Page Text
________________
૨૨૪
सुत्रकृताङ्गसूत्रे
- थपक्षणे समय हि युक्ष्मकाल, स च स्वशास्त्रादेन अवसेयः । चद्रा भवति, तथ - 'पुडा' स्पृष्टा भवति च ममममये योत्यते-आत्मना संवध्यते च 'वितियसमर' द्वितीयसमये सा 'वेडया' वेदिता भवति तस्या अनुभवो जायते । 'समय' तृतीयसमये सा 'णिज्जिण्णा' निर्जीर्णा नष्टा भवति, समुन्द्याssमानं स्पृशति - अनुभावयति न प्रपगता भवति । अतएव सा ऐपथिकी क्रिया वा स्पृष्टा - इति साध्यते बन्धस्पर क्रियते योगकारणात् । बन्धो जायते, किन्तु - पायामावान्न स्थीयते, स्थितौ रुपायस्य कारणत्वात् अतएव कपायसादेव - इतरत्र स्थीयते, 'साबद्रा पुडा - उदीरिया वेड्या - निज्जिब्जा' सा वहा स्पृष्टा - उदीरिता वेदिता निर्जीर्णा, मवमसमये बद्रा स्पृष्टा च भवतिइति कथिता, वेदिता मवति द्वितीयसमये, निर्जीर्गा च भवति तृतीयसमये 'सेय
समय में लक्ष्मणकाल से जो आगम से जानने योग्य है, बंधती है और स्पृष्ट होती है, दूसरे समय में वेदन की जाती है और तीसरे समय से निर्जीर्ण हो जाती है।
तात्पर्य यह है कि ग्यारहवें, बारहवें और तेरहवें गुणस्थान में कपाय का उदय नहीं रहना । अतएव उस समय कपाय के निमित्त से होने वाले स्थिति और अनुभागन्ध का भी अभाव हो जाता है। किन्तु योग की विद्यमानता के कारण प्रकृति बन्ध और प्रदेशबन्ध उस समय भी होता है । अर्थात् योग के कारण कर्मलिक बनते हैं और उनमें विभिन्न प्रकार के स्वरूप भी उत्पन्न होते हैं किन्तु कपाय के अभाव के कारण वे न आत्मा में ठहरते हैं और न फल ही प्रदान कर सकते हैं । इसी कारण यहां कहा गया है कि ऐर्यापथिकी क्रिया प्रथम समय में
મથી જાણવા ચેાગ્ય હાય છે) મંધાય છે. અને ધૃષ્ટ થયુ છે બીજા સમયમાં વેદન કરાય છે. અને ત્રીજા સમયમાં નિણું થઈ જાય છે.
તાપ એ છે કે—અગ્યારમ ખારમા અને તેરમા ગુણુસ્થાનમાં કષાયના ઉદય થતા નથી, તેથી જ એ સમયે કષાયન' નિમિત્તથી થવાવાળા સ્થિતિ મધ અને અનુભાગ મધને પણ અભાવ થઇ જાય છે, પરંતુ ચેાગના વિદ્ય માન પણાથી પ્રકૃતિમધ અને પ્રદેશખન્ય એ વખતે પણ ડેાય છે. અર્થાત્ ચેગના કારણે કર્માંદલિક ખંધાય છે, અને તેમા જૂદા જૂઠા પ્રકારના સ્વભાવે પશુ ઉત્પન્ન થાય છે. પરંતુ ક્યાયના અભાવના કારણે તેએ! આત્મામાં રહેતા નથી, અને ફળ પણ આપી શકતા નથી. એજ કારણથી અહિયાં કહેવામાં આવ્યુ છે કે—ઐર્યાપથિકી ક્રિયા પ્રથમ સમયમાં બદ્ધ અને સ્પૃષ્ટ
| SR No. | 009306 |
| Book Title | Sutrakrutanga Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 791 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sutrakritang |
| File Size | 45 MB |