________________
-
. आचारचिन्तामणि-टीका अध्य.१ उ.२ सू.२ पृथिवीकायसमारम्म: ४४१ रूपं लोकं सर्वमेव विहिंसन्तीत्याह-'पुढवीसत्यं '-इत्यादि।
पृथिवीशस्त्रम् पृथिव्युपमर्दकं शस्त्रम्, शस्यते-हिंस्यते अनेनेति शस्त्रम् , तद् द्विविधं-द्रव्य-भाव-भेदात् । तत्र द्रव्यशस्त्र-स्वकायपरकायतदुमयरूपम् । भावशस्त्र दुष्पयुक्तमनोवाकायलक्षणम् , समारभमाणाः पृथिवीकार्य प्रति व्यापारयन्तः, अन्यान पृथिवीकायभिन्नान् अनेकरूपान् अप्कायादीन् स्थावरान्, द्वीन्द्रियादीन् प्रसांश्च विहिंसन्ति ।
(६) उपभोगद्वारम्जगति खलु बहवो द्रव्यलिगिनो विद्यन्ते, यथा-' वयं पञ्चमहाव्रतधारिणः की हिंसा करता है, यह बतलाने के लिए कहते हैं-'पुढवीसत्यं ' इत्यादि ।
पृथिवीशस्त्रका अर्थ है-पथिवीकाय को हिंसा करनेवाला शस्त्र । जिस से हिंसा हो वह . शस्त्र कहलाता है । शस्त्र दो प्रकार का है-(१) द्रव्यशस्त्र और (२) भावशस्त्र । स्वकाय,
परकाय और उमय-स्वपर-कायरूपसे द्रव्यशस्त्र तीन प्रकार का है । मन वचन और कायका दुष्प्रयोग करना मावशन है।
पृथ्वीकाय का आरंभ करनेवाले, पथिवीकाय से भिन्न अनेक अप्काय आदि स्थावर जीवों की, तथा द्वीन्द्रिय आदि उस जीवों की भी हिंसा करते हैं।
(६) उपभोगद्वारसंसार में बहुत से द्रव्यलिंगी हैं। जैसे-' हम पंचमहावतधारी हैं, सब भारंभ से मतापपा भाटे ४ छ :-'पुढवीसत्यं ' याह.
પૃથ્વીશઆનો અર્થ છે–પૃથ્વીકાયની હિંસા કરવાવાળાં શો જેનાથી હિંસા થઈ શકે તે શસ્ત્ર કહેવાય છે. શસ્ત્ર બે પ્રકારના છે. (૧) દ્રવ્ય શસ્ત્ર અને (૨) ભાવ-શસ્ત્ર-સ્વકાય, પરકાય, અને ઉભય–વ-પરકાયરૂપ દ્રવ્યશસ્ત્ર ત્રણ પ્રકારના છે. મન, વચન અને કાયના દુપ્રયોગ કરવા તે ભવશાસ્ત્ર છે.
પૃથ્વીકાયને આરંભ કરવાવાળા, પૃથ્વીકાયથી ભિન્ન અનેક અપકાય આદિ સ્થાવર જીવોની તથા કીન્દ્રિય આદિ ત્રસ ની પણ હિંસા કરે છે.
(6) Sun-द्वारસંસારમાં ઘણાજ દ્રલિંગ સાધુ છે. જેવી રીતે “અમે પંચમહાવ્રતધારી
