________________
२४६ . . . . . . आचारागसूत्रे वरणरहितं सर्वतः शुद्धमस्ति । अन्यानि मनिशानादिकानि चत्वारि नानानि क्षायोपशमिकानि देशत आवरणरहितानि देशतः शुद्धानि। श्रीण्यतानान्यशृद्धानि ।
दर्शनोपयोगस्य चत्वारो भेदा:- (१) चक्षुर्दर्शनम् , (२) अचक्षुर्दर्शनम् ।, (३) __ अवधिदर्शनम् , (४) केवलदर्शनं च । त केवलदर्शनं क्षायिकं सर्वतोऽनावरण
सर्वतः शुद्धं च । चक्षुर्दर्शनादीनि त्रीणि क्षायोपशमिकानि देशतोऽनावरणानि देशतः शुद्धानि च सन्ति ।
ज्ञानादिगुणतः सर्वथा भिन्न आत्मे ति नैयायिकाधमिमतं तु न युक्तम् । ज्ञानादिगुणसम्बन्धात् माक् कदाचिद् ज्ञानादिगुणहीनोऽप्यासीदिति तस्य ‘मत एक मात्र केवलज्ञान क्षायिक है, सम्पूर्ण आवरण से रहित और पूर्ण शुद्ध है। शेप मतिज्ञान आदि चार ज्ञान क्षायोपशमिक हैं, देशतः आवरणरहित हैं और देशतः शुद्ध हैं । तीना कुज्ञान अशुद्ध हैं।
दर्शनोपयोग के चार भेद हैं-(१) चक्षुर्दर्शन, (२) अचक्षुर्दर्शन, (३) अवधिदर्शन और (8) केवलदर्शन । इनमें से अकेला केवलदर्शन क्षायिक है, पूर्ण रूप से आवरणरहित है और पूर्णरूप से शुद्ध है। चक्षुर्दर्शन आदि तीन क्षायोपशमिक हैं, देशतः निरावरण हैं, और देशतः शुद्ध हैं।
___ 'आत्मा ज्ञानादि गुणों से सर्वथा भिन्न है' ऐसा नैयायिक आदि का मत युक्त, नहीं है, क्यों कि ज्ञानादि गुणों का सम्बन्ध होने से पहले किसी समय आत्मा को ज्ञानादि गुणों से रहित भी मानना पडेगा और इस प्रकार उन के मत में आत्मा जड માત્ર કેવલજ્ઞાન ક્ષાયિક છે, સંપૂર્ણ આવરણથી રહિત અને પૂર્ણ શુદ્ધ છે. બાકીના મતિજ્ઞાન આદિ ચાર જ્ઞાન લાયોપથમિક છે, દેશ થકી આવરણરહિત છે અને દેશ થકી શુદ્ધ છે, ત્રણ કુશાન અશુદ્ધ છે.
शनापसना यार लेह छ-(१) यक्षुशन, (२) अयक्षुशन, (3) साधદર્શન અને (૪) કેવલદેશન. તેમાંથી એક કેવલદર્શન ક્ષાયિક છે. પૂર્ણપથી આવરણરહિત છે, અને પૂર્ણ રૂપથી શુદ્ધ છે. ચક્ષુર્દશન આદિ ત્રણ લાપશમિક છે, દેશ થકી નિરાવરણ છે અને દેશ થકી શુદ્ધ છે. .
આત્મ જ્ઞાનાદિ ગુણોથી સર્વથા ભિન્ન છે.” એ મિયાયિક આદિને મત યકત નથી-ઉચિત નથી, કારણ કે જ્ઞાનાદિ ગુણેને સંબંધ થયા પહેલાં કેઈ સમય આત્માને જ્ઞાનાદિ ગુણેથી રહિત પણ માનવે પડશે, અને એ પ્રમાણે તેના મતમાં
