्णताओ तं जहा-तेउलेसा, पम्हलेसा, मुक्कलेसा ।२। एवं दोग्गइगामिणीयो ३, सोग्गइगामिणीओट, संकिलिट्ठाओ ५, असंकिलिटाओ ६, असणुण्णाओ ७, मणुपणाओ द्रव्यक्षेत्रादि की मर्यादा लेकर साक्षात् जानते है, अल्पी पदार्थों को नहीं। परन्तु-जो केवलज्ञान से केवली होता है केवलज्ञानवाला होता है बह रूपी अरूपी समस्त पदार्थों को जानता है, परन्तु
अपने विषय को जानने में इन तीनों केलियों को ज्ञान में वैद्य का अन्तर नहीं है यही कधन निश्चय प्रत्यक्ष ज्ञानवान् निश्चय प्रत्यक्ष से कहा गया है। अर्हन्त सूत्र की प्ररूपणा करते हुवे सूत्रकार अय कहते हैं-जो देवकृत अष्ट महाप्रातिहार्यरूप अतिशयवाले होते हैं ऐसे अर्हन्त अवधिज्ञान अहन्त आदि के भेद से तीन प्रकार के जो कहे गये हैं सो इन पदों की व्याख्या जिन व्याख्या की तरह जाननी चाहिये । सू०८७ જાણી-દેખી શકતા નથી પરંતુ જે કેવળજ્ઞાનવાળા કેવળી હોય છે, તેઓ રૂપી અરૂપી સમસ્ત પદાર્થોને જાણ દેખી શકે છે, અમુક મર્યાદામાં રહેલા પદાર્થોને જ તેઓ જોઈ શકે છે, એવું નથી, પરંતુ ત્રિકાળવર્તી અને ત્રણે લોકમાં રહેલા સમસ્ત દ્રવ્યોને “ હાથમાં રહેલા આમળાની જેમ” જાણી-દેખી શકે છે. પરંતુ પિતપોતાના વિષયમાં તે ત્રણે કેવલીઓના જ્ઞાનમાં પૂર્ણરૂપે વિશદતા જ હોય છે. એ જ વાત નિશ્ચય પ્રત્યક્ષ જ્ઞાનવા-નિશ્ચય પ્રત્યક્ષથી પ્રકટ કરવામાં આવી છે.
- હવે સૂત્રકાર અહંત સૂત્રની પ્રરૂપણ કરે છે-જેઓ દેવકૃત અષ્ટ મહાપ્રાતિહાર્યરૂપ અતિશયવાળા હોય છે, એવા અહં તેના પણ ત્રણ પ્રકાર છે– (१) अवधिज्ञान महत, (२) मन:पर्यवज्ञान मत भने ज्ञान "त. અવધિજ્ઞાન જિન આદિ પદેના જેવી જ આ પદેની વ્યાખ્યા સમજવી. સૂ. ૮૭૫
