________________
૧૮૨
વાસ્તુનિચંદ્ર વિશ્વકર્મમાં બતાવ્યા પ્રમાણે વેદોષ કયાં કયાં લાગતા નથી.
વિશ્વકર્મમાં બતાવ્યા પ્રમાણે નીચેની રીતે વેધદેષ લાગતા નથી. ૧. ભવનના ઉદયથી બમણી ભૂમિ તજીને જે વેધ હોય તે તે દેષ કર્તા નથી. ૨. વેધની વચ્ચે જે રાજમાર્ગ, કેટ, કિલ્લે, વડી કે ભીતનું અંતર હોય તે તે દેવ
કર્તા નથી. ૩. વેધ દેખાય નહીં તેવું હોય ત્યાં દોષ નથી લાગતું. ૪. નદીની સામે પાર હોય તે દોષ નથી લાગતું. પ. વિકર્ણ-ત્રાંસે વેષ હોય તે દોષ નથી લાગતું. ૬. નીચ જાતિને દેષ નથી લાગતો. ૭. જીર્ણ મંદિર કે ચારામાં પુરાણ ભવનમાં દોષ નથી લાગતા. ૮. શિલ્પના આચાર્ય શ્રીગમુનીએ કહ્યું છે કે મન અને ચક્ષુને જે કાર્ય જોઇને
સંતેષ થાય તેવા કાર્ય હંમેશા નિષ જાણવા. • જે વાસ્તુ લક્ષણથી હીન હોય પરંતુ જ્યાં મનની રૂચી વધે તેવું સારું લાગે ત્યાં
દેષ નથી. ૧૦. શામાનર્થી રહિત હોય તે વિદ્વાન ને રમ્ય લાગતું નથી પરંતુ કેટલાકને એ મત છે કે જયાં જેનું મન લાગ્યું રૂમ્યું હોય તેને તે પ્રિય લાગે છે એવું શુક્રાચાર્ય કહ્યું છે.
