Page Text
________________
सुषी टीका स्था०२ उ०४ सू० ५५ जीवपुद्गलस्वरूपनिरूपणम् ५५३
टीका-'जीवाणं' इत्यादि, षट् मूत्राणि ।
जीवाः केचित् प्राणिनः च द्विरथाननिर्वतितान्-द्वयोः स्थानयोस्त्रसस्थावररूपयोः समाहारो-द्विस्थानम्, तस्मिन् निर्वतिताः-मिथ्शत्वाविरत्यादिभिः सामान्यत उपार्जिता वक्ष्यमाण चयनादि पडवस्थारूपेण सम्पादितास्तान् पुद्गलान् पापकर्मतया-पापकर्म-ज्ञानावरणीयादितद्भावस्तत्ता, तया तथोक्तया 'चिणिसु' इति-अचिन्वन्-उपार्जितवन्तोऽतीतकाले, चिन्वन्ति-उपार्जयन्ति-वर्तमानकाले, चेष्यन्ति-उपार्जयिष्यन्ति भविष्यत्काले १ चयनं-फपायादिपरिणतस्य कर्मपुद्गलोपादानमात्रम् १॥ एवम् २ उपचयनं-चित्तस्यावाधाकालं विहाय ज्ञानावरणीयादितया निषेकः, सचेत्यम्-प्रथमस्थितौ बहुतरं कर्मदलिनं निपिञ्चति, विषय में कथन करते हैं-'जीवाणं दुट्ठाणणिबत्तिए पोग्गले' इत्यादि
__ जीवोंने-प्राणियों ने-नस स्थावररूप दो स्थानों में मिथ्याअविरति आदि रूप कारणों से सम्पादित कर्मपुद्गलों को चयनादि षडघस्थारूप में सम्पादित किया है और सम्पादित किये गये उन कर्मपुद्गलों को उन्होंने ज्ञानाचरणीयादि रूप से अतीतकाल में परिणमाया है तथा वर्तमानकाल में ले उन्हें उपार्जित करके उस रूपमें परिणमाते रहते हैं, और आगाली कालमें भी वे उनका चयन-उपार्जन करके उस रूपमें उन्हें परिणमाते रहेगे। कषायादिसे परिणत हुए जीव के जो कर्मपुद्गलों की उपादान ग्रहण होता है उसका नाम चयन है, गृहीत कर्म का अगाधाकाल को छोड़ कर जो ज्ञानावरणीयादि रूप से निषेक होता है वह उपचयन है, वह उपचयन इस प्रकार से होता है, प्रथम स्थिति में बहतर कर्मदलिक का निषेक-उपचयन होता है इसके बाद द्वितीय विषयर्नु ४थन ४३ छ-" जीवाणं दुद्वाणणिबत्तिए पोगळे " त्याह
A એ (પ્રાણીઓને ) ત્રસ અને સ્થાવરરૂપ બે સ્થાનમાં મિથ્યાઅવિરતિ આદિ રૂપ કરોથી રામ્પાદિત કમપુતલેને ચયનાદિ રૂપ છ અવસ્થા રૂપે સમ્પાદિત કર્યા છે અને સમ્પાદિત કરવામાં આવેલાં તે પુલને તેમણે જ્ઞાનાવરણીય આદિ રૂપે ભૂતકાળમાં પરિણમાવ્યાં છે, તથા વર્તમાનમાં પશુ તેઓ તેમને ઉપાર્જિત કરીને તે રૂપે પરિણમાવ્યા કરે છે, અને ભવિષ્યમાં પણ તેઓ તેમનું ચયન (ઉપાર્જન) કરીને તેમને તે રૂપે પરિણમાવતા રહેશે. કષાયાદિ ભાવોથી યુક્ત થયેલા જીવ દ્વારા કર્મ પુદ્ગલેનું જે ઉપાદાન (ગ્રહણ) થ ય છે તેનું નામ ચયન છે અખાધાકાળને છેડીને ગૃહીત કર્મને જે જ્ઞાનાવરણીય આદિ રૂપે નિષેક થાય છે તેનું નામ ઉપચયન છે તે ઉપચયન આ પ્રકારે થાય છે પ્રથમ સ્થિતિમાં બહુત કમલિકે નિષેક (ઉપચયન) થાય
७० थ
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |