________________
પાઠ ૩ જો
૮. વ્યંજનાન્ત ધાતુના ઉપાજ્ય ર્ નો કે સ્ ઠેકાણે થતા અનુસ્વાર કે અનુનાસિક વ્યંજનનો કિત્ ઙિત્ પ્રત્યય પરછતાં લોપ થાય છે, પરંતુ કેટલાક' ધાતુઓને આ નિયમ લાગુ પડતો નથી.
=
ભ્રંશ્+ય(A)+તિ પ્રતિ। કર્મણિ - ભ્રંશું +5(5)+તે = પ્રશ્યતે । શંક્-શસ્યતે । સંસ્+7(d) = શસ્ત: | પ્રશસ્ત: | સમુખ્યતે । સત્તુઃ । આસō: I
૯.ચોથા ગણના કેટલાક (લૂ ટૂ વી પી મૌ રૌ તૌ ડી સ્ત્રી આ નવ) ધાતુઓથી ભૂતકૃદન્તના જ્ઞ અને તવત્ પ્રત્યયના 7 નો ન થાય છે. ટૂનઃ, જૂનવાન્ । ટીન:, ટીનવાન્ । સ્ત્રી.માં. વીનવતી ।
૧૦. ર્ અને ર્ અંતવાળા ધાતુઓથી ત અને તવત્ ના ત નો 7 થાય છે અને તે વખતે ધાતુના અંત્ય ટ્ નો પણ મૈં થાય છે. પૂ+7 = પૂર્ણઃ । પૂર્ણવાન્ । પુત્ + પ ્ - ઉત્પન્ન / ઉત્પન્નવાન્। ચોથા ગણના ધાતુઓ
અમ્ ૫. ફેંકવું. ર્ફે આ. જવું.
સ્ ૫. જવું.
અનુ+ અન્વેષણ કરવું, શોધવું.
વામ્ ૫. થાકી જવું. છો ૫. છેદવું.
મૈં ૫. ઘરડા થવું. તમ્ ૫. દુઃખી થવું.
ત્રમ્ ૫. ત્રાસી જવું.
મ્ પ. દમવું.
વિવ્૫. ક્રીડા કરવી, સ્તુતિ કરવી, જુગાર રમવો.
હૂ આ. ખેદ કરવો. દ્દો ૫. છેદવું, કાપવું.
પર્ આ. ઉત્પન્ન થવું, થવું. વિ+ વિનાશ પામવું.
૧૫
પૂ આ. પુરવું, ભરવું, વધવું. થ્રમ્ ૫. ભમવું. ભ્રંશુ ૫. ભ્રષ્ટ થવું.
૧. આશંસ્, મ્, જ્, જાડ્ય, વળ્યું, રુમ્ન, વિત્, નૃત્મ્ય, નન્દ્, निन्द्, मण्ड्, लङ्घ्, लम्बू, लिङ्ग, वन्द्, वाञ्छ्, शङ्क्, स्पन्द्, हिंस् ઇત્યાદિ ધાતુઓમાં મૈં કે અનુનાસિકનો લોપ થતો નથી. આશંસ્યતે । વન્યપ્તે । વગેરે.
