Page Text
________________
નિર્જરાતત્વ
૧૧૭ રૂ. અચાન્યતાપ્રારા આચાર્ય ઉપાધ્યાય-તપસ્વી-સ્થવિર-શ્લાન -શૈક્ષ–સાધર્મિક-કુલ-ગણસંઘ એ ૧૦નું યથાયોગ્ય આહાર, વસ, વસતિ, ઔષધ, પાત્ર, આજ્ઞાપાલન ઇત્યાદિથી ભક્તિ-બહુમાન કરવું, તે ૧૦ પ્રકારે વૈયાવૃત્ય કહેવાય. તે વજુમાન, જ્ઞાન વડે દેખેલા પદાર્થોનું સ્વરૂપ ભાવવું તે પવનવિનય, વિધિપૂર્વક જ્ઞાન
ગ્રહણ કરવું તે વિધાળ, અને જ્ઞાનનો અભ્યાસ કરવો તે મMા વિનય એમ પાંચ પ્રકારે જ્ઞાનવિનય છે. ૨. રવિ-દેવ-ગુરુની ઉચિત ક્રિયા સાચવવી તે શુષા વિના, અને આશાતના ન કરવી તે અનાસતિના વિનય. એમ ૨ પ્રકારનો દર્શન વિનય છે. પુનઃ શુશ્રુષા વિનય ૧૦ પ્રકારનો છે. તે આ પ્રમાણે, સ્તવના, વંદના કરવી તે આસનથી ઊભા થઈ જવું તે યુવાન, વસ્ત્રાદિ આપવું તે સન્માન, બેસવા માટે આસન લાવી “બેસો” કહેવું તે માસન પાપ, આસન ગોઠવી આપવું તે આસન, વંદના કરવી તેતિ, બે હાથ જોડવા તે ગતિહા, આવે ત્યારે સામા જવું તે સમુલગન, જાય ત્યારે વળાવવા જવું તે પાવન, અને બેઠા હોય ત્યારે વૈયાવચ્ચ કરવું તે જવુંપાસના, એ ૧૦ પ્રકારે સુશ્રષા વિનય જાણવો. તથા અનાશાતના વિનયના ૪૫ ભેદ છે તે આ પ્રમાણે-તીર્થંકર-ધર્મ-આચાર્યઉપાધ્યાય સ્થવિર-કુલ-ગણ-સંઘ-સાંભોગિક-(એક મંડલીમાં ગોચરીવાળા) તથા સમનોજ્ઞ સાધર્મિક (સમાન સામાચારીવાળા) એ ૧૦ તથા ૫ જ્ઞાન, એ ૧૫ની આશાતનાનો ત્યાગ, તેમજ એ ૧૫નું ભક્તિ-બહુમાન, અને એ ૧૫ની વર્ણસંજવલના (ગુપ્રશંસા) એ પ્રમાણે ૫ ભેદે બીજો અનાશાતના દર્શન વિનય જાણવો. ૩. રાત્રિ વિનય-પાંચ ચારિત્રની સદણા (શ્રદ્ધા) (કાયા વડે) વડે સ્પર્શના આદરપાલન અને પ્રરૂપણા, તે પાંચ પ્રકારનો ચારિત્ર વિનય જણવો, ૪-૫-૬. યોા વિનય - દર્શન તથા દર્શનીનું મન-વચન-કાયા વડે અશુભ ન કરવું, અને શુભમાં પ્રવૃત્તિ કરવી, તે ૩ પ્રકારનો યોગ વિનય છે. (આ ૩ પ્રકારનો યોગ વિનય-ઉપચાર વિનયમાં અન્તર્ગત ગણવાથી મૂળ વિનય ૪ પ્રકારનો થાય છે.) ૭. ૩ષવાર વિનય - આ વિનય ૭ પ્રકારનો છે. ૧. ગુદિની પાસે રહેવું, ૨. ગુર્નાદિકની ઇચ્છાને અનુસરવું, ૩. ગુર્નાદિકનો આહાર આપવા વગેરેથી પ્રત્યુપકાર કરવો, ૪. આહારાદિ આપવો, ૫. ઔષધાદિકથી પરિચર્યા કરવી, ૬. અવસરને
ઉચિત આચરણ કરવું, અને ૭. ગુર્નાદિકના કાર્યમાં તત્પર રહેવું. ૧. જ્ઞાન, દક્ષા પર્યાય અને વય વડે અધિક, ૨. વ્યાધિગ્રસ્ત સાધુ, ૩. નવદીક્ષિત શિષ્ય ૪. એકમંડલીમાં ગોચરીના વ્યવહારવાળા, ૫. ચન્દ્રકુલ, નાગેન્દ્રકુલ ઈત્યાદિ. ૬. આચાર્યનો સમુદાય, ૭. સર્વ સાધુ-સાધ્વી-શ્રાવક-શ્રાવિકા.
| SR No. | 008916 |
| Book Title | Navtattva Prakarana Sarth |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | |
| Publisher | Yashovijayji Jain Sanskrit Pathshala Mahesana |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 178 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Religion |
| File Size | 10 MB |