________________
Bot
પ્રતિમા વિધાન ૧૩, સંકર્ષણ –
૧૯. નરસિંહ - સિંહ) | ૧૪. વાસુદેવ –
૨૦. અયુત :૧૫. પ્રધુમ્ન :
૨૧. જનાર્દન - ૧૬. અનિરુદ્ધઃ
૨૨. ઉપેન્દ્ર – ૧૭. પુરુષોત્તમ :
૨૩. હરિ :૧૮. અધોક્ષજ :
૨૪. કૃષ્ણ:વિષ્ણુના પ્રાસંગિક દશાવતાર
૧ મત્સ્ય ૨ કૂર્મ ૩ વરાહ ૪ સિંહ ૫ વામન ૬ પરશુરામ ૭ રામ ૮ બલમ ૯ બુદ્ધ ૧૦ કલ્કી (આ અનુક્રમ ગૌડીય સંપ્રદાય મુજબ છે. પરંતુ ભારતના મોટા ભાગમાં ભાગવત સંપ્રદાય ચાલે છે અને તેમાં નવમા અવતાર તરીકે શ્રીકૃષ્ણને માને છે. વિષ્ણુનાં ચાર મુખ--
નૃસિંહ, પુરુષાકાર, વરાહ અને પાછળ ત્રિમુખ એવા ચતુર્મુખ વિષ્ણુના મુખે છે. સ્વરૂપે અને તેમની ભૂજાઓ૧. વૈકુંઠ – ૮ ભૂજા
૩. અનંત - ૧૨ ભૂજા ૨. વિશ્વરૂપ – ૨૦ ભૂજા
૪. ઍલેક મોહન – ૧૬ ભૂજા વિષ્ણુના વિશેષ અવતારે, ભાગવતમાં કહ્યા મુજબ
૧ રાષભદેવ, ૨ કપિલ, ૩ દત્તાત્રેય, ૪ હંસ, ૫ કુમાર, ૬ યજ્ઞ, સુયશ, ૭ નારદ, ૮ પૃથુ, ૯ ત્રિવિક્રમ, ૧૦ હયગ્રીવ, ૧૧ નરનારાયણ, ૧૨ ધન્વતરી, ૧ માહિની, ૧૪ શ્રીકૃષ્ણ, ૧૫ વ્યાસ અને ૧૬ ધમ. દ્રવિડ પ્રદેશ અને મહારાષ્ટ્રમાં વિષ્ણુના સ્વરૂપે
કવિડ પ્રદેશ અને મહારાષ્ટ્રમાં વિષ્ણુના સ્વરૂપે નીચેના નામે પૂજાય છે. દ્રવિડ પ્રદેશ ૧. વ્યંકટેશ ૨ વરદરાજ ૩ રંગનાથ ૪ વિઠોબા.
મહારાષ્ટ્રમાં –બાલકૃષ્ણ, વગેપલ, ગવર્ધનધાર, કાલિયા મન.
ઉત્તરભારત–ઉત્તર ભારતમાં તે બાલ સ્વરુપે પૂજાય છે. વા. ૨૧
