Pravachana Navneet 1

SR No.: 008278
Original Sutra Author: N/A
Author: Kanjiswami
Publisher: Vitrag Sat Sahitya Trust Bhavnagar
Total Pages: 357
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Discourse
File Size: 2 MB

Page 174

Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
સમયસાર ગાથા ૩૦૮–૩૧૧ઃ ૧૬૩ કેઃ મેં રાગ કર્યો, પુરુષાર્થ કર્યો, તો આ પૈસા કમાયો, તે ભ્રમ અને અજ્ઞાન છે. આહા... હા!
રોટલી બને છે. તો રોટલીની પર્યાય, લોટની તે સમયે થવાવાળી હતી, તે થઈ છે. એ સ્ત્રીથી થઈ છે, એમ નથી. (તેમ જ) તવા-તાવડીથી થઈ નથી અને અગ્નિથી થઈ નથી. સ્ત્રીની ઈચ્છા રોટલીની હતી તો થઈ છે, એમ પણ નથી. ગજબ વાત છે! અને એ લોટ લઈને (એના ઉપર) વેલણ ફેરવે છે. તો વેલણ એને (લોટને) અડે છે, એમ નથી. એ વેલણથી એ રોટલી આમ પહોળી થાય છે, એમ નથી. એની પર્યાય ક્રમબદ્ધમાં એવી થવાવાળી હતી, તો થાય છે. આહા... હા.... હા !
જિજ્ઞાસા: આ દેખાય તો છે!
સમાધાનઃ એ દેખાય છે, એ તો મૂઢ (જીવ) સંયોગથી જુએ છે. એની પર્યાયથી જુએ, તો એની પર્યાય એનાથી થઈ છે. જુએ છે સંયોગથી આ વેલણથી અગ્નિથી ! જોવાવાળાની દષ્ટિમાં ફેર છે.
જિજ્ઞાસા: રૂપિયા આવે તો છે!
સમાધાનઃ કોની પાસે રૂપિયા આવે? એ તો જડની પર્યાયનો, જે સમયે એ ક્ષેત્રમાં આવવાનો ક્રમ હતો તે મુજબ આવી છે. એના (માણસના ) પુણ્યથી આવી છે, એમ કહેવું, એ પણ નિમિત્તનું કથન છે. પૂર્વના પુણ્ય છે, એ તો જડની પર્યાય છે. અને એ પરમાણુ જુદી પર્યાય છે. અને આ પૈસા આવે છે, તે બીજી પર્યાય છે. તો પુણ્યથી પૈસા આવ્યા, એમ કહેવું,
એ નિમિત્તનું કથન છે.
આહા.... હા... હા! બહુ (ઝીણી) વાત ! પ્રભુનો માર્ગ!! પ્રવચનમાં પ્રશ્ન થયો હતો) કે: ઈશ્વર કર્તા છે કે નહીં? તો કહ્યું કેઃ (ઈશ્વર) ક્યાંય કર્તા નથી. અહીંયા પો પ્રભુની પૂજા કરે છે, એમાં જે અવાજ આવે છે ને...! સ્વાહા....! તે જડની પર્યાયમાં, ક્રમબદ્ધ થવાવાળી હોવાથી, (આમ) થાય છે. (પણ) સ્તુતિ કરવાવાળો (જો) એમ માને, કે “હું” આમ ભાષા કરું છું ને સ્તુતિ કરું છું” , અર... ૨! એ તો મિથ્યાત્વનું પોષણ છે.
અહીં કહે છે કે શરીરની પર્યાય પણ જ્યારે જે ક્ષેત્રે જવાની યોગ્યતા હોય છે, ત્યાં ક્રમબદ્ધ થાય છે. એ અહીં કહે છે કે “અજીવ પણ ક્રમબદ્ધ પોતાનાં પરિણામોથી”.
અહીંયાં પર્યાયની દશાને “પરિણામ” કહે છે. “પરિણામ” કેમ કહ્યાં? કેઃ “નિયમસાર” ૧૪મી ગાથામાં એવો સંસ્કૃત (પાઠ) છે: “પરિ સમન્વીત મેનેતિ ઋતતિ પૂર્ણાય:” પર” એટલે સમસ્ત પ્રકારે નમી ગઈ. પર્યાય પોતાથી જ થઈ છે. પરિણામ સમસ્ત પ્રકારે નમી” એટલે “નમન” એટલે “ઉત્પન્ન થવું” એ પરિણામ પોતાથી ઉત્પન્ન થયાં છે; દ્રવ્યથી નહીં; ગુણથી નહીં; પરથી નહીં. આહા. હા! આવું સાંભળવા ક્યાં
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com