Jain Dharm no Prachin Itihas Part 02

SR No.: 009123
Original Sutra Author: N/A
Author: Hiralal Hansraj
Publisher: Shravak Hiralal Hansraj
Total Pages: 202
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 10 MB

Page 135

(૧૫)
યમાં બીજા કોઈ પણ રાજાએ બંધાવેલાં જણાતાં નથી ગૌતમબુદ્ધના ચાર
ન્યાસથી પવિત્ર મનાએલાં પ્રત્યેક સ્થળો, જેવાં કે, શુદ્ધોદનની રાજધાની કપિલવસ્તુ, બુદ્ધની જન્મભૂમિ વાટિકલંબિતી જે ઠેકાણે બુદ્ધ કેશો કહેડાવ્યા, અને અલંકારોને ત્યાગ કર્યો, તે અનોમાનદીનો તટ, બિંબિસારની રાજધાની રાજગૃહ, તપસ્થાન ઉરૂલ નામનું ગયાની પાસેનું વન, નિરંજન નદીને તીર, ગયા, મૃગવન અને જે ઠેકાણે તેણે નિર્વાણ લીધું, તે કમીનગર, ઇત્યાદિ રથળે સ્તૂપ, ચ, વિહાર અને ધમપદેશ માટે તેણે મકાનો બંધાવ્યાં હતાં.
અશોકરા પગે ચાલી આ પ્રમાણે બૈદ્ધ તીર્થની યાત્રા કરતાં અનેક લોકોપકારક કાર્યો કર્યા હતાં તેણે સ્થળે સ્થળે પાકા માં બંધાવ્યા હતા. વણઝારોની રક્ષા માટે થાણું બેસાડ્યાં હતાં પ્રવાસીઓની સગવડ માટે ધર્મશાલાઓ બંધાવી, તેમાં સદાવ્રતો સ્થાપ્યાં હતાં; અને નગરનગર તથા લગભગ ગામેગામ આરોગ્યમંદિર (દવાખાનાં) બંધાવ્યાં હતાં; કે જ્યાં દીન રોગીઓને મુફત ઔષધે આપવામાં આવતાં હતાં. બદ્ધ ધર્મનો મુખ્ય હેતુ જે દવાધર્મ, તે અશોકરાયે સર્વત્ર પ્રવર્તાવ્યો હતો; અને તેને અમલને માટે તેણે પિતાના રાજ્યમાંથી પશુવધ કહાડી નાખી, બરતની ચારે દિશાએ પિતાની ધર્મશાઓ પર્વતોના અચલ ખડકોપર કોતરાવી હતી, કે જેનાવિષે હવે આપણે આગળ વર્ણન કરીશું.
બૈદ્ધ ગ્રંથોમાંથી મળતી પૌરાણિક આખ્યાયિકાઓ કરતાં વધારે વિશ્વસનીય ઇતિહાસ શિલાલેખો, સતંભ પરના લેખે, અને અશોકની ધર્મશાઓના પતસંગે પર કોતરાએલા લેખો પરથી મળી આવે છે. બુદ્ધિધર્મનું મહત્વ તે લેખ પરથીજ જણાય છે. બુદ્ધિધર્મનાં હજાર વર્ષના કાળમાં તેણે જે વિશ્વસનીય ઈતિહાસના સાધનો મૂક્યાં છે, તેવાં બીજાં કોઈ ધર્મ પણ મૂક્યાં નથી. ભરતખંડના જુદા જુદા ભાગમાં પર્વતોમાં દેલી, કોરેલી અને ખણી કહાડેલી ગુફાઓ યતિઓને રહેવાના ચ, અને ધર્મશાળાઓ અદ્યાપિ પણ
એવાંને એવાં જ તે કાળનો ચિતાર આપતાં હયાત રહેલાં છે. પર્વતની અચળ શિલાઓ ઉપર કોતરેલા લેખોમાં દરેક ઠેકાણે અશેકને રાજ્યાભિષેક થયા પછી તે લેખ કેટલામે વર્ષે લખાયે? તે જણાવેલું છે. અશોકના સમય નિર્ણય માટે આપણને બિલકુલ ભાંજગડ પડતી નથી. અશોક રાયની ધમાજ્ઞાઓના અચલ ખડક પર કોતરેલા ચાદલેખ છે; અને તે અશોકપ્રિય
Aho ! Shrutgyanam