Page Text
________________
० २० प्रवज्यादियोग्य दिग्द्वैविध्यनिरूपणम् ३२७
सुधा डीका स्था० २ ० १ प्रायश्चित्तं = पापविशुद्धिरूपं तपः कर्म = अनशनादिकं प्रतिपत्तुं स्वीकर्तुम् । 'दो दिसाओ' इत्यादि-द्वे दिशे अभिगृह्य कल्पते निर्ग्रन्थानां वा निर्ग्रन्धीनां वा । कीहशानाम् ' इत्याह-' अपच्छिमे ' त्यादि - अपश्चिममारणान्तिकसं लेखनाजोपणाजोषितानाम्, तत्र न विद्यते पश्चिमा अस्या इत्यपश्चिमा=अन्तिमा, सा चासौ - मारणान्तिकी = मरणकालभाविनी संलेखना - संलिख्यते = कृशीक्रियते शरीररुपायादि यया सा तथोक्ता तपोविशेषलक्षणा चेति अपश्चिममारणान्तिकसंलेखना तस्या जोपणा= सेवना, तथा जोपितानां = सेवितानां युक्तानामित्यर्थः । यद्वा-झोपितानां = क्षपितानां क्षपितदेहानामित्यर्थः । पुनः - भक्तपानप्रत्याख्यातानाम् - भक्तपाने प्रत्याख्याते यैस्ते तथा, क्तान्तस्य परनिपात आर्पत्वात्, भक्तपानप्रत्याख्यानवतामित्यर्थः । पादपोपगतानां = पादपोपगमनमरणमाश्रितानां स्वीकृतसर्वथा परिस्पप्रायश्चित्त- पाप की विशुद्धिरूप अनशनादि तपकर्म ग्रहण करना - ये सब कार्य भी इन्हीं दो दिशाओं की ओर मुँह करके करना श्रमण निर्ग्रन्थियों को कल्पित कहा गया है
46
' दो दिसाओं " इत्यादि - शरीर और कषाय आदि जिस से कुश किये जाते हैं उसका नाम संलेखना है यह संलेखना मरणकाल के समय में ही धारण की जाती है इसीलिये इसे अपश्चिम कहा है यह तपविशेषरूप होती है, इस संलेखना से जो मुनिजन युक्त है अथवाइन्होंने इस संलेखना को धारण करने द्वारा अपने शरीर को क्षपित किया है भक्तपान का जिन्होंने प्रत्याख्यान कर दिया है पादपोपगमन संथारा को जिस संधारा में पतित पादपवृक्ष की तरह शरीर की सेवा संभाल हिलना डुलना आदिरूप क्रिया सर्वथा वर्जित हो जाती है ऐसे
અતિચાર નહી કરવાને દૃઢનિશ્ચયી થવું, તથા તેને માટે ચાગ્ય પ્રાયશ્ચિત્તને પાપની વિશુદ્ધિરૂપ અનશનાદિને—ગ્રહણ કરવા, આ બધાં કાર્યાં પણ તે એ દિશા તરફ મુખ કરીને કરવાનું સાધુઓને ક૨ે છે.
66
दो दिसाओ " त्याहि- शरीर भने उषायादि नेना द्वारा देश उराय છે તે ક્રિયાને સલેખના ( સથારે ) કહે છે. તે સંથારા મરણુકાળ નજીક હાય ત્યારે જ ધારણ કરવામાં આવે છે, તે કારણે તેને ‘ અપશ્ચિમ ’કહે છે. તે સથારા તવિશેષ રૂપ હોય છે. આ સંથારાથી જે મુનિ યુક્ત હોય અથવા જેણે આ સથારો ધારણ કરીને પેાતાના શરીરને ક્ષપિત કર્યું છે, ભક્તપાનના જેણે પ્રત્યાખ્યાન કર્યાં છે, પ પાપગમન સંથારાને જેમણે ગ્રહણ કરેલેા છે ( જે સંથારામાં પતિત પાદપ-વૃક્ષની જેમ શરીરની સેવા–સ ́ભાળ, હલનચલન આદિ રૂપ ક્રિયા બિલકુલ બધ કરી દેવામાં આવે છે એવા સ'થારાને પાપા
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |