Page Text
________________
४२०
लोकः=पृथिव्यादिपद्दजीवनिकायः खलु ज्ञानावरणीयाद्यष्टविधकर्मबन्धटीकाहेतुभूतसावद्य क्रिया विशेषस्वरूपानवबोधेन आर्तः = विषयसुखतृष्णाव्याकुलो भवति । अत एव परिद्यूनः = शारीरमानसादिदुःखानलसंतप्तः । यद्वा-परिजीर्णः क्षायोपशमिकभावाभावेन मोक्षमार्गप्रवृत्तावक्षमः, शिक्षां ग्रहीतुमसमर्थः, अत एव अविज्ञानकः = सम्यग्ज्ञानरहितो भवति, अत एव पूर्वभवस्मृतिरूपमपि विशिष्टं ज्ञानं न भवतीति भावः । 'पश्य' इति पदेन शिष्येति अत एव - दुःसंवोधः = ब्रह्मदत्तवच्चरणकरणसंबोधनपदस्याध्याहारः - हे शिष्य ! प्रव्यथिते = पूर्वोपार्जितकर्मोदयेन क्षुधा
टीकार्थ-लोक अर्थात् पृथिवीकाय आदि छह प्रकार के वरण आदि आठ प्रकार के कर्मों के बन्धके कारणभूत सावध व्यापारों का स्वरूप न समझकर आर्त होते हैं-विषयसुख की तृष्णा से व्याकुल होते हैं । अतएव वे शारीरिक और मानसिक दुःखों की आग से संतप्त हैं । अथवा क्षायोपशमिक भावों के अभाव के कारण जीव, ज्ञानामोक्षमार्ग में प्रवृत्ति नहीं कर सकते । इसी कारण कारण की शिक्षा लेने में भी असमर्थ हैं । ऐसे जीव अविज्ञानक अर्थात् सम्यग्ज्ञान से रहित होते है, इसी कारण उन्हें पूर्व भव की स्मृतिरूप विशिष्ट ( जातिस्मरण ) ज्ञान वे ब्रह्मदत्त की तरह चरण और भी नहीं होता ।
1
आचारामु
'पश्य' (देखो ) इस पद के द्वारा शिष्य के संबोधन का अध्याहार किया गया है । हे शिष्य ! पूर्वोपार्जित कर्मों के उदय से भूख, प्यास, त्रास, इष्टवियोग,
1
ટીકા લેાક અર્થાત્ પૃથ્વીકાય આદિ છ પ્રકારના જીવસમૂહ જ્ઞાનાવરણ આદિ આઠ પ્રકારના કર્મોના બંધના કારણે સાવદ્ય વ્યાપારાના સ્વરૂપને નહિ સમજીને આત થાય છે. વિષય સુખની તૃષ્ણાથી વ્યાકુલ થાય છે. તે કારણથી તે શારીરિક અને માનસિક દુઃખાની આગથી સંતપ્ત-ખૂખતપેલા છે. અથવા ક્ષાયેાપશમિક ભાવાના અભાવના કારણે મેક્ષમાગ માં પ્રવૃતિ કરી શકતા નથી. એ કારણથી તે બ્રહ્મદત્તની પેઠે ચરણુ અને કરણની શિક્ષા લેવામાં પણ અસમર્થ છે, એવા જીવ અવિજ્ઞાનઃ અર્થાત્ સભ્યજ્ઞાનથી રહિત હાય છે. આ કારણથી તેને પૂર્વભવની સ્મૃતિરૂપ વિશિષ્ટ (लतिस्भर) ज्ञान ययु तु नथी.
'पश्य' (हेयो-लुवे।) या पहथी ? शिष्यना सभ्भोधननुं अध्याहार १श्वामां याव्यु छे; डे शिष्य! भूर्वोपार्जित उभौना उदयथी लूण, तरस, त्रास, ईष्टवियेोग,
| SR No. | 009301 |
| Book Title | Acharanga Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 915 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_acharang |
| File Size | 25 MB |