Page Text
________________
રઘ
स्थानाद्रसत्रे
"
नलक्षणः, तथा - परिग्रहः- परिगृह्यते इति परिग्रहः धनवान्यादिरूपः । स चैत्रम्धनम् १, धान्यस् २, क्षेत्रम् ३, वास्तु ४, रूप्यम् ५, सुवर्णम् ६, कुप्यम् ७, द्विपदः ८, चतुष्पदच ९, इति नवविधः । यावद् आरम्भं परिग्रहं चानर्थमूलं न जानाति नापि प्रत्याख्याति तावत् के व लिप्ररूपितं धर्म श्रोतुमपि न शक्नोतीति भावः । द्वेस्थाने अपरिज्ञाय आत्मा केवल युद्धां बोधि-दर्शनं सम्यक्त्वमित्यर्थः, नो-नैव बुध्यते - अनुभवति । ते द्वे स्थाने के इत्याशङ्क्याह-' तं जहा '
ग्रहण किया जाता है
उसका नाम आरम्भ है तथा जो सब ओर से वह परिग्रह है ऐसा यह परिग्रह धनधान्यरूप कहा गया है ।
जैसे- -धन १ घृतगुड़ादि, धान्य २, क्षेत्र ३, वास्तु ४, रूप्य ५, सुवर्ण ६, कुप्प ७, द्विपद ८ और चतुष्पद ९ यह नौ प्रकार का वाह्य परिग्रह है जब तक आत्मा आरम्भ और परिग्रह को अर्थ का खूल नहीं जानता है और जब तक उसका प्रत्याख्यान नहीं करता है तब तक वह केवल प्रज्ञप्त धर्म को सुनने के योग्य नहीं हो सकता है.
इसी तरह से आत्मा जब तक ज्ञपरिज्ञासे इन दोनों स्थानों को नहीं जान लेता है और प्रत्याख्यान परिज्ञा से इनका परित्याग नहीं कर देता है तब तक वह शुद्ध बोधिका सम्यक्त्वका अनुभव नहीं कर सकता है। इसी तरह से इन आरम्भ परिग्रहरूप दो स्थानों को आत्मा ज्ञ परिज्ञा से जबतक नहीं जान लेता है और प्रत्याख्यान परिज्ञा से जब
પ્રવૃત્તિ થાય છે તેને આરભ કહે છે, ચારે તરફથી જે કાઇ વસ્તુ મળે તેને ગ્રહણ કરીને તેના સંગ્રહ કરવાની પ્રવૃત્તિને પરિગ્રહ કહે છે. આ પરિગ્રહ धनधान्याहिना संग्रह ३५ होय छे, परिग्रह नव प्राश्नो ह्यो छे - (१) धन, (२). धी, गोण, अनार आदि धान्य, (3) क्षेत्र, (४) वास्तु, धर ( ५ ) यांही, (६) सुत्रार्थ, (७) मुख्य (तांपु ), (८) द्वियः मने (4) अतुष्पद भी नव अक्षरना ખાદ્યપરિગ્રહા છે. જ્યાં સુધી આત્મા આરંભ અને પરિગ્રહૅને અનના મૂળ રૂપ માનતા નથી, અને જ્યાં સુધી તે કેલિ પ્રજ્ઞપ્ત ધનું શ્રવણ કરવાને ચેાગ્ય મનતા નથી. ત્યાં સુધી તે કેત્રલિ પ્રજ્ઞપ્ત ધમનું શ્રવણુ કરવાને ચે ગ્યુ અનતે નથી. આ રીતે આત્મા જ્યાં સુધી જ્ઞ પરિજ્ઞાથી આ બન્ને સ્થાનેને જાણી લેતા નથી અને પ્રત્યાખ્યાન રિજ્ઞાથી તેમને ત્યાગ કરતા નથી ત્યાં સુધી તે શુદ્ધ ખેાધિના ( સમ્યકત્વના) અનુભવ કરી શકતેા નથી.
એજ પ્રમાણે તે આરંભ અને પરિગ્રહરૂપ એ સ્થાનેાને આત્મા જ્ઞ પરસાથી જ્યાં સુધી જાણી લેતા નથી અને પ્રત્યાખ્યાન પરિજ્ઞાથી જ્યાં સુધી
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |