________________
૫૦
પગ તથા શરીર આદિને અંત્યત દબાવે છે કે મહાશયજી ! હવે તમો બતાવો કે તે આર્ય સમાજીને ઉપર બતાવેલ દિવસ-રાતની ૫૨મ ભક્તિ અને સેવાનું કંઈક ફલ પ્રાપ્ત થશે કે નહીં?
આર્ય :- અરે કેમ નહીં, અવશ્ય ફલ પ્રાપ્ત થશે. કારણ કે જો આવા મહાત્માની સેવા કરવાથી ફલ પ્રાપ્ત ન થાય તો બીજા કોની સેવા કરવાથી ફલ પ્રાપ્ત થશે.
મંત્રી :- વાહ ! ભાઈ ! વાહ..! આ સેવા તો જડશરીરની કરી હતી, જો જડની સેવા નિષ્ફળ જાય છે. તો પછી તમો આ સેવાનું ફલ કેવી રીતે માનો છે ?
આર્ય :- હે શ્રીમાન્ ! વિદ્વાનું શરીર ક્યારેય જડ હોતું નથી, કારણ કે આમાં તો જીવાત્મા વિદ્યમાન છે.
મંત્રી :- સત્ય છે શરીરમાં જીવાત્મા હોવાથી ચેતનની જ સેવા મનાય છે. પરંતુ સેવા તો ખરેખર જડશરીરની જ કરાય છે. જીવાત્માની સેવા થતી જ નથી અને આ પ્રમાણે મૂર્તિપૂજામાં પણ જાણવું જોઈએ અથવા જેમ વિદ્વાન્ના શરીરમાં જીવાત્મા મનાય છે. તે પ્રમાણે જ મૂર્તિમાં પણ આપના મતની અનુસાર ઈશ્વર મનાય છે. કારણ કે ઈશ્વર સર્વ વ્યાપક છે. એવું તમો કહો છો. આ કારણથી મૂર્તિમાં પણ ઈશ્વરનું સ્થાન હોવું ચોક્કસ છે. આથી સિદ્ધ થયું કે મૂર્તિપૂજા તે જડપૂજા નથી, કારણ કે મૂર્તિપૂજા કરતી વખતે
