Book Title: Murti Mandan
Author(s): Labdhisuri, Vikramsenvijay
Publisher: Labdhisuri Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/007265/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUrtimaMDana A. labdhisUrIzvarajI ma.sA. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TAiTala citra paricaya // he nAtha ! jeo rAga-dveSathI bharelA che tevA harihara vagere devone meM joyA. te sArUM ja thayuM. mArA mATe, emahuM mAnuM chuM. kemake teo badhA devone joyA pachI to mArUM mana tamArAmAM ja saMtoSa pAme che AnaMda pAme che. paNa he nAtha ! ApanA darzana have bhavAMtaramAMya A jagatanA anya koI deva mArA manane harI zakaze nahIM, vaza karI zakaze nahIM... bhavobhava ApanuM zaraNa ho..... Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI 3DhaMkArAya namo nama: devAdhideva zrI mahAvIra svAmine namaH pU. labdhi-bhuvana-bhadrakarasUrIzvarebhyo namaH namUrtimaMDanA -: lekhaka :pU.kavikulakirITa, sUrisArvabhauma, jenaranavyAkhyAnavAcaspati AcAryadeva zrImadvijaye ladhisUrIzvarajI mahArAjA - gujarAtI anuvAdaka :gaNivara vikramasenavijayajI Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : zrI labdhisUrIzvara graMthamAlA-chANI zrI labdhi-bhuvana jaina sAhitya sadana-chANI bIju saMskaraNa : vIra saM. 2467, Atma saM. 45 (hindI) vikrama saM. 1997 trIju saMskaraNa : vIra saM. 2537, Atma saM. 115 (hindI) vikrama saM. 2067 labdhi saM. 20 cothuM saMskaraNa : vIra saM. 2571, Atma saM. 119 (gujarAtI) vi.saM. 2071, labdhi saM. 54 prAptisthAna : rAjezabhAI ena. zAha kApaDanA vhepArI, meIna bajAra, po. chANI-391740 (gujarAta) zrIkAra jaina tIrtha padamalA, vAyA-chANI, ji. vaDodarA prakAzana dina : vikrama saM. 2071, zrA.su.-pAMcama labdhi saM. 54 bhadra saM. 24 kiMmata : 5O mudraNa mudraNa .: kirITa grAphiksa - 0989849OO91 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be zabda vhAlA sajjano...! Aja divasa sudhI vAtone samajAvavA mATe aneka zatAbdio vItI gaI. kintu mUrtipUjaka virodhIoe svayaMno kadAgraha dUra karyo nahIM. paraMtu yena kena prakArathI svamatanI siddhine mATe zAstra pAThonA judA judA artha karIne ajJAna janatAne svayaMnA matamAM phasAvIne rAkhI che. have A aitihAsika samayamAM te lokonI pola cAlaze nahIM. prabhu mahAvIranA najadika samayamAM nirmANa thayelI mUrtio maLI rahI che. jethI eTaluM to sAbita thAya che ke jaina zrAvakone mUrtinI pUjA karavI AjakAlathI nahIM paraMtu prAcIna che. ane Avazyaka che. eTale mUrtipUjAnA viSayamAM virodha karavo phakta mUrkhatA che. A virodhane choDAvavA mATe kharekhara upakAra parAyaNa asAdhAraNa vidvAn sUrisArvabhauma kavikulakirITa jainaratna vyAkhyAna vAcaspati pUjyapAda gurUdeva AcArya zrImadvijaya labdhisUrIzvarajI mahArAje vAraMvAra vividha bhASAomAM (urdU, hindI, gujarAtI) upakAranA kAraNathI mUrtipUjAnA matane poSaka pustako lakhI che. khUbI e che ke...Aje je je mUrtinI pUjAne nahIM mAnavAvALA che te badhAnA kathanane yuktiothI zobhita khaMDana karIne madhura bhASAmAM tenuM maMDana karyuM che. jethI A graMthanuM nAma jaina mUrtimaMDana, vaidika mUrtimaMDana, Adi vizeSarUpathI na rAkhatA sAmAnya rUpathI 'mUrtimaMDana' ja Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma rAkhela che. A pustakanI samApti pachI tarata ja zailAnAvAlA ratanalAla dozIe sthAnakavAsI samAja taraphathI je je dalIlo ApI che. te badhI prAyaH khaMDita thavA chatAM paNa jAdugaranI mAphaka duniyA upara svayaMno jAdu phelAvavAnI IcchAthI te ja dalIlothI pUrNa 'loMkAzAhamata samarthana' nAmanI eka pustikA prakAzita karI hatI jemAM yuktiothI mUrtipUjAnA vidhAnane uDAvavAno prayatna karyo che. paraMtu tenuM paNa A graMthakAre pariziSTa rUpamAM siddhAnta ane yuktiothI evuM khaMDana karyuM che ke madhyasthI mAnava hoya to svayaMno durAgraha choDIne sAco mUrtipUjaka banyA vagara rahe nahIM. paraMtu A avasare sUcana jarUrI che ke pUjya gurUdeve tattvanyAyavibhAkara graMthanI nyAyathI bharelI TIkAnI racanAno prAraMbha karela che. temAM teo tadAkAra thayelA che eTale samayano abhAva che chatAM paNa mArI vinaMtino svIkAra karI pU. gurUdeve A mAtra saMkSipta rUpathI ratanalAlajInA pUrNa pakSano ullekha vizeSa rUpathI nahIM karatA mAtra pratyuttaranA lakSyane najara samakSa rAkhela che eTale vAMcana karanAra icchuke te pustikA najara samakSa rAkhavI Avazyaka che. chatAM paNa jo te pustaka prApta na thAya to paNa mUrtipUjA vize zraddhA to avazya thaze. basa paMDito mATe ATaluM.. (pU.dAdAgurUdevazrInA ziSya) - vikramavijaya Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya 3 zrI labdhi-bhuvana-jaina sAhitya sadana-chANInA bhAgyodaya gauravAspada A varSa pU. dAdAgurUdevazrI A. labdhisU.ma.nI puNyatithi suvarNavargasamAptinI smRtimAM teozrInI racanAnA graMthonI dvitIya AvRtti prakAzana karavAno avasara prApta thayo, AvA prasaMgo devagurUnI kRpAthI ja prApta thatA hoya che. chAyApurInagaramAM zrI labdhisUrIzvarajI graMthamALAe ghaNA varSo pU.gurUdevonA graMthone prakAzita karI jJAnapracAra dvArA sevA karI, tyArabAda saM. 2017 thI zrI lAbhu.jaina sA.sa. chANI dvArA 50 varSothI mahAna graMtho prakAzana karI jJAnapracAra karI rahyA che. pUjyazrInA suvarNavarSa nimitte "mUrtimaMDana" pustaka prakAzita karIe chIe. - pUjyazrI bAlyAvasthAmAM hatA tyAre pU. vijayAnaMdasU. ma.nuM guNASTaka saMskRtamAM racanA karela, ane pU.caturavijaya ma. dvArA racAyela pU.A. kamalasU.ma., muni labdhivijaya ma.nuM guNASTakanI racanA thayela, tenA parathI mahApurUSonA guNo kevA hatA, teno bhAsa thAya che. ja suvarNavarSanI pAvana paLomAM labdhibhuvana jaina sAhitya sadana dvArA (1) caityavaMdana-stuti caturvizatikA (2) Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrisArvabhaumanA zaraNamAM (3) dayAnaMdakutarkatimirataraNi (4) mUrtimaMDana (1) nUtanastavanAvalI prakAzita thayA. ja AgAmI prakAzanamAM tattvo tathA nyAyathI bharapUra "tattvanyAya vibhAkara-saTIka" gujarAtI anuvAda prakAzita thayuM. AgaLa sUtrArthamuktAvalI graMtha gujarAtI anuvAda sAthe prakAzita thaze. A prakAzana pragaTa thavAmAM pU.sva. A.labdhi-bhuvanatilakabhadraMkarasUri ma.sA.nI divyakRpAnA baLe, amArI saMsthAnA parama upakArI A zrI puNyAnaMdasUrijI ma.nA zubhAziSanA sahAre, pU.gaNivara vikramasenavijayajInA saphaLa saMkalana heThaLa sAdhvI harSaprajJAzrIjI dvArA graMthanA presakopI, mupha saMzodhananA sahayogathI jaldI kArya thayuM. A avasare teozrIne vaMdanA... ja jJAnapipAsu zrIsaMgho-gurUbhakto dvArA jJAnadravyanA dAnathI sulabhatAthI graMtha prakAzita thayo, saunI anumodanA. ja prakAzana prinTIMgamAM suMdara sajAvaTa sAthe pragaTa karavAmAM kirITa grAphiksa-amadAvAda, nehaja-saptarSi parivAra muMbaI sahayoga malyo, dhanyavAda. ja prakAzanano upayoga gRhastha mULakiMmata jJAnabhaMDAramAM bharIne upayoga karavo. ja jinAjJAdi virUddha kaMI chapAyuM hoya to micchA mi dukkaDam... Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ \C)0 DONS pU.AcAryadeva zrImadvijaya labdhisUrIzvarajI mahArAja Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgadveSaparityaktA, vijJAtA vizvavastunaH / sevyaH sudhAzanezAnAM, girIzo dhyAyate mayA // 1 // sUri zrIvijayAnandaM, taM namAmi nirantaram / yasyAbhUvaM prasAdena, bAlo'pi mukharItaraH // 2 // praNamya sadguruM bhaktyA, sUriM zrIkamalAhvayam / kriyate mUrtipUjAyA-maNDanaM duHkhakhaNDanam // 3 // Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A saMsAramAM jeTalA matanA pravartaka purUSa che. teo badhA kahe che ke Izvara paramAtmAnuM dhyAna A asAra saMsArathI pAra pamADanAruM che. paraMtu A vAtano vicAra nathI karatA ke nirAkAranuM dhyAna kevI rIte thaI zake ? kAraNa ke jeno koI AkAra ja nathI to tenuM koI paNa manuSyamAtra svayaMnA hRdayamAM dhyAna nathI karI zakatA. jema koI purUSane kahevAya ke zItaladAsa je che te moTA yogya purUSa che ane muMbaImAM rahe che. to tenuM dhyAna dharo. je purUSane zItaladAsanuM dhyAna dharavA mATe kahyuM paNa tene zItaladAsanuM kyAreya paNa darzana nathI kareluM to bicAro tenuM dhyAna kevI rIte karI zake ? jo te samaye tene zItaladAsano phoTo batAvIne kahevAmAM Ave ke have to tenuM dhyAna dharo to te samaye ja tenuM te cittathI dhyAna karI zakaze. paraMtu phakta nAma mAtrathI kArya thaI zakatuM nathI. jo nAma sAMbhaLavAthI ja kArya siddha thaI jAya to Aryaskula (pAThazALA)mAM athavA IsAIskulamAM bhaNavAvALA bALaka athavA bAlikAone vivAhanA samayamAM eka bIjAnA citra na dekhatA phakta te chokarA-chokarInA nAma ja pUchI leze. paraMtu A pramANe nathI karatA. jenI sAthe vivAha karavo hoya teonA citra arasa parasa avazya dekhI le che. have vAta dhyAnamAM lo ke chokarA - chokarI to eka pratyakSa vastu che to teonA citra vinA kArya thaI zakatuM nathI to te nirAkAra paramAtmA che. teonuM svarUpa citra vinA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 avalokana karavuM atyaMta du:sAdhya che ane tenuM dhyAna karavuM paNa kharekhara citra vinA kaThIna che, jo koI A pramANe kahe ke purUSa to svarUpavALo che eTale tenuM citra banI zake. paraMtu Izvara paramAtmAnI to koI mUrti ja nathI to teonI mUrti thaI zakatI nathI. purUSa mAtrane A vAtanuM jJAna hovuM jarUrI che ke amArA DhuMDhIyA bhAI to A pramANe kahI zakatA ja nathI, kAraNe ke teo paNa amArI (mUrtipUjakanI) jema covIza avatArone sAkAra (AkAravALA) mAne che. tamo dekhADo ke A loko mUrtipUjAthI kevI rIte chUTI zake che. bIjA je anyamatAnuyAyI che teo paNa A mUrtipUjAthI chUTI zakatA nathI. phakta teonuM A phogaTa kahevuM che ke amo mUrtine mAnatA nathI. to A vArtA Apa saune yathAkathana rAjAnA dRSTAntathI sArI rIte khyAla AvI jaze. jo IrSyAnA upanetrane (cazmA) utArIne dhyAnamAM lezo to avazya mUrtipUjAnA sUkSmaviSayane tamo mAnI lezo. have tamo ekacitta thaI sAMbhaLo... eka nagaramAM eka rAjA hato. te moTo dharmAtmA-jijJAsu ane samadarzI hato. tene be maMtrI hatA. temAMthI eka maMtrI mUrtipUjAne mAnato hato ane bIjo mAnato nahoto. ane rAjA svaMya mUrtipUjA karyA karatAM hatAM. rAjA pratidina prAtaH kAlamAM iSTa devanI bhaktipUjA karIne rAjasabhAmAM AvatA hatA. eTale prAyaH karIne haMmezA AvavAmAM vilaMba thato Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 hato. eka divasa mUrtipUjAne na mAnavAvALA maMtrIe hAtha joDIne kathana karyu ke he mahArAja! Apa bahu moDA rAjasabhAmAM Avo cho ? to tenuM kAraNa zuM che ? zrI mahArAje javAba Apyo ke huM bhaktipUjA karIne Avu chuM. mATe prAyaH moDuM thaI jAya che. tyAre maMtrIe kahyuM ke he mahArAja ! apamAna na samajatA, Apa jevA buddhimAna thaIne mUrtipUjA karo cho ? mUrtipUjAthI koIpaNa prakArano lAbha nathI (mUrtipUjA zA mATe karo cho) kAraNa ke jaDavastune Izvara mAnIne pUjavI te buddhizALIonuM kartavya nathI. aMtamAM te maMtrIe ghaNI ghaNI vAto saMbhaLAvI jethI rAjAno khyAla tarata ja badalAI gayo ane mUrtipUjA karavAnI choDI dIdhI. jyAre be cAra divasa gayA to mUrtipUjAvALA maMtrIe paNa A vAta jANI ke rAjAe maMtrInA mUrtipUjAnA niSedhaka upadezathI mUrtipUjA karavAnI choDI dIdhI che. tyAre eka divasa avasara pAmIne mUrtipUjaka maMtrIe mahArAjane nivedana karyuM ke svAmina ! he nAtha zuM vAta che ? sAMbhaLyu che ke ApazrIe bhagavAnanI mUrtinuM pUjana karavAnuM choDI dIdhuM che tyAre mahArAje pratyuttara Apyo ke, hA te satya vAta che, have huM jaDapUjA nahI karUM. jaDavastu amone kAMI paNa ApI zakatI nathI mUrtipUjaka maMtrIe kahyuM ke he svAmin ! jo A pramANe che to Apa pahelA mUrtipUjA zA mATe karatA hatA. tyAre rAjAe javAba Apyo ke pahelA huM ajJAnamAM hato paraMtu have mane bIjo maMtrI sanmArga 52 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 lAvyo che. eTale meM A kArya choDI dIdhuM che. mUrtipUjaka maMtrIe kahyuM mahArAja ! A saMsAramAM prAyaH evo koI paNa mata che ke mUrtipUjanathI rahita hoya ? ane koIpaNa dazAmAM te mUrtipUjA na mAnato hoya? - rAjAe kahyuM tamAruM kahevuM asatya che kAraNake amAro bIjo maMtrI mUrtipUjanane mAnato nathI ane DhuMDhiyA- vanazikha-Arya-IsAI ItyAdi matavAlA mUrtipUjAne mAnatA nathI. rAjAe kahyuM ke hA ! mane bIjA maMtrIe kaheluM che ke ame loko mUrtine mAnatA nathI. mUrtipUjaka maMtrIe kahyuM che mahArAja ! AMkho ane kAnanI vacce cAra AMgaLanuM cheTuM che Ape to maMtrI pAsethI phakta sAMbhaLyuM che. paraMtu nirIkSaNa nathI karyuM ke sAcu zuM che? A loko mUrtipUjAne mAnatA nathI. jo tamo pratyakSa dekhI lo to badhI vAta tamone khabara paDI jAya ke A loko zuM zuM kare che? huM Apane sArI rIte batADI zakuM chuM ke A loko mUrtipUjAthI kyAreya paNa dUra na thaI zake. rAjAe kahyuM ke hA ! atyaMta harSanI vAta che ke jo tamo yuktipramANathI siddha karIne dekhADazo to kharekhara te uparanA dharmAvalaMbI mUrtipUjAne mAne che to huM tarata ja te ja kSaNamAM mUrtinI pUjA karavA lAgIza ane mAnI laIza. mUrtipUjaka maMtrIe kahyuM ke he svAmin ! bahuM ja sAruM. trIjA divase Apa eka rAjasabhA bolAvo ane DhuMDhiyAzikha- vana ane Arya A dharmAvalaMbiyonA cAra suyogya Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 purUSone rAjasabhAmAM bolAvo. rAjAe A vAtane svIkArI lIdhI. ane nakkI karelA divase rAjasabhA bolAvI, ane sarvamatAnuyAyI sajjano ekatrita thaI gayA. ane te te dharmanA cAra sajjanone paNa bolAvyA hatA. A badhuM thayA bAda rAjAe mUrtipUjaka maMtrIne AjJA ApI ke have Apa AvelA cAra matAnuyAyIne prazna-uttara karo ane mUrtipUjAne siddha karo. mUrtipUjaka maMtrI DhiyA bhAInI sanmukha thayA ane kahyuM. he bhAtRgaNa! zuM Apa mUrtipUjAne nathI mAnatA? DhuMDhiyA :- nA, amo jaDamUrtine mAnatA nathI kAraNa ke mUrtipUjA koIpaNa yuktithI siddha thatI nathI. amArA koIpaNa sUtromAM tIrthaMkaraprabhue mUrtipUjAnA viSayamAM koI ullekha karyo nathI. maMtrI :- prathama to huM tamone yuktithI siddha karIne dekhADuM chuM to tamo sAMbhaLo. zuM Apa sAkaramAMthI banAvela "hAthI-ghoDA-vRSabha" Adi ramakaDA khAvo cho ke nahIM ? DhuMDhIyA :- dekho sAheba..? huM ekadama spaSTa kahI dauM chuM ke amo kyAreya khAtA nathI paraMtu jyArathI mUrtipUjAnI 1. je manuSyane AmAM zakA hoya to te koI eka DhuMDhiyA bhAIne ApanI samakSa khAMDanA ramakaDA khavaDAvo te kyAreya nahI khAya A ja kAraNa che ke kharUM to teo mUrtipUjAne mAne che. phakta IrSyAmAM jakaDAI AkarI haTha pakaDIne kAMIka paramArthano khyAla karatA nathI. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 vipatti amArA gaLAmAM paDavA mAMDI tyAre te samaye amAre evuM kahevuM paDe che ke hA amo te khAIye chIye. maMtrI :- vAha re vAha ThIka che manuSyonA bhayathI tamoe tamAruM maMtavya choDI dIdhuM. A vAtothI saryuM, jarA Apa e to batAvo ke mALAnA keTalA maNakA hoya che. DhuMDhIyA :- 108 (ekaso ATha) maMtrI :- ochA nahI ane vadhAre paNa nahIM. ekaso AThanI saMkhyA niyata zA mATe ? DhuMDhIyA - mane khabara nathI AnA mATe huM tamane mArA gurUjIne pUchIne nivedana karI zakuM tema chuM. maMtrI :- sArUM, jAva.. paraMtu jaldI padhArajo, bahuM moDuM na thAya. DhuMDhIyA :- zrImAn..! huM pUchIne AvI gayo chuM maMtrI - bolo zuM che? DhuMDhIyA :- gurUjIe kahyuM che ke arihaMta prabhunA bAra guNa siddhaprabhunAM ATha guNa ane AcAryajInAM chatrIza, upAdhyAyajInA paccIza, ane sAdhumahArAjanA sattAvIza, A badhAno saravALo karavAthI ekaso ATha guNa thAya che eTalA mATe navakAravALInA maNakA ekaso ATha rAkhyA che. maMtrI :- tamo kAMI samajyA ? Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 DhuMDhIyA :- nahIM zrImAnajI, huM kAMI samajyo nathI. maMtrI :- tamo dhyAna daI sAMbhaLo, huM tamone samajAvuM chuM paMca parameSThInA guNa ekaso ATha hovAthI mALA (navakAravALI)nA paNa 108 maNakA banAvIne temAM te mahAtmAonA guNonI sthApanA (mUrti) zuM nahIM manAya ? jarUrathI mAnavI ja paDe. (jaina dharmano je mUlamaMtra che. je navakAramaMtranA nAmathI prasidhdha che.) DhuMDhIyA :- A vAta to ThIka che bIjI koI yuktio che. ? maMtrI :- jarA A vAta para dhyAna Apo ane batAvo ke tamArA lokonA guru ane guruNInA citra hoya che ? ke nahIM ? DhuMDhIyA :- hA sAheba, teonA seMkaDo citra malI zake che. paraMtu ame to phakta teonA darzana ja karIye chIye phaLaphula Adi caDhAvI kAcA pANI dvArA snAna karAvI. hiMsA to nathI karatA. maMtrI :- barAbara..! jo tame loko hiMsA nathI karatA to tamArA guru karatA haze. DhuMDhIyA :- te kevI rIte ? maMtrI :- je samaye phoTo levAmAM Ave che te tamo jANatA nathI ke kAcA pANIthI te phoTAne dhovo paDe che jethI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 asaMkhya jIvono nAza thAya che. tamArA guru jANI joIne phoTo paDAve che to te svaMya jANavA chatAM hiMsA karAve che. jethI tamArA guru hiMsAthI alaga thaI zakatA nathI ane hiMsA samajIne Izvara-paramAtmAnI mUrtinI pUjAthI haTI javuM te tamArI moTI mUrkhatA che. phoTo paDAvavAthI mUrtino svIkAra karavo te pratyakSa pratita thAya che. moTA khedanI vAta che ke tame loko Izvara-paramAtmAnI mUrtio nathI banAvatA ane teonI sAme mAthuM nathI namAvatA. paraMtu gurujInI mUrtinI sAme mastaka namAvo cho to A vAtothI tamArA guruomAM abhimAna paNa dekhAya che je svayaMnA phoTA kheMcAvIne "te phoTA sAme tame loko mastaka jhukAvo cho.' to tamone nA nathI pADatA ane mUrtipUjA nathI batAvatA zuM IzvaranI sAthe ja zatrutA che?ane zuM te tIrthakara prabhu je jagadguru kahevAya che. ane tenAthI paNa zuM tamArA guru moTA che? jo tamo loko pakSapAta choDIne dhyAna Apazo to mUrtipUjAthI kyAreya paNa dUra nahIM thaI zako. sajjana ! bIjI eka vAta huM Apane pUchuM chuM ke je sthAnamAM strInI mUrti hoya tyAM brahmacArI sAdhu rahe ke na rahe? DhaMDhIyA :- kyAreya paNa tyAM na rahe, kAraNa ke jaina zAstromAM lakhyuM che ke je sthAnamAM strInI mUrti hoya te jagyA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 para sAdhu utare nahIM rahe nahIM. A vAta ame loko paNa mAnIye chIe. maMtrI - jarA tamo thoDuM dhyAna to Apo ke sUtromAM niSedha kema lakhela che. "vinA prayogane mandroDa ira pravartata arthAt mUrkha paNa vinA prayojana koI kAma karato nathI to pachI sUtromAM sarvajJo dvArA prarUpita jJAna che. zA kAraNathI niSedha karela che? DhuMDhIyA :- sUtromAM te mATe ja niSedha karela che ke vAraMvAra strInI mUrti sAme dekhavAthI kharAba bhAvo utpanna thAya che. maMtrI :- to zuM vItarAga paramAtmAnI mUrti dekhavAthI zuddhabhAva utpanna na thAya ? cokkasa avazya kharekhara utpanna thaze. eTalA mATe ja sUtromAM niSedha karela che ke je divAla upara strInI mUrti (citra) hoya te sAdhu athavA brahmacArIe na dekhavuM jema madhyAhnano sUrya dekhatA ja ApaNI dRSTi tarata ja pAchI haTAvI laIe chIe. A prakAre ja muni svayaMnI dRSTi pAchI kheMcI le kAraNa ke dIvAla para rahelI strInI mUrti (citra) dekhIne sAkSAt te strInuM smaraNa thAya che ke te A strInI mUrti che. have tamo dhyAnathI dekho ke jyAre tuccha strInI mUrtine dekhIne sAkSAta strInuM bhAna thAya che to zuM tIrthakara bhagavAnanI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 mUrtine dekhIne teonuM smaraNa zuM nahIM thAya ? avazya ja smaraNa thaze. ane tame loko svayaMnA guruonA phoTAnuM sanmAna to karo ja cho, jo teonA citronuM apamAna karo to tamone kharekhara ayogya pratIti thAya che to pachI zuM paramAtmAnI mUrti pratye dveSa che jo Apa kahezo ke amo amArA guruonI mUrtinuM sanmAna nathI karatA, to ApanI A vAta kharekhara khoTI che. kAraNa ke A vAta ame to mAnIe tyAre ke jyAre tamArA gurUnI mUrti koI evA apavitra sthAnamAM paDI hoya ane tene tamo tyAMthI na lo. to cokkasa ame paNa saMdeha vagara mAnazuM ke tamo loko gurunI mUrtinuM sanmAna nathI karatA. tame loko to tene kAcanI phrema karAvI tamArA nivAsa sthAnamAM tamArA mastaka para laTakAvo cho. eTale ke ucca sthAne rAkho cho. jema satI pArvatIjI ane udayacaMdajI tathA sohanalAla Adi svayaMnA guruonA citra kema banAve che ? kAraNa ke ApanI dhArmika yuktithI mUrtinuM sanmAna karavuM ane mastaka jhukAvavuM e badhuM virUddha che. kAraNa ke te paNa to zAhI ane kAgaLa vinA bIjI koI vastu nathI jevI rIte tamo tIrthaMkara bhagavaMtanI mUrtione jaDa kaho cho. tevI rIte te paNa che to jaDa ja ne ? eTalA mATe tamArA guruoe paNa phoTo paDAvavo yogya nathI. kAraNa ke te banAvavAmAM asaMkhya jIvono nAza thAya che. tame loko mUrtithI kAMIka lAbha thAya e samajatA Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 ja nathI. tamArA guru rAtre pANI rAkhavuM te hiMsA mAne mATe te rAkhatA nathI. paraMtu phoTogrApharanA masAlAthI asaMkhyajIvonI hiMsAnA bhAgI thAya che. to A vAta vicArane mAMge tevI che. haThavAda ne choDo ane pakSapAta che tenAthI mukha bIjI tarapha vALo. ane sanmArganA anurAgamAM joDAI jAva. DhuMDhIyA - jI sAheba...! yuktithI to saMdeha vagara siddha thaI gayuM. paraMtu sUtrapATha vinA amo mAnI nathI zakatA. maMtrI :- jo jaina dharmanA sUtrothI mUrtipUjA siddha thaI jAya to Apa mAnI jazo ? DhuMDhIyA :- jI sAheba ..! avazya avazya mAnIzuM. maMtrI :- dhyAna Apo, Avazyaka sUtranI niyuktimAM lakhela che ke bharata cakravartIe aSTApada parvata upara jinamaMdira banAvI 24 tIrthakaranI mUrtio birAjamAna karI. DhuMDhIyA :- zrImAnuM, thoDI dhIraja rAkho, amo niryukti bhASya-cUrNa TIkA ityAdi nathI mAnatA. amo ne to mUlapATha ja svIkArya che. maMtrI :- tamo gabharAva cho kema ? sAMbhaLI lo, zrIbhagavatI sUtramAM spaSTa lakhela che ke niyuktine mAnavI joIe. je loko nathI mAnatA. teo sUtranA, arthanA zatru che. jo A vAtamAM saMdeha (zaMkA) hoya to zrI bhagavatI sUtrano pATha sAMbhaLI lo... pATha A che... Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 suttantho khalu paDhamo bIo nijjutti missao bhaNio / taio ya Niravaseso esa vihI hoi aNuoge // A pAThamAM spaSTa lakhela che ke pahelA sUtrArthane kahevo pachI niyuktinI sAthe bIjIvAra artha kahevo ane trIjIvAra nirvizeSa arthAt purepuro artha kahevo A kathanathI spaSTa thAya che ke A pAThathI niyukti mAnavI ja joIe. ema spaSTa pratIti thAya che. DhuMDhIyA :- bharata mahArAjAe dharmane jANyA vagara ja pitAjInA mohanA kAraNe maMdira ane mUrtio banAvI che. maMtrI :- tamAruM A kathana sAva juduM che. kAraNa ke bharata mahArAjAe RSabhadeva prabhunI ja nahIM paraMtu trevIsa tIrthaMkara prabhunI mUrtio paNa banAvelI hatI. tamoe to niryukti, bhASya TIkA ane cUrNa A je pAMca aMgo che. temAMthI phakta Ape sUtrane ja mAnya rAkhyA che. bAkInA choDI dIdhA che. A kAraNathI tamo jaina zvetAMbara dharmanA anuyAyI nathI. jema vaidika dharmamAM svAmI dayAnaMdajIe vedanA mUla pAThone mAnyA. TIkA ane bhASyane nahI mAnyA ane navo mata prakAzita karyo. ane musalamAnanA matamAM jeoe kurAnane mAnyuM ane hadIsane na mAnyA. te rAphajI mata kahevAyo. 1. bhagavatIsUtra zataka 25 uddeza-3. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 1 tevI rIte ja tamoe paNa sAcI vAtane na mAnIne khoTI vAto mAnI mATe DhaMDhiyA kahevAyA. bIjuM pramANa :- zrI sUyagaDAMga sUtranA bIjA zrata skaMdhanI niyuktimAM lakhela che ke ArdrakumAra jinapratimA dekhavAthI pratibodha pAmyA. trIjuM pramANa :- prabhu mahAvIra svAmIjInA samakSa aMbaDa parivrAjake arihaMtanI mUrtine namaskAra karavAno svIkAra karela che. pATha A che.... aMbaDassaNaM parivAyagassa no kappai aNNauththievA aNNauththiyadevayANi vA aNNauththiya pariggahiyAI arihaMtaceiyAI vA vaMdittae vA namaMsittae vA NaNNaththa arihaMte vA arihaMtaceiANi vA // A pAThano Azaya A che ke mAre anya matanA devonI mUrti ane jo anya dharmAvalaMbI lokoe ahaMntanI mUrti laIne svayaMnA deva mAnI lIdhA hoya teone vaMdanA-namaskAra karavAnuM svIkAra karela nathI. paraMtu arihaMta ane arihaMtanI mUrtine vaMdanA-namaskAra karIza. cothuM pramANa :- AnaMda zrAvakanA pAThathI pratyakSa jaNAya che ke teozrI tIrthakara mahAvIrasvAmIjInA sanmukha gayA. ane teoe A niyamano svIkAra karyo ke mAre anya 1. aupapAtika sUtra. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 matanI mUrtione ane mArA prabhunI mUrtine jo anyadharmIe svIkAra karI hoya to teone vaMdanA-namaskAra karavAno svIkAra nathI. "zrI upAsakadazAMga sUtra, no te pATha vAcaka gaNone pratIta thAya mATe ja nIce lakhAyo che je pATha A che.' ___ 'no khalu me bhaMte ! kappai ajjappabhaiNaM annauththiyAe vA annauththiya devayANi vA annauththiya pariggahiyAI arihaMtaceiyAiM vA vaMdittae vA namaMsittae vA pubbi aNAlitteNaM Alavittae vA saMlavittae vA tesiM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA dAuM vA aNuppadAuM vA NaNNaththa rAyAbhiogeNaM gaNAbhiogeNaM balAbhiogeNaM devayAbhiogeNaM guruniggaheNaM vittikaMtAreNaM kappai me samaNe niggaMthe phAsueNaM esaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vaththapaDiggahakaMbalapAyapucchaNeNaM pADihAriya pIDhaphalagasejjAsaMthAraeNaM osahabhesajjeNa ya paDilAbhemANassa viharittae tikaTu imaM eyANuruvaM abhiggaho abhigiNhai // paMyama prabhAra :- "zrI tAsUtramA sameta cha ? jinamaMdiromAM (derAsara) jaIne jinapratimAnI dropadIe sattarabhedI pUjA karI ane "namutthaNano pATha bolI te pATha mAcha... 1. upAsakadazAMga a.1 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 taeNaM sA dovai rAyavarakannA jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgacchai majjaNagharamaNupavisai bahAyA kayabalikammA kayakouyamaMgalapAyacchittA suddhapAvesAiM vatthAI parihiyAI majjaNagharAo paDiNikkhamai jeNeva jiNaghare teNeva uvAgacchai jiNa gharamaNupavisai pavisaittA Aloe jiNapaDimANaM paNAmaM karei lomahatthayaM parAmusai evaM jahA suriyAbho jiNapaDimAo accei taheva bhANiyavvaM jAva dhuvaM Dahai dhuvaM DahaittA vAmaM jANu aMcei aMceittA dAhiNa jANu dharaNI talaMsi niha? tikhutto muddhANaM dharaNItalaMsi nivesei nivesaittA isiM paccuNamai karayala jAvakaTu evaM vayAsi namoththuNaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM jAvasaMpattANaM vaMdai namasai jiNagharAo paDiNikkhamai // chaThuM pramANa :- zrI mahAnizIthasUtramAM lakhela che ke je purUSa jinamaMdira banAvaze tene bAramAM devalokanI gati prApta thaze. dekhI lo A sUtramAM jinamaMdira nirmANa karavAvALAne bAramA devalokanI gati maLe tevuM pratyakSa pramANa che. DhuMDhIyA :- amo zrI mahAnizIthasUtrane mAnatA nathI. bhaMtrI :- zrI. naMhIsUtrane tabhI mAno cho na ? DhuMDhIyA :- 6. sADe ! abho tene mAnA chIme. maMtrI :- te zrI naMdIsUtramAM zrI mahAnizIthasUtranuM nAma lakhela che. moTA duHkhanI vAta che ke je zrI naMdIsUtrane tamo Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 mAno cho tenA ja mUlapAThamAM zrI mahinizIthasUtranuM nAma lakhelu che. to pachI tamo te sUtrane kema mAnatA nathI ? sAtamuM pramANa :- zrI mahAkalpasUtranA pAThathI pratyakSa siddha che ke sAdhu ane zrAvaka haMmezA jinamaMdiramAM jAya, A pATha upara zrI gautamasvAmijIe prabhu mahAvIrane pUchyuM ke jo jinAlaya na jAya to zuM daMDa (prAyazcita) Ave. prabhue javAba Apyo ke jo pramAda AdinA kAraNe na jAya to chaDhatapa (be upavAsa)nuM prAyazcita Ave che. pharIthI zrI gautamasvAmijI e pUchyuM ke he bhagavAn ! brahmacArI zrAvaka pauSadhamAM hovA chatAM jinamaMdira jAya kharo? prabhue uttara Apyo ke he gautama te jAya... pachI zrI gautamasvAmijIe prabhune pUchyuM ke te maMdiramAM zA mATe jAya. prabhue pratyuttara Apyo ke jJAna-darzanacAritrane mATe jAya zrI mahAkalpasUtrano A pATha che. "se bhayavaM tahArUve samaNe vA mAhaNe vA ceiyaghare chelgA ? haMtA ! liuo vize che . te bhayavaM jattha diNe Na gacchejjA tao kiM pAyacchittaM havejjA? goyamA ! pamAyaM paDucca tahArUve samaNe vA mAhaNe vA jo jiNagharaM na gacchejjA tao chaThe ahavA duvAlasamaM pAyacchittaM havejjA / se bhayavaM samaNovAsagassa posahasAlAe posahie posahabaMbhayArI kiM jiNaharaM gacchejjA? haMtA ! goyamA ! gacchejjA / se bhayavaM keNaNaM Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 gacchejjA ? goyamA ! NANadaMsaNacaraNaThThAe gacchejjA / je kei posahasAlAe posahabaMbhayArI jao jiNahare na gacchejjA tao pAyacchittaM havejjA ? goyamA ! jahA sAhU tahA bhANiyavvaM chaThe ahavA duvAlasamaM pAyacchittaM havejjA // " DhuMDhIyA :- mahodaya ! A sUtra paNa amArA batrIza sUtramAM nathI, eTale amo mAnatAM nathI. maMtrI :- he bhAI ! zrI naMdIsUtranA mUlapAThamAM AnuM nAma che ke nahIM ? DhuMDhIyA :- hAM zrI naMdIsUtra mUlapAThamAM to avazya che. maMtrI - to pachI tamo zrI naMdIsUtrane mAno cho ke nahIM? DhuMDhIyA - hAM, amo mAnIye chIye. maMtrI - to moTA duHkhanI vAta che ke to pachI tamo zrI mahAkalpasUtrane kema nathI mAnatA. AThamuM pramANa :- zrI bhagavatI sUtramAM lakhela che ke zrI tuMgIyA nagarInA zrAvakoe zrI jinapratimAnuM pUjana karela che. navamuM pramANa :- zrI rAyapAsaNI sUtramAM lakhela che ke sUryAbha devatAe paNa jinapratimAnI pUjA karI che. dazamuM pramANa :- zrI uttarAdhyayanasUtranI niyukti adhyayana 10mAM lakhela che ke zrI gautamasvAmIjI aSTApadanI yAtrA karavA gayA. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 agyAramuM pramANa :- zrI AvazyakasUtranI niyuktimAM lakhela che ke varcyura zrAvake zrI mallinAtha prabhunuM jinAlaya banAvyuM A sUtramAM lakhela che ke phulothI jo jinapUjA karAya to saMsAramAM AvAgamana na thAya arthAt mokSa prApta thAya. A ja sUtramAM lakhela che ke udAyana rAjAnI rANI zrAvikA prabhAvatIe jinamaMdira banAvela ane te jinAlayamAM zrI jinapratimAnI AgaLa nATaka karela A sUtramAM ja lakhela che ke zreNika rAjA haMmezA sonAnA javalA banAvaDAvIne zrI jinapratimA samakSa sAthiyo karatA hatA. (prabhu vIra je dizAmAM vicaratA hoya te dizAmAM bhAvathI sonAnA javalAthI svastika karatA hatA.) bAramuM pramANa :- zrI prathama anuyogamAM aneka zrAvakazrAvikAoe jinamaMdira nirmANa karAvyA ane jinapratimAnI pUjA karI che e vRttAMta che. DhIyA - mahodayajI ! Ape to pramANa uttamamAM uttama ApyA paraMtu "caitya" zabda para amone zaMkA che. kAraNa ke Ano artha mUrti athavA prabhunI pratimA evo artha na thaI zake evuM lAge che. maMtrI - to pachI bIjo kyo artha thaI zake? DhuMDhIyA :- A zabdano artha sAdhu thAya che. maMtrI - koIpaNa zabda kozamAM "caitya" zabdano artha sAdhu karela nathI. zabdakozamAM to "caityaM ninauvAstatikhta Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 caityo binasamAtaruM:''. arthAt jinamaMdira ane jinapratimA ne caitya kahela che. ane jinezvara bhagavAnanI sabhAnuM je vRkSa che. tenuM nAma caitya kahela che. Ape je caitya zabdano artha sAdhu karela che. te koI paNa prakAre besato nathI. kAraNa ke sUtromAM to koI sthAna para sAdhune caitya kahIne bolAvela nathI. sUtromAM to "nimaMthALavA nibaMthInuM vA' sAduM vA sAduLI vA'' mivaghu vA miSNuLI vA'' A pramANe lakhela che caitya vA aityAni vA'' A pramANe to koI paNa sthAnamAM lakhela nathI. jo caitya zabdano artha sAdhu thato hoya to caitya zabda strIliMgamAM bolAto nathI. to pachI sAdhvIne zuM kahevAze ? prabhu mahAvIrasvAmIjInA 14,000 sAdhu kahyA che. paNa caitya nathI kahelA. ane prabhu RSabhadevajInA 84,000 sAdhu kahela che. paraMtu caitya kahela nathI. A prakAre sUtromAM ghaNe ThekANe AcAryonI sAthe ATalA sAdhu che. A pramANe kahela che. paraMtu koIpaNa sthAnamAM ATalA caitya che. ema kahela nathI. phakta tamo tamArI IcchAthI ja caitya zabdano artha sAdhu karela che. te taddana juduM che. jyAM jyAM caitya zabdano artha sAdhu karo cho tyAM jo sAcA arthane jANavAvALA vidvAn dekhaze to teone khabara paDaze ke tamoe karale artha vibhakti sahita vAkya yojanAmAM koI rItithI paNa maLato nathI. ane jyAre badhe 'vayaM brenDsa'no artha sAdhu ane Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 tIrthakara mAnatA hoya to zrI bhagavatI sUtramAM dADhonA varNanamAM prabhuvIre zrI gautamasvAmijIne kathana karela che ke jinezvara bhagavAnanI dADhAo devatAone pUjA karavA yogya che. varSa vedya pannuvAja' A sthAnamAM "vedya' zabdano artha zuM karazo ? jo sAdhu artha karazo to A dRSTAMta dADhonA varNanane ghaTI zakatuM nathI. jo tIrthakara evo artha karazo to, dADho zrI tIrthaMkara prabhu tulya sevA pUjA karavA yogya thaI gaI. jyAre tIrthakara mahArAjAnI dADhAo sevA pUjA karavAne yogya thaI gaI to pachI tIrthaMkaraprabhunI mUrti zuM pUjA karavAne yogya nathI thaI zakatI. ? avazya pUjA karavAne yogya che. jethI amoe caitya zabdano artha karela che te barAbara ja che. ane pUrvAcAryoe A ja artha karela che. DhuMDhIyA - caitya zabdano artha jJAna paNa thaI zake che. mUrti athavA pratimA na thaI zake. maMtrI :- A ApanuM kathana paNa sarva prakArathI phogaTa (kuM) che. kAraNa ke sUtromAM jJAnane koIpaNa sthAnamAM caitya kahela nathI. zrI naMdIsUtramAM tathA je je sUtromAM jJAnanuM varNana che. tyAM sarva ThekANe jJAnano vAcaka nANa' zabda lakhela che. ane sUtromAM je je sthAnomAM jJAnI munimahArAjanuM varNana che. tyAM "manA' "junA' "mahinAnI' "maUTULavanA' vanALI' A pramANe kahela che. paraMtu Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 paticaityI' "mRtacaityI' Adi koIpaNa sthAnamAM A pramANe kahela nathI je je sthAnomAM prabhujIne ane sAdhuone 'madhajJAna mana:parzavajJAna - parama savajJAna' ane "eNvajJAna' utpanna thavAnuM varNana che. te jagyAe jJAna utpanna thayuM e pramANe kahela che. paraMtu "mavacaitya' mana:parcevacaitya ane vatratya' Adi A pramANe koIpaNa sthAnamAM kahela nathI ane samyakdaSTi zrAvaka Adine "gAti maraNana' ane "vadhAna' utpanna thayuM e pramANe kahela che. paraMtu jJAtismaracaitya' athavA "avaya' utpanna thayuM A pramANe vidhAna koIpaNa jagyAe kahela nathI. A kathanathI siddha thAya che ke sUtromAM koIpaNa sthAnamAM jJAnane 'vai' kahela nathI. eTale ApanuM kathana ghaNA prakArathI (mithyA) phogaTa che. ane sAMbhaLo camarendranA varNanamAM 'rihaMte vI, vA' ane mamAM vA' A pramANe pATha lakhela che. A pAThathI paNa spaSTa "pha' zabdano artha pratimA' ja siddha thAya che. kAraNa ke A pAThamAM sAdhu paNa alaga ane arihaMta paNa alaga batAvela lakhelA che. ane "repha' athavA zrI jinapratimAnuM paNa alaga varNana che. eTale ja A sthAnamAM bIjo kaI artha thaI zakato nathI. tamo je kharekhara traNeya sthAnomAM phakta "daMta' A pramANe artha karo cho. te tamArI mUrkhatA che. tamo svayaM vicAra karI lo, kAraNa ke Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 koI sAdhAraNa manuSya paNa zabdanA arthane jANavAvALo kyAreya paNa kaheze nahIM ke traNeya sthAnomAM phakta ahaMnta ja artha thaI zake. DhuMDhIyA :- jo uparanA varNanamAM caitya zabdathI jinapratimAno artha hoya to ane camarendra prabhu pratimAnuM zaraNa laIne sudharma devaloka sudhI gayo hoya to. pachI nIcenA lokamAM ane dvIpomAM zAzvatI jinapratimA hatI ane urdhvalokamAM merUparvata upara ane sudharma devalokamAM ane siddhAyatanamAM najadIkamAM ja zAzvatI jinapratimA hatI to je samaye zakrendrae camarendra upara vajapAta karyo hato te samaye jinapratimAnA zaraNamAM zA mATe na gayo ? ane zrI mahAvIrasvAmInA zaraNamAM zA mATe gayo? maMtrI :- A paNa ApaNI hoMziyArI phakta bhoLA lokone ja chetaravA mATe che. paraMtu dhyAna daIne sAMbhaLo. Ano javAba pratyakSa che ke je koI paNa jenuM zaraNa laIne jAya che. ane pAcho Ave che. tyAre te teonI pAse ja jAya che. amarendra zrI mahAvIrasvAmI prabhunuM zaraNa laIne gayo hato. jyAre zakrendrae tenA upara vajapAta karyo tyAre camarendra zrI mahAvIra prabhunA zaraNe Avyo. jo ApaNo evo khyAla hoya ke mArgamAM AvatA najadikamAM ja zAzvatI pratimA ane siddhAyatana to paNa amarendra teonI pAse kema na gayo? to A Apano khyAla paNa phakta ApanI ja Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 ajJAnatAno ghAtaka (prakAzaka) che. zuM mArgamAM zrI sImaMdharasvAmI ane bIjA viharamAna tIrthaMkara vidyamAna nahotA? teonA zaraNamAM camarendra kema na gayo ? pachI to ApanI buddhi anusAra viharamAna tIrthaMkara zaraNa levA mATe yogya nathI vAha re vAha ! AvI ApanI buddhi upara kheda che. DhuMDhIyA - vana Adine "caitya' kahI zakAya che. maMtrI - je vanamAM yakSa AdinuM maMdira hoya che. te vanane sUtromAM "caitya" kahevAya che. bIjA koI vanane sUtromAM caitya kahela nathI. eTale ApanuM A kahevuM paNa phogaTa (mithyA) che. DhuMDhIyA - yakSane paNa caitya kahela che. maMtrI :- ApaNuM A kahevu taddana juduM che. kAraNa ke jaina sUtromAM koI paNa sthAnamAM yakSane "caitya kahela nathI jo kahela che. to tame sUtra pATha batAvo. A pramANenI vAto karavAthI manAya nahI ane jo tamo mUrtine nathI. mAnatA to tamAre koI pustakanuM vAMcana na karavuM joIe kAraNa ke pustaka paNa phakta jJAna sthApanA che. jJAna eka arUpI padArtha AtmAno jJAnaguNa che. ka-kha-ga athavA A-ba-pa-ta Adi akSaromAM sthApanA banAvelI che. eTale ja to tene paNa jainazAstromAM akSaradyuta jJAna mAnela che. A vAtane tamo paNa mAno cho, have tamo jarA dhyAna Apo ke jyAre patra ane masI (zAhI) jaDa padArthone Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akSarajJAna mAnyA to bhagavAnanI mUrtine bhagavAna kema na manAya? ane jema sanmAna tathA pUjAbhakti zAstranI karAya che. te pramANe ja bhagavAnanI mUrtinI pUjA kema nathI karatA? DhuMDhIyA :- akSarane amo zrutajJAna nathI mAnatA, paNa tenA dvArA je jJAna utpanna thAya che. tenuM nAma zrutajJAna che. maMtrI :- amAruM paNa A kahevuM che ke amo paNa mUrtine bhagavAna nathI mAnatA paNa tenAthI je padArthanuM jJAna thAya che tene ja amo bhagavAna mAnIe chIe. have tamAre dhyAna ApavuM joIe ke tamo badhA zAstrane bhaNavAvALA mUrtipUjAthI kevI rIte dUra thaI zako cho. kAraNa ke badhA zAstro paNa jaDasvarUpa che. ane jJAnanI sthApanA che. jo pratyeka bhASAmAM akSaronI banAvaTa judI-judI paNa kema na hoya ? paraMtu akSaronA AkArane to pachI paNa jJAnanuM kAraNa svIkAravuM ja paDaze. cAhe urdU-nAgarI-arabI Adi bhASA kema na hoya. e pramANe ja mUrtio paNa alagaalaga zrI RSabhadevasvAmI ane zrI mahAvIrasvAmInI karela che. A mUrtione paNa jeonI A mUrtiyo che. teonAM jJAnanuM kAraNa svIkAravuM ja paDaze. kAraNa ke amoe izvaranI AkRti dekhI nathI, tethI teonI mUrti vinA izvara AkRtinA svarUpano bodha amone koIpaNa rIte thato nathI. je loko mUrtine nathI mAnatA te izvara paramAtmAnuM dhyAna kyAreya karI zakatA nathI. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 DhuMDhIyA H- :- ame loko svaMyanA hRdayamAM paramAtmAnI mUrtinI sthApanA karI laIye chIe. maMtrI :- vAha re vAha.. tamArI samajaNa kevI che. are bhAI jyAre tamo hRdayamAM kalpanA karI lo cho. to pachI bahAra kema nathI karatA ? A to phakta kahevAnI vAta che. ke amo mUrti vagara dhyAna dharI zakIe chIe. mUrti vizeSa prabhAvazAlI che. jo mUrti kaMI prabhAvazALI na hoya to tamane lokone paramAtmAnI mUrti dekhIne dveSabhAva kema pragaTa thAya che. AthI siddha thAya che ke mUrti vizeSa prabhAva rAkhe che. kreSione dveSabhAva ane rAgIyone rAga utpanna thAya che. jo tamone dveSa thAya che to amone mUrti joIne AnaMda Ave che jyAre paramAtmAnI mUrti amone A saMsAramAM AnaMda Ape che. to pachI paralokamAM paNa AnaMdAyaka thaze. tamo A saMsAramAM paramAtmAnI mUrtine dekhIne aprasanna thAva cho. to paralokamAM paNa aprasanna rahezo je loko A saMsAramAM dharma karavAthI prasanna che. teo paralokamAM paNa avazya prasanna ane sukhI thaze. ane je loko A jagatamAM dharma karavAthI roSAyamAna (ruSTa) rahe che teo paralokamAM paNa avazya duHkhI thaze. AthI siddha thAya che ke paramAtmAnI mUrti baMne loka mATe lAbhadAyI che ane mUrti ne na mAnavAvALAne duHkhadAyaka che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 DhuMDhIyA - to pachI bhagavAna vItarAga siddha avasthAne na pAmyA kahevAya kAraNa ke teo sukha-duHkha Ape che. maMtrI :- paramAtmAnI mUrti to ekaprakAranuM sAdhana che vAstaviktA to e che ke tAravAvALI amArI AMtarika bhAvanA ja kharekhara mukhya che. je manuSya paramAtmAnI mUrtine dekhIne paramAtmabhAva lAve ane teonA itihAsa upara dhyAna Ape ane zubha bhAvanAmAM rahe to te cokkasa kharekhara A phaLane pAme che. ane je paramAtmAnI mUrtine dekhIne dveSa kare che ane azubha bhAva bhAve che. te avazya kharAba phaLane pAme che. DhuMDhIyA :- jaDavatuthI sArA ane kharAba bhAva kaI rIte AvI zake che ? tamo daSTAMta dvArA samajAvo. maMtrI - eka rUpavAna suMdarastrI jaMgalamAM ekalI jaI rahI hatI. mArgamAM bicArIne sApa karaDyo. sApa bhAre viSa yukta hato. eTale tarata ja te bicArI marI gaI acAnaka A mArgathI eka mANasa jaI rahyo hato. te marelI strInA zarIrane dekhIne potAnA dilamAM vicAra karyo ke aho..! A keTalI rUpavAna suMdarI che. paraMtu khedanI vAta che. ke A marelI che jo jIvita hota to huM cokkasa AnAthI mArI IcchA pUrI karatA namratAthI athavA lobhathI athavA mIThI mIThI vAtothI mArI vAta mAnI jatI to sAruM nahi to huM Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 ene haThathI paNa choData nahIM, bhale pachI mAre jelamAM javuM paDe Avo kharAba vicAra hRdayamAM vicArato AgaLa nIkaLI gayo. thoDI vAra pachI A mArgathI bIjA eka musApharanuM Agamana thayuM. te koI moTo dharmAtmA hato. ane sadAcArI hato. jayAre A musAphare te marelI strIne dekhI to te moTA zoka sAgaramAM DubI gayo ane hRdayamAM vicAra karavA lAgyo ke A saMsAra asAra che. A saMsAramAM janma-jarA-maraNaroga-zoka Adi prANiyone haMmezAM duHkha ApI rahyA che. A badhA duHkhamAM mRtyunuM duHkha vadhAre lAge che. yogIzvara purUSone dhanya che. jeoe A saMsAranI asAratA jANIne tyAga karI dIdho. A to koI moTI sadAcAriNI sArA bhAvovALI, madhurabhASiNI uccakuLamAM utpanna thayelI strI dekhAya che. ane evuM lAge che ke bicArI koI Avazyaka kArya mATe jaI rahI hatI. hAya ! karma kevuM balavAna che ke A bicArI ekalI A bhayAnaka nirjana vanamAM sarpanA karaDavAthI marI gaI. jo huM te samaye A bicArInI najIdIka hota to avazya A sadAcAriNIne bacAvavA mATe hRdayathI prayatna karata to saMbhAvanA hatI ke A bicArI mRtyune vaza na thAta. ane svayaMnA nitya dharma karma karIne janmane saphaLa karatI rahetI hota. juo kevI mohinI suMdara mUrti che A to koI sAkSAta devI che. A pramANe vicAra karIne te manuSya AgaLa cAlyo gayo. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 have A vAta para vicAra karavo joIe ke banne manuSyoe A marelI tathA jaDa strInA zarIrane dekhIne alaga alaga bhAvanAnA vazathI pApa-puNyano baMdha karyo A dAkhalAthI siddha thAya che ke pApa-puNyanuM phala phakta ApaNI AMtarika bhAvanAthI ja male che. bhagavAna vItarAga to na koIne sukhI ane na koIne duHkhI kare che ane na to koIne puNya ane na to koIne pApa Ape che. bhagavAna to kharekhara vItarAga ja che. koI vastune dekhIne je bhAva utpanna thAya che. te vastu to te bhAvone utpanna thavAmAM nimitta kAraNa che. A pramANe ja bhagavAnanI mUrti paNa nimitta kAraNa che. kharekhara tAravAvALI to ApaNI AMtarika bhAvanA ja che. parantu nimitta vinA bhAvanA AvI zakatI nathI. te kAraNathI bhagavAna vItarAganI mUrti paNa vizeSa nimitta kAraNa che, je koIne paNa je pramANe nimitta prApta thAya che. teone te pramANe ja bhAva pragaTa thAya che. mUrtipUjaka to zubhabhAva AvavAthI puNyanuM upArjana karI le che ane mUrtiniMdaka bhagavAna vItarAganI mUrtine dekhIne bhrakuTI (bhavAM) caDhAvIne duSTabhAva hRdayamAM lAvIne pApanuM upArjana karI le che. have tamo jarAka sAMsArika vyApAra tarapha paNa dRSTi karo ke tyAM paNa mUrti vinA kyAreya cAlI zake nahIM... Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 DhuMDhIyA :- A vAta paNa dRSTAMtanI sAthe samajAvo kAraNa ke daSTAMta dvArA vAta hRdayamAM ArUDha (besI) thaI jAya che. maMtrI - jyAre koI makAnane (lIlAma) vecavuM hoya athavA koI ghara upara dAvo karavo hoya to teno nakazo (citra) banAvIne nyAyAlayamAM ApavuM paDe che. zuM nyAyAlayamAM gharano vRtAMta saMbhaLAvIne citra (nakazo) ApyA vinA kArya na cAle ? mAnyavara ! nyAyAlayamAM jo kahe ke citranI AvazyaktA nathI. amo svayaMnA mukhathI badho itihAsa samajAvI daIe chIe to tarata ja moDhA upara lApho lagAve che ane dhakkA mAre che. ane kahI de che ke jAo nakazo banAvIne lAvo nakazo (citra) lAvyA vinA kAryanuM thavuM asaMbhava che. ane jayAre koIne lAMbo pravAsa karavo hoya to prAyaH pahelA to relvenA nakazAne joI le che. ane amuka mArga (relve lAIna) kyAMthI alaga paDe che ane amuka nagara kaI tarapha che te citra vinA kaMI paNa samaja paDatI nathI. ane skUlomAM paNa bALakone citrano sahAro laI nagaronI mAhitI samajAve che tamoe zuddha cittathI vicAra karavo joIye ke jyAre sAMsArika kArya paNa mUrti vinA cAlI zakatuM nathI. to pachI parokSa rUpe paramAtmAnuM dhyAna mUrti vinA kyAMthI thaI zake. ? ane moTA khedanI vAta che ke tamo loko tamArA gurunI samAdhi banAvo cho. temAM phakta patthara ane cUnA sivAya Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 bIjuM kAMI hotuM nathI. chatAM paNa tamo mastaka vaDe namaskAra karo cho ane te jagyAe prasAda vheco cho. paraMtu phakta paramAtmA vItarAganI mUrti sanmukha ja mastaka jhukAvavuM tamone vyartha (phogaTa) lAge che. samAdhi Adino satkAra karAya che. kema ke koInI tAkAta nathI ke tyAM caMpala Adi laIne jAya. DhuMDhIyA :- kema sAheba..! amo gurunI samAdhi upara caMpala kevI rIte laI javA daIe ane teonuM apamAna amo kevI rIte karI zakIe. maMtrI :- vItarAga paramAtmAnI mUrti je che te jagadgurunI mUrti che. zuM tenA upara dveSa che ? tamo loko vItarAga paramAtmAnI mUrtinuM sanmAna zA mATe nathI karatA, ane tene namaskAra kema nathI karatA, ane niMdA zA mATe karo cho ? A to phakta tamArI mUrkhatA che amone evo khyAla Ave che ke ApaNA guruomAM saMyama paNa nathI kAraNa ke teomAM mAna kaSAya dekhAya che ane je sthAnamAM mAna kaSAya hoya tyAM saMyama rahI zakatuM nathI. DhuMDhIyA :- amArA guruomAM mAna kaSAya che te kevI rIte siddha thAya che. maMtrI :- tamArA guru teonA svayaMnAM citrano satkAra karAve che, svayaMnA citranuM apamAna kyAreya sahana karI Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 zakatA nathI, ane tamo loko tamArA guruonI samAdhinI pUjA karo cho to teonA vidyamAna ziSya AvI khoTI vAtone kema nathI rokatA ? ane samAdhi jyAre banAvI te vakhate kema nahIM rokyA ? ke samAdhi ityAdi jaDavastuonuM nirmANa na karo. vItarAga paramAtmAnI mUrtinI samakSa mAthuM namAvavAno niSedha karo cho, ane sogaMda ApIne kaho cho ke maMdiromAM javuM nahIM, to pachI A badhuM mAnakaSAya ane IrSAnA lIdhe ja badhuM thatuM dekhAya che. have vizeSa kyAM sudhI kahevAya, tamoe pakSapAta choDIne vidyA grahaNa karazo to sArI rIte jJAna thaze ke mUrtipUjA karavAmAM koI jIva bAkI nahIM hoya je loko kahe che ke amo mUrtipUjAne nathI mAnatA teo to phakta khoTI vAto ja karavAvALA che. TuMDhiyAbhAI uttara ApavAnI zakti vinAnA thavAthI zAMta thaI gayA tyAra bAda maMtrIjI maulavI sAheba tarapha dhyAna ApavA lAgyA. maMtrI - zuM che maulavI sAheba ! tamo paNa mUrtine nathI mAnatA ? 1. "rAyakoTa ane jagarAomAM rupacaMdanI samAdhio vidyamAna che.dra tyAM te jagyAe DhuMDhiyAbhAI jaIne lADu-prasAda tarIke Ape che. ane mAthuM namAve che. pAThakagaNo ! te mUrtipUjA ja che ne ke bIjuM kAMI ? je matavAsiyone zaMkA hoya to svayaM dekhIne nizcaya karI zake che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 maulavI - aparAdhakSamA karajo, tamone kaMI paNa samaja nathI. emaja tamone maMtrI padavI maLI gaI che. to A vAtane nathI jANatA ke amAro mata mUrtipUjaka nathI A vAta to pratyakSa spaSTa che ke ame loko hindujAtinI mAphaka mUrtipUjA nathI karatA. zuM patthara paNa kyAreya khudA (bhagavAna) thaI zake ? ane koI buddhimAna jaDamAM paramAtmAnI sthApanA karI zake che ? tamo amane kema AvI vAto pUcho cho ? maMtrI - maulavI sAheba ! ATalA na gabharAvo, thoDI dhIraja rAkhI sAMbhaLo, amArI pAse A patra (kAgaLa) no TukaDo che. AnI upara khudA lakheluM che. to zuM Apa A patranA TukaDA upara tamArA svayaMnA paga sthApita karI zako cho. ? maulavI :- gussAmAM lAla AMkho karIne kahevA lAgyA, moTA khedanI vAta che ke tamo AvI rIte nirbhaya thaIne buddhithI pratikULa kaThora zabdo zA mATe kaho cho ? zuM tamone paramAtmAno bhaya nathI. ane mRtyuno paNa bhaya nathI? tamo maMtrIpadane grahaNa karIne AvuM abhimAna hRdayamAM dhAraNa karI beThA cho ke pratyeka sthAnamAM amAro adhikAra cAlI jaze, dharmane mATe prANa nyocchAvara karavA koI moTI vAta nathI. maMtrI - vAha re vAha ! kheda che. maulavI sAheba, jarAka dhyAna to Apo ke meM pahelA zuM kahyuM, ane hamaNAM zuM kahI Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 rahyo chuM, meM jarApaNa Apane sAruM-khoTuM nathI kahela, phakta ATaluM ja pUchyuM che ke tamo A kAgaLanA TukaDA para tamArA paga sthApana karI zako cho ? je vAkya upara tamo ATalA uchaLI paDyA. ane ghaNA gussAmAM AvI gayA, have to tamArA mukhathI jaDavastunuM sanmAna karavA mAMDyA, A zuM? maulavI :- ame kyAre jaDamUrtinuM pUjana mAnyuM che ? maMtrI - zuM kAgaLa ane zyAhI jaDa vastu nathI ? maulavI - hA... hA... jaDa nathI to zuM che ? maMtrI :- maulavIjI jo A pramANe che. to kAgaLa ane zyAhI baMne ekaThA karIne khudA lakhI zakAya che AmAM kAgaLa ane zyAhI sivAya trIjI koI vastu che nahI, na to temAM khudAno hAtha che, ane na to temAM khudAnA paga che. to pachI tamone gusso kema Avyo ? maulavI:- hAM jI hAM ! basa temAM paramAtmAnuM nAma pratyakSa lakheluM che. tethI tenA para amo paga kevI rIte mukI zakIe. maMtrI - jyAre tamo kAgaLa ane masI dvArA lakhAyela paramAtmAnA nAma para prANonuM balidAna karavA lAgyA cho, to pachI paramAtmAnI mUrti para kema balidAna nathI ApatA, ane tamo kevI rIte kahI zako ke amo jaDavastune nathI mAnatA, cAlo... maulavIsAheba...! eka vAta to bIjI batAvo ke tamo loko mALAnA maNakA gaNo cho ke nahI ? Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 maulavI :- hAM. jI ! jarUra gaNIe chIe. maMtrI - mALAnA maNakAnI je vizeSa saMkhyA nakkI che to temAM jarUra koI kAraNa che jethI cokkasa thAya che ke avazya koIne koI vAtanI sthApanA che. ghaNA loko kahe che ke khudAnA nAma ekasone eka che. eTale mALAnA maNakA 101 rAkhela che. abhiprAya A che ke koIne koI kAraNathI vizeSa saMkhyA avazya nizcita che basa A je nizcita karI levuM tene ja kahevAya. nAma sthApanA, basa jene sthApanAno svIkAra karI lIdho teoe avazya mUrtine mAnI lIdhI. phakta AkArano bheda che. koIka mUrtine sAkSAt mAne ane koIka judI rIte mAne che. paraMtu mUrti vinA nirvAha koIno paNa thato nathI. eTale tamo paNa mUrtithI judA kyAreya paNa thaI zakatA nathI, A to phakta ApanI ajJAnatA che. jyAre tamo lAkaDAnA athavA pattharanA TukaDAmAM paramAtmAnA nAmanI sthApanA mAno cho. to A nAmavALI sthApanA kema nathI mAnatA ? maulavI - jyAre koI paramAtmAno AdhAra ja nathI to pachI tenI mUrti kaI rIte banI zake che. maMtrI - kurAna zarIphamAM lakhela che ke meM purUSane mArA AkAra para utpanna karyo, athavA jene purUSanA AkAranI pUjA karI tene paramAtmAnA AkAranI pUjA karI. ane AnAthI pratyakSa siddha thAya che ke paramAtmAno AkAra avazya Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che kurAna zikSA A che ke khudA pharIstonI lAInanI sAthe moTA vizAlasthAnamAM Avaze. ane tenA siMhAsanane ATha pharistoe uMcakeluM haze. are bhalA mANasa jo paramAtmA mUrtimAtra nathI to pachI tenA siMhasanane ATha devatAo (phariztA) e uMcakavAno zo artha che ane mUrtimAna AkAra vinA thaI paNa zakAtuM nathI, ane tamo lokonuM mAnavuM che ke paramAtmA ekAdaza arzamAM siMhAsana para beThelAM che. bahu sAruM... maulavIjI thoDuM A to batAvo ke zuM tamoe kyAreya hajayAtrA karI che ? maulavI :- haja karavAthI svarga maLe che. pachI kAbA zarIphano haja kema na karavo joIe meM to be vAra karI che. maMtrI - zuM ! maulavI sAheba ! tyAM zuM vastu che. tenuM thoDuM varNana karo. maulavIH- haja makkA zarIphamAM thAya che. tyAM eka kAlo paththara che. jenI cUmI karAya che ane kAbAnA koTanI pradakSiNA karAya che. maMtrI :- zuM A mUrtipUjA nathI, maulavI :- kyAreya nahIM, maMtrI :- pattharane cUmI karavI ane pradakSiNA karavI ane tyAM jaIne mastaka jhukAvavuM te kharekhara mUrtipUjA ja che. maulavI sAheba ! tamo je khudAnA gharano A pramANe satkAra Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 karo che, to pachI paramAtmAnI pratimAno satkAra kema nathI karatA ? ane tenI mUrtine kema nathI mAnatA ? are bhalA ! maulavIjI tamo je tAjIyA kADho cho / te sAkSAt sAbitI dekhAya che. nahIM to bIjuM zu ? ane tamo kAbAnI dizAmAM mukha karIne namAjha bhaNo cho, te paNa eka prakAranI mUrtipUjA ja kharekhara che. maulavI :- kAbA e to khudAnuM ghara che. eTale amo tenI samakSa mukha rAkhIye chIye. maMtrI :- zuM bIjA sthAno IzvarathI khAlI che ? to A tamArUM kahevuM che ke paramAtmA badhA sthAnamAM che. te vAta uDI jaze. maulavI :- kAbAnI sAme amo e mATe mukha karIe chIe ke kAbA khudAnuM ghara che. tenI tarapha mukha karavAthI dilamAM prasannatA thAya che. ane mana sthira rahe che. maMtrI :- kAbA e to parokSa vastu che je ApaNane dUrathI dRSTigocara nathI thatI. IzvaranI mUrti to sAme hovAthI ane dRSTigocara thavAthI dhyAna barobara lAgaze. ane sthira raheze. koIpaNa tamo loko je namAjha bhaNo cho je ke koI evI jagyA upara namAjha karavA beso ane tyAM puruSone tamArI AgaLathI javAnI cAlavAnI saMbhAvanA che. to tamo loko tamArI AgaLa madhyamAM loTo athavA vasra yA bIjI koI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 vastu rAkhI lo cho. jethI namAjha bhaNatI vakhate vighna na Ave. A je vastra athavA loTo Adi sthApanA vastu rakhAya che. te paNa eka prakAranI khudAne mATe jela che. mAnIe ke saMbhAvanA karelI vastu che. maulavIsAheba ! tamo eka daDhatAvALuM pramANa vadhArAnuM sAMbhaLo, 'muallipha kitAba dilabastAna mujAhiba' svayaMnAM pustakamAM lakhe che ke muhammadasAheba joharA. arthAt zukkaranI pUjA karatA hatA. A pramANenA ullekhathI jaNAya che ke kharekhara zukravAranA yavana purUSa pavitra jANIne prArthanAno divasa samaje che. ane muhammada sAhibanA pitA mUrtinI pUjA karatA hatA. maulavI sAheba! tamAro koI matAnuyAyI tAjIyAnI pUjA kare che. ane koI kurAnanI pUjA kare ane koI kabaranI pUjA kare che. are maulavIsAheba! tamo jarA pakSapAtane choDIne vAta karo to tamArA lokono paNa mUrtipUjA vinA nirvAha kadAcit nahIM thAya maulavI sAheba! lajjita thaIne mauna thaI gayA. maMtrIjI pachIthI zikhasAhebanI tarapha dhyAna ApIne kahevA lAgyA ke are bhAI sAheba ! tamo mUrtipUjAne kema nathI mAnatA ? zIkha :- nahIM jI ! amo jaDamUrtine koIpaNa prakArathI nathI mAnatA. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 maMtrI :- kema bhAI ! tamo to gurUnAnakajI ane gurUgoviMdasiMhanI mUrtione dekhIne prasanna (khuza) thAva cho ke nahIM ? zIkha :- bhalA cho tamo, sAheba ! gurUnI mUrti dekhIne koI puruSa krodhita kevI rIte thaI zake ? amo to khuza thaIe chIe. kAraNake teoe dharmanI rakSA mATe prANonI paNa paravA nahIM karelI, ane gurU nAnakajI sAhiba tathA gurUgoviMdasiMhane bhaviSya purANamAM paNa avatArone mAnyA che. bholAbhAI ! teonA citra dekhIne zuM amo krodhita thaIe kharA? ane jo krodhita thatA hota to rUpiyA kharca karIne teonA phoTA amArA gharamAM zuM kAma rAkhate? ane citrakArone rUpiyA ApIne guruonA phoTA divAla upara zuM kAma banAvate? maMtrI :- kema bhAI ! tamo loko tamArA guruonI mUrtinI AgaLa mastaka jhukAvo cho ke nahIM, ane teonuM sanmAna karo cho ke nahIM? zIkha :- jarUra amo karIe chIe. maMtrI :- mUrtinI samakSa mastaka jhukAvavuM ane teonuM sanmAna karavuM zuM mUrtipUjA nathI ? mUrti samakSa mastaka jhukAvavuM ane sanmAna karavuM e kharekhara mUrtipUjA ja che. koI alaga prakArathI kare che. koI alaga AkAramAM mAne Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 che. koI kAraNathI koI chuTI zakatuM nathI. tamo loko gurugraMthasAhibane to sArA-uttama vastrothI vIMTALIne Tebala upara rAkho cho, ne tenI samApti thAya tyAre bhoga grahaNa karo cho. ane tenI AgaLa dhaMpAdi saLagAvIne ghaMTAno raNakAra karo cho. ane bIjuM paNa rAga ane zabdAdi tenI sanmukha bolo cho. ane bIjI ghaNA prakAre teonI pUjA karo cho, to pachI tamo mUrtipUjAthI kevI rIte chUTI zako, kAraNa ke jo mUrti jaDa che. to graMthasAhiba paNa koI cetanavALu nathI ja te paNa phakta kAgaLa ane zyAhI meLavIne banAvela che. graMthasAhiba mukavA mATe je Tebala che ene paNa tamo loko maMjA sAhibanA nAmathI jANo cho. have tamoe jarAka dhyAna ApavuM joIe ke tamo jaDanI kyA prakAre pUjA karo cho! he bhAI sAheba ! jyAre AnI sAthe sparza karanArI vastunI padavI A prakAre vizeSa thaI jAya che. to pachI paramAtmAnI mUrtinI padavI badhAthI vizeSa adhika kema na manAya ane tenI pUjA kema na karI zakAya ? zIkha :- mahodaya ! te gurUonI vANI che eTale amo tenuM sanmAna tathA pUjA karIe chIe. maMtrI - he bhAI ! jevI rIte tamo guruonI vANI tathA gurusAhibanuM sanmAna ane pUjA karo cho, e pramANe Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 amo paNa paramAtmAnI mUrtinuM sanmAna ane pUjA karIe chIe, ane jyAre tamo guruonI tathA teonI vANInI prazaMsA karo cho. to pachI tamone paramAtmAnI mUrti to guruonI vANIthI paNa adhika pavitra che. pUjA ane sanmAna tenuM karavuM joIe, paraMtu tamo sAheba uparanA vRtAMtathI jaDavastunI pUjA karavA chatAM paNa mUrtipUjA karanAra upara AkSepa karo cho, te atyaMta ayogya ane samajanI bahAra che. aMtamAM zIkhabhAI to niruttara thaIne mauna thaI gayA, paraMtu eka AryasAheba mUMcho para hAtha pheravatA..pheravatA tatkSaNa AgaLa vadhyA, ane teonI sAthe maMtrIjInA nIcenA lakhelA praznottara thayA. maMtrI :- zuM mahAzayajI ! bhalA tamo mUrtipUjAne mAno cho ke nahIM ? Arya :- nahIM zrImAn ! amo to mUrtine kyAreya mAnatA nathI kAraNa ke mUrtito jaDa che jaDavastuthI koI lAbha prApta thaI zakato nathI. maMtrI :- mahAzayajI ! A to phakta kahevAnI phogaTa vAto che ke amo mUrtine mAnatA nathI jo IrSyAbhAvane choDIne vicArAya to, Apa to zuM ? paraMtu koIpaNa mata mUrtipUjAthI koI prakAre chUTI zakato nathI. mahAzayajI mane A vAtamAM zaMkA che ke tamo paNa IsAI sAhibAnanI mAphaka to nathI kahetA, jeonuM A kahevuM che ke ame loko mUrtipUjaka Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 nathI, vastutaH to teono eka romana kaeNthalika mata sArA prakAre mUrtipUjaka che. kAraNake teo hajarata masIha ane mariamanA citrone girjAgharamAM rAkhIne phala-phalAdi caDhAve che. ane tenI pUjA kare che. ane rUsadezanA to badhA matAnuyAyI mUrtipUjaka che. tyArabAda muallipha kitAba dillabastAna mujAhiba svayaMnA pustakamAM lakhe che ke hajarata isAmasIha sUryanI pUjA karatA hatA ane eTale ja IsAI loko AdityavAranA divase pUjA ane sanmAna karavAno divasa mAne che. - Arya :- nahIM zrImAn ! nahI are bhalA amo svAmI dayAnaMdanA anuyAyI thaIne jaDanI pUjA karIe kharA ? kyAreya nahIM, traNeya kALamAM A vAta asaMbhava che. maMtrI :- he mahAzayajI ! mUrtipUjA jaDapUjAmAM bhegI nathI kAraNa ke jaDanI pUjA nathI thatI. kharekhara te to cetananI pUjA thAya che. - Arya - he zrImAn ! jo Ama che. to tamo koI dRSTAMta ApIne sArI rIte samajAvo. maMtrI - bhAI ! jarA sAvadhAna thaIne sAMbhaLo ke jo koI AryasamAjI parama vidvAn saMnyAsInI vividha prakArathI sevA kare che. jyAre saMnyAsI mahArAja Akho divasa jJAnadhyAnanA kAraNe thAkI jAya che. to samAja sevaka teonA Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 paga tathA zarIra Adine aMtyata dabAve che ke mahAzayajI ! have tamo batAvo ke te Arya samAjIne upara batAvela divasa-rAtanI 52ma bhakti ane sevAnuM kaMIka phala prApta thaze ke nahIM? Arya :- are kema nahIM, avazya phala prApta thaze. kAraNa ke jo AvA mahAtmAnI sevA karavAthI phala prApta na thAya to bIjA konI sevA karavAthI phala prApta thaze. maMtrI :- vAha ! bhAI ! vAha..! A sevA to jaDazarIranI karI hatI, jo jaDanI sevA niSphaLa jAya che. to pachI tamo A sevAnuM phala kevI rIte mAno che ? Arya :- he zrImAn ! vidvAnuM zarIra kyAreya jaDa hotuM nathI, kAraNa ke AmAM to jIvAtmA vidyamAna che. maMtrI :- satya che zarIramAM jIvAtmA hovAthI cetananI ja sevA manAya che. paraMtu sevA to kharekhara jaDazarIranI ja karAya che. jIvAtmAnI sevA thatI ja nathI ane A pramANe mUrtipUjAmAM paNa jANavuM joIe athavA jema vidvAnnA zarIramAM jIvAtmA manAya che. te pramANe ja mUrtimAM paNa ApanA matanI anusAra Izvara manAya che. kAraNa ke Izvara sarva vyApaka che. evuM tamo kaho cho. A kAraNathI mUrtimAM paNa IzvaranuM sthAna hovuM cokkasa che. AthI siddha thayuM ke mUrtipUjA te jaDapUjA nathI, kAraNa ke mUrtipUjA karatI vakhate Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 badhA matavALA bhakto A ja prArthanA kare che ke te saccidAnaMda! he jyoti svarUpa ! he Izvara ! he paramAtmAn ! he vItarAga! he deveza ! he parabrahma bhagavAn ! amone ApanI kRpAthI A saMsAra sAgarathI pAra karo, ane A pramANe koIpaNa nathI kahetuM ke he jaDapatthara ! athavA te mUrta ! tuM amone A saMsAra samudrathI pAra kara, athavA amAruM kalyANa kara ! ethI spaSTa thAya che ke pUjA mUrtinI ja thAya che ane mUrtithI phakta je mUrtivAlA che. teno ja anubhava thAya che. athavA A pramANe kahI zakIe ke jema vidvAnunI sevAmAM vidvAnuM zarIra ja eka kAraNa che. te pramANe ja mUrtivALAnI sevAmAM athavA pUjAmAM mUrti paNa kAraNa che. ane jema zarIra vinA phakta ekalA jIvAtmAnI sevA asaMbhava che. kAraNa ke jIvAtmA nirAkAra vastu che te pramANe ja Izvara paramAtmAnI sevA athavA pUjA paNa je jIvAtmAthI ghaNA sUkSma che. mUrti vinA kyAreya thaI zakatI nathI, - Arya :- are bhalA bhAI ! saccidAnaMdanI sevAmAM jaDane kAraNa banAvavAnI zuM AvazyaktA che. vedanI zrutiothI mUrti vinA IzvaranI prazaMsA ane pUjA zuM nathI thaI zakatI ? maMtrI - vAha sAheba ! zuM vedanI zrutio caitanya che ? te paNa jaDa akSarono samUha ja che ne? A prakAre IzvarapUjAnuM kAraNa jaDa ja che te siddha thayuM ne ? Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para Arya - zrImAnuM ! amo te jaDa akSarothI ja izvarono jApa karIe chIe. maMtrI:- mahAzayajI ! amo paNa to mUrti dvArA IzvaranA svarUpanuM ja smaraNa karIe chIe, athavA jema Ape jaDaakSaromAM Izvarano jApa karyo. temaja amoe paNa IzvaranI jaDamUrti dvArA IzvaranA svarUpane ja smaraNa karyuM. bhAI sAheba..! vAta to eka ja che. tamAre paNa maulavIsAhebanI mAphaka cakkara pharIne mUlasthAna para to AvavuM ja paDaze. athavA mUrti pUjAne mAnavI ja paDaze. Arya :- bahu ja sAruM. amo vedanI zrutionuM paThana paNa na karIe ane phakta svayaMnA mukhathI IzvaranI sevA ane prazaMsA karyA karazuM ke he paramAtman ! tuM amone tArI da, ityAdi... to pachI AmAM zuM vAMdho che? maMtrI :- vAha sAheba...! tamArA dvArA A pramANe kahevAthI to A siddha thAya che ke tamo vidyAthI rahita cho kAraNa ke phakta vidyAnA prabhAvathI je kaI mukhathI bolAya tene pada kahevAya che. ane ghaNAM akSaro maLavAthI pada thAya che. to pachIthI Ape je kahyuM ke A pramANe tuM che, tuM A pramANe che, amone tArI de, ItyAdi, zuM te pada nathI ke zuM? ane te jaDa nathI ke zuM? badhA pado, bhale koI paNa bhASAnA hoya te jaDa ja kahevAze, AthI siddha thayuM ke IzvaranI prazaMsA ane upAsanA karavI jaDa vinA asaMbhava Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 che, kAraNa ke jo Apa jaDa vinA kAraNa izvaranI upAsanA karavA cAho cho to tamone huM, hAM, koNa ane zuM Adi padonoM tyAga karIne mauna thaIne mokSa mArgane siddha karavo paDaze. Arya :- tamo mAno ke pada jaDa che. paraMtu AnAthI amo prazaMsA to saccidAnaMdanI ja karIe chIe. maMtrI :- he mahAzayajI ! zaMkA vagara A prakArathI to amo paNa mAnIe chIe ke mUrti jaDa padArtha che. paraMtu A kAraNathI amo mUrtivALA IzvaranI pUjA karIe chIe, ane amArI prArthanA paNa mUrtinA kAraNathI Izvara paramAtmAnI ja thAya che. te kAraNa thI mUrtipUjAnA virUddha hovuM yogya nathI, kAraNa ke tattvapadArthane prApta karavAmAM jaDa paNa kAraNa hoI zake che. sArUM, have tamo e batAvo ke jo koI maharSinA zuddhabhAvathI darzana karIe to tenuM phaLa sArUM prApta thaze ke nahIM ? Arya :- kema nahIM, avazya sArUM phala prApta thAya che. maMtrI :- have tamo batAvo ke mahAtmAnA jIvAtmAnuM darzana thayuM ke jaDa zarIranuM ? tenA javAbamAM tamAre kahevuM paDaze ke arUpI jIvAtmAnuM darzana to thaI zakatuM nathI, mahAtmAnA zarIranuM ja darzana thayuM, have tamAre vicAravuM joIye ke jo manuSya jaDa zarIranA dekhavAthI puNya utpanna karI Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 zake che to zuM paramAtmAnI nirdoSa mUrtithI puNyabaMdha nahIM karI zake ? avazya prApta karI zake che. Arya - he zrImAnuM ? maharSinuM dRSTAMta to mUrtithI kadAcita saMbaMdha nathI rAkhatuM kAraNa ke maharSinA darzananA to hetuthI puNya thAya che ane teo amone zikSAyukta vAtono upadeza kare che te zikSAne jIvanamAM rAkhIne vartana karavAthI amo ghaNo lAbha uThAvI zakIe chIe. paraMtu mUrti amone kaMIpaNa upadeza karatI nathI ane kaMI lAbha nathI ApI zakatI, eTale mUrtine mAnavI yogya nathI. maMtrI - he mahAzayajI ! tamAruM A kathana sAcuM che ke maharSijI sArI vAto ane sAro upadeza saMbhaLAve che. jethI amone lAbha thAya che. paraMtu tamo A to batAvo ke jo amo maharSie karela kathana pramANe vartana na karIe to zuM maharSinA darzanathI amone koI lAbha yA phala maLI zakaze ? kyAreya nahIM, kAraNa ke jo maharSinA kathana para dhyAna na ApIe ane kathana anusAra vartana ja na karAya ane teonI vAto para nizcaya paNa nahIM karAya to phakta maharSinA mukhane dekhIne amAruM kalyANa kyAreya thaI zakaze nahI. AnAthI siddha thayuM ke phalane meLavavuM athavA na meLavavuM e badhuM amAre ja AdhIna che. ane jyAre amone nizcaya ApavAvALA ane vartana karavAthI ja zikSA maLI zake che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 to pachI AmAM maharSinI zuM moTAI thaI kAraNa ke phalane prApta karavuM amArA hAthamAM ja che. A rIte amo amArI bhAvanA e karIne mUrti pAse paNa sArUM phala prApta karI zakIe chIe. amo vItarAga Izvara mUrtinI vItarAganI AkRtine dekhIne vItarAga banavAnI icchA athavA prayatna karIne teonA guNonuM smaraNa karIne ane teonA guNone grahaNa karIne rAga-dveSanA pariNAmane rokIe to zaMkA vagara mUrti amone tAravAvALI thAya che. tamo paNa A vAta upara saMmata thayA cho ke jo amo zikSA mAnIne tenA para vartana karIzuM to amone ja lAbha thaze. ane sAMbhaLo, huM tamone eka dRSTAMta saMbhaLAvuM chuM. ane A siddha karIne batAvu chuM ke eka caitanya purUSathI paNa amone ATalo lAbha prApta nathI thaI zakato. jeTalo ke jaDavastuthI thAya che. jema eka manuSya je moTo vidvAn che. ane sArI-sArI zikSAo Ape che ke jenuM varNana karavuM zaktithI bahAra che. paraMtu svayaMnA matanA upadezane na samajavAthI athavA tenuM varNana svayaMnA matane pratikula dekhIne ane teonA vacano 52 nizcaya na karavAnA kAraNe amo teonA upadeza upara vartana nathI karatA. AvA vicArako mUrkhAo prAyaH upadezako pharatA ja hoya che. have tamo batAvo ke zuM A caitanyathI zuM amArUM kalyANa thaI zake ? kyAreya nathI thaI zakatuM ane jo amo teonA ghare besIne svayaMnA matanA jaDapustako ne Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 vicArIe athavA vAMcIe ane teonI vAto upara svayaMnuM dharmazAstra hovAnA kAraNe nizcaya karIne te kathana para vartana kare to zaMkAvagara te jaDa pustaka dvArA ghaNo lAbha prApta thaI zake che. have tamo nyAyathI kaho ke caitanya lAbha ApavAvALo thayo ke jaDa zAstra ? ApanuM A kahevuM che ke jaDathI kaMI lAbha prApta thato nathI. tamArI zaMkA vyartha ane mithyA siddha thaI. Arya :- hA sAheba ! ApanI yukti to vastutaH satya che. paraMtu AmAM phakta ATalo ja saMdeha che ke nirAkAra Izvarano AkAra kevI rIte banI zake ? maMtrI - he mahAzayajI ! jo tamo dhyAnathI vicAra karazo to cokkasa samajI jazo ke nirAkAra sAkAra paNa hoI zake che. tamArA kathana anusAra Izvara nirakAra che. paraMtu sAkAravAlA oMkAra zabdamAM ja Ano samAveza thaI jAya che. ane dekho tamo je haMmezA kahyA karo cho ke Izvara sarva vyApaka che ane te paricchinna mUrtimAM kyAreya nathI AvI zakatA. have vicAravuM joIe ke jyAre sarva vyApaka Izvara eka nAnAzA oMkAra zabdamAM samAI jAya che. to zuM te mUrtimAM na samAI jAya ! ane jayAre eka nAno kAra zabda sarva vyApaka Izvarano bodha karAvI zake che to pachI mUrti kema na karAvI zake ? jema ke nirAkAra Izvara oNkAranA svarUpamAM ja lakhAya che. ane manAya che. te ja pramANe jo patthara athavA dhAtunI mUrtimAM paNa tenI sthApanA mAnI lo Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 to kaI hAninI vAta che. IzvarajJAna niHsaMdeha nirAkAra che. A pramANe paNa tamo mAno cho ane dekho sAkAra jaDa vedomAM paNa IzvaranuM jJAna mAno cho. are bhalA zuM A sthApanA nathI to bIjuM zuM che ? eTale tamone A pramANe to cokkasa mAnavuM paDaze ke niHsaMdeha paramAtmAnA nirAkAra jJAnanI sAkAra vedomAM sthApanA karelI che. ane Izvara paramAtmAnuM jJAna niHsaMdeha anaMta che. paraMtu pramANavALA zAstromAM to teonI sthApanA karavI ja paDe che. athavA kahevuM paDaze ke vedomAM paramAtmAnuM ja jJAna che. A prakAre jo nirAka2 izvaranI pratimA banAve. to zuM doSa che ? ane sAMbhaLo Arya pratinidhi sabhAmAM paMjAbanA banAvela jIvanacaritra svAmI dAyAnaMdajI nA peja 359mAM lakhela cheke IzvaranuM koI rUpa nathI. paraMtu je kaMI A saMsAramAM dekhAya che te AvuM ja rUpa che. AnAthI spaSTa thAya che ke mUrti paNa paramAtmAnuM ja rUpa che. jyAre saMsAranI je badhI AkAravALI vastu paramAtmAnuM rUpa che. to zuM mUrti paramAtmAnA rUpathI alaga rahI gaI ? Arya :- A vAta to tamArI sAcI che. paraMtu jaDanI pUjA karavAthI cetananuM jJAna kyAreya thaI zakatuM nathI. maMtrI :- he mahAzayajI ! jo A pramANe mAnIe to jaDa vedothI paNa cetana Izvara paramAtmAnuM jJAna na thavuM 1. Arya siddhAMtAnukulamAM lakhela che. janatAne mAnya nathI. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 joIe, paraMtu tamAro vizvAsa che ke vedothI Izvara paramAtmAnuM jJAna prApta thAya che. eTale siddha thAya che ke jaDa padArthathI cetananuM jJAna prApta thaI zake che. Arya :- are bhalA mANasa jo koI tamArI mUrtionA AbhUSaNa corIne laI jAya athavA mUrtione toDI nAMkhe athavA teno Adara kare nahIM to te mUrti teone kAMI paNa nukazAna karI zakatI nathI. to pachI amone te zuM lAbha ApI zake che ? maMtrI - he mahAzayajI ! jo tamo A pramANe mAno cho to pachI tamoe Izvara-paramAtmAne paNa na mAnavA joIe. kAraNa ke ghaNA nAstiko Izvarane mAnatA nathI. sAruM khoTuM kahe che. Izvara koNa che ? ane zuM vastu che. ItyAdi paraMtu izvara paramAtmA AnuM kaMI karI zakatA nathI. eTale tamArA vizvAsanA anusAra to Izvarane paNa na mAnavA joIe, ane zuM Izvara paramAtmA pahelA nahotA jANatA ke A purUSa mArI ghaNI niMdA karaze to pachI Izvara paNa ghaNo mUrkha che. jANavA chatAM svayaMnA zatrune pedA kare che. ane te jANato nahoto to pachI Izvara brahmajJAnI na rahyo kahevAya che mahAzayajI ! A pramANe mAnavAthI to tamoe mAnela Izvara para ghaNA prakAre AkSepa thaI zake che. paraMtu kharekhara to phakta eTalI vAta che ke je kAMI thAya che. te badhu svayaMnI bhAvanAthI thAya che. eTale mUrtinA AbhUSaNa coravAvALo athavA Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 toDavAvALo ane mUrtinuM khaMDana karavA vALAne to enA saMkalpanA anusAra te pramANe ja phaLa maLe che. ane Izvara paramAtmAnA AdezanA pratikUla cAlavuM athavA niMdA karavI ane na mAnavAvALAne teonI bhAvanA anukUla te pramANe ja phaLa maLe che. Arya :- he zrImAna ! mUrti to svayaMnA upara beThelI mAkhIne paNa uDADavAnI tAkAta dharAvatI nathI to teonI bhaktithI zuM lAbha thaI zake ? maMtrI :- vAha bhAI vAha..! sArUM saMbhaLAvyuM, tamArA veda paNa jaDa che. te paNa mUrtinI mAphaka svayaMnA upara beThelI mAkhI paNa uDADavAnI tAkAta dharAvatA nathI. jenAthI tamo paramapada muktinuM phaLa prApta karavAnuM mAnI rahyA cho, jo tamo kahezo ke vedothI to jJAna prApta thAya che. to amo A pUchIe chIe ke zuM veda svayaM jJAna karAvavAmAM samartha che. athavA puruSa svayaMnI buddhithI prApta karI zake ? jo tamo kahezo ke veda svayaM ja jJAna karAvavAmAM samartha che. to A tamArUM kahevuM kyAreya paNa satya nathI, kAraNa ke jo A pramANe ja hoya to mUrkha puruSa paNa svayaMnA pAse veda rAkhavAthI jJAnathI yogya thaI jaze. paraMtu AvuM kyAreya dekhavAmAM AvatuM nathI. kAraNa ke vedone potAnI pAse rAkhavAvALA hajAro che. paraMtu tene samajavAvALA seMkaDomAMthI eka athavA be vyakti ja haze. ane jo tamo kahezo ke Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 svayaMnI buddhithI ja jJAna prApta thAya che. to mUrtithI paNa jJAna prApta thaI zake che. jemake te purUSa hAthI dekhyo nathI chatAM hAthInI mUrti dekhIne hAthInuM jJAna thaI jAya che ke hAthI Avo ja hoya ane jo phakta tene hAthInuM nAma jaNAvavAmAM Ave to tene hAthInuM jJAna prApta thatuM nathI ke hAthI kevo hoya. A dRSTAMtathI siddha thAya che ke mUrti avazya mAnavI joIe. bIjuM paNa tamArA guru svAmI dayAnaMdajIe banAvela satyArthaprakAzathI siddha thAya che ke mUrti avazya mAnavI joIe. Arya :- hAM sAheba ! tamoe to Azcaryajanaka vAta kahI saMbhaLAvI, bhalA mANasa A vAta thaI zake ke amArA svAmIjI mUrtine mAnavAnuM lakhe ? kyAreya nahIM ? maMtrI :- tamo kema vyAkuLa thaI jAva cho, jo amArA kahela vacana para tamone vizvAsa na Avato hoya to satyArtha prakAzanA pAnA naM-37 upara dekhI lo, jyAM agnihotrInI vidhi ane tenA saMbaMdhamAM Avazyaka sAmagrInuM vyAkhyAna karela che. ATalI lAMbI-pahoLI-cokhaMDI vedI ane prokSaNI pAtra ane A prakAre ghInuM pAtra, A pramANe AjyathALI ane A namUnAno camaco banAvo joIe. to jarAka vicAro ke jo svAmijI mUrtine nahotA mAnatA to teo potAnA sevako dvArA upara batAvela vastunA citra vinA tenA svarUpane kema samajAvI na zakyA. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 Arya - he zrImAn ! amo A citrono nizcaya karIne vedI Adi to nathI mAnatA, amo to phakta A citrono asalI vedI AdinA jJAna thavAmAM nimitta mAnIye chIe. maMtrI - amo paNa A pramANe ja kahIe chIe ke mUrti Izvara to nathI paraMtu IzvaranA svarUpanuM smaraNa karAvavAmAM kAraNa che. Arya :- vedI ItyAdi vastu to sAkAra che. tenuM citra banAvavuM yogya che. paraMtu Izvara hRdayamAM ciMtanIya che. AnA mATe AnI mUrti kevI rIte banI zake ? maMtrI:- jo Apa Izvarane hRdaya mAtrathI citanIya ane arUpI mAno cho to om padano saMbaMdha IzvaranI sAthe nahIM rahe, kAraNa ke om padarUpI che. ane Izvara arUpI che to pachI te padanA dhyAna ane uccAraNathI tamone zuM lAbha thaze ? Arya :- je samaye amo OM padanuM dhyAna ane uccAraNa karIye chIe te vakhate amArA AMtarika bhAva jaDarUpa OM zabdamAM nathI rahetA paNa te padanA vAcya-IzvaramAM bhAva rahe che. maMtrI - jyAre Apano bhAva "vAcaka OM padane choDIne vAcya IzvaramAM rahe che. to pachI tamone "vAcakapada' nI zuM AvazyakatA che? Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 Arya :- he zrImAna OM ! padanI AvazyakatA eTalA mATe che ke ! OM zabda vinA izvaranuM jJAna thatuM nathI. maMtrI :- je prakAre OM padanI sthApanA vinA izvaranuM dhyAna thaI zakatuM nathI, te pramANe ja mUrti vinA IzvaranuM paNa jJAna thaI zakatuM nathI, kAraNa ke jyAM sudhI manuSyane kevalajJAna thAya nahIM, tyAM sudhI mUrtinA darzana vinA izvaranA svarUpano bodha thavo asaMbhava che. ane A varNana pahelA paNa thaI gayeluM che ke eka mAnave to hAthI dekhelo che. ane bIjAe kevala nAma sAMbhaLeluM che. paraMtu sAco hAthI kyAreya dekhelo nathI, have khyAla Ave ke je bIjA mANase phakta hAthInuM nAma ja sAMbhaLeluM che. jyAM sudhI hAthInI pratimA na dekhADo tyAM sudhI sAcA hAthInuM jJAna tene kyAreya thaI zakaze nahIM. A pramANe amoe ane tamoe phakta IzvaranuM nAma sAMbhaLelu che paraMtu dekhela nathI eTale ja IzvaramUrti vinA IzvaranuM jJAna kyAreya thaI zakatuM nathI jo tamo kahezo ke mUrti banAvavAvALAe Izvarane kyAre ane kyAM dekhyA to tamArUM kahevuM ThIka nathI. kAraNa ke nakazo banAvavAvALAe kyAM badhA deza - zahera - tAlukA - gAmaDA - samudra - nadI ityAdi dekhelA hoya che ? kyAreya nahIM. je pramANe nakazo banAvavAvALAe badhA deza ityAdi nathI dekhelA hotA paraMtu tene banAvela nakazAne dekhavAvALAne badhA deza-nagara AdinuM jJAna thaI jAya che. A prakAre mUrtimAM paNa samajavuM. ke mUrti Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 banAvavAvALae Izvarane dekhelA nathI. paraMtu A mUrtine dekhavAthI amone IzvaranuM jJAna prApta thAya che. Arya :- kema sAheba..! jyAre zAstrothI ja IzvaranuM jJAna prApta thaI zake che to pachI mUrtithI zuM AvazyaktA che ? maMtrI :- he mahAzayajI ! A tamArUM kahevuM paNa phogaTa che. sAMbhaLo, eka mANasane muMbaInI mAhitIthI sAvadhAna karAya ke A nagaranuM amuka dvAra to pUrvadizA tarapha ane amuka daravAjo pazcima tarapha che ane koIka ghara sTezanathI amuka dizAmAM che. ityAdi ane bIjA mANasane muMbaI nagaranuM citra batAvavAmAM Ave ane tenI mAhitI paNa saMbhaLAvAya to tamo kathana karo ke muMbaInagaranuM vizeSa jJAna kayA manuSyane thayuM. spaSTa kahevuM paDaze ke samAcAra sAMbhaLIne citra dekhavAvALAne vizeSa jJAna thayuM. Arya :- kema bhAI ! jo tamo pattharanI mUrtine dekhIne zubha pariNAma AvI zake che tevuM mAno cho, to tenA jaDatAnA bhAva paNa tamArAmAM avazya AvI jaze, ane jyAre buddhi patthara thaI jaze. to tamo paNa pattharanI mAphaka jaDa thaI jazo. maMtrI :- ho...ho... he bhAI ! tamArI buddhi ane tarkanuM zuM kahevuM che thoDI AMkha to kholIne dekho atimUrkha paNa jANe che ke strInI pratimA dekhIne kAma to niHsaMdeha Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 utpanna thAya che. paraMtu te manuSya strI nathI banI jato. A prakAre vItarAga devanI zAMtadAMta mUrtine dekhIne zAMtadAMta to thaI zake che. paNa jaDa banI jatA nathI. ane jo tamAro bhAva evo ja che to pachI tamo paNa jaDarUpa OM zabdane dekhIne jaDa thaI zako cho. ane tamoe to anekavAra OM zabdane dekhyo haze. paraMtu jaDa thayA nahIM. Arya :- nAre nA, tamAruM kahevuM asatya che. kAraNa ke OM ne dekhavAthI to amone paramAtmAnuM smaraNa thAya che. maMtrI :- he mahAzayajI ! A pramANe amone paNa mUrtine dekhavAthI Izvara paramAtmA smaraNamAM Ave che. ane A prasiddha niyama che ke koI kArya kAraNa vinA kyAreya thaI zakatuM nathI. te pramANe bhAva paNa kAraNa vinA utpanna thaI zakatA nathI. Arya - he zrImAna ! sAMbhaLo, mUrtinA viSayamAM bIjo paNa eka moTo bhAre AkSepa che ke mUrti to jaDa hoya che. to pachI te jaDa mUrtithI cetanane IzvaranuM jJAna kevI rIte prApta thaI zake ? maMtrI:- he mahAzayajI ! amo jaDamUrtithI cetananuM kAma nathI letA, kAraNa ke paramAtmAnI mUrti to "je jaDarUpa che phakta sArA bhAvone utpanna karavAvALI che. ane zAstra tathA mUrti paraspara saMbaMdha rAkhavAvALA che. kAraNake zAstro to Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 jugarAphiyAnI mAphaka vairAgyabhAva ane IzvaranA svarUpane varNana karavAvALA ane mUrti eja tenI pratimA banAvelI che. jema ke zAstra jaDa che. paraMtu sArA bhAvone utpanna karavAvALA che. te ja pramANe mUrti paNa zaMkA vagara jaDa che. paraMtu sArA bhAvone (jinathI IzvaranuM jJAna thAya che.) utpanna karavAvALuM che. ane saMsAramAM evo koI mata nathI ke je mUrtine koIpaNa prakAre mAnato ja hoya. ane pUjA karato hoya. to pachI veda kurAna - aMjali ityAdi svayaMnI pustako je AkAravALI che. tene avazya mAne che. ane sanmAna kare che. Arya :- he zrImAna ! kAraNa ke mUrti jaDa che. eTale tenI upAsanAthI manuSya paNa jaDa thaI jaze. maMtrI :- moTA khedanI vAta che ke mArA vaDe aneka yuktio dvArA A vAtane siddha karI dIdhI che. paraMtu tamo vAraMvAra eja prazna karo cho, cAlo kaMI vAMdho nahIM bIjA be cAra dRSTAMta (dAkhalA) dvArA tamone samajAvuM chuM ke jaDa padArthanI pUjAthI manuSya jaDa thaI nathI jato. uparanI A vAtanI virUddha jaDa padArthothI bahulAbha prApta thAya che dekho ke brAhmI nAmanI auSadhi te jaDa padArtha che. paraMtu tene khAvAthI caitanyatA vadhe che. AnAthI siddha thayuM ke jaDamAM paNa jJAna vadhAravAnI zakti che ane dekho ke koIkavAra jaDa cetana karatA paNa adhika lAbha apAvI zake che. jema AtmAno Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 jJAnaguNa che. eTale padArthone AtmA ja dekhI zake che. paraMtu to paNa AtmAne cakSu Adi IndriyonI sahAyatAnI AvazyaktA paDe che. kAraNa ke jyAre cakSu koI hetuthI nAza thaI jAya che. to padArthonA darzana thaI zakatA nathI have dhyAna karI vicAravuM joIe ke padArthonA darzana kema thatA nathI. zuM dekhavAvALo AtmA vidyamAna nathI ? kahevuM to paDaze ja ke AtmA to cokkasa vidyamAna che. paraMtu sahAyaka cakSuono nAza thavAthI padArthonA darzana thatA nathI. have tamo ja nyAyathI kaho ke jaDano keTalo prabhAva che ke je na hovAthI AtmA paNa padArthone dekhI zakato nathI. lo have bIjuM sAMbhaLo ke AMkho sacetana hovA chatAM paNa svayaM svayaMne dekhI zakatI nathI paraMtu jyAre ariso tenI sAme karAya to jaldIthI AMkho svayaM svayaMne dekhI le che. Ama kaho ke svayaMnI AMkho svayaMne najara samakSa dekhavA lAge che. dekho ke A jagyAe jaDa lAgatu evuM darpaNa kyA prakAre lAbha apAve che. A pramANe ja mUrti paNa Izvara paramAtmAno bodha karAvI zake che. haju paNa dekho ke manuSya svayaMne dekhavAnI saMpUrNa zakti hovA chatAM paNa eka ke aDadhA mAIlathI vadhAre dUra kyAreya nathI dekhI zakato. paraMtu durabIna lagAvIne dekhIye to dasa-dasa mAIla karatA paNa vadhAre dUranI vastu dRSTigocara thAya che. samajo dUrabIna eka jaDapadArtha che. paraMtu temAM keTalI zakti che. ane keTalo lAbha Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApavAvALI vastu che. he bhAI ! nyAyanI dRSTithI to mArI A yuktio ane pramANothI tamAre mAnI levuM joIe ke mUrtipUjA kharekhara ThIka che. Arya :- hA sAheba, have A vAtano to svIkAra karUM chuM ke mUrtine avazya mAnavI joIe ane A vAta paNa che ke nirAkAra Izvara-paramAtmAnI mUrti banI zake che tamoe upara batAvela yuktio dvArA barAbara siddha karIne batAvI dIdhuM che have prazna phakta eTalo ja che ke tamo vedonA maMtro (pramANa)thI A vAtane siddha karIne batAvo kAraNa ke amone vedo para vadhAre vizvAsa che. maMtrI - he sAheba ! tamArA kathana anusAra have huM Apane vedanI zrutio dvArA ja A vAtane siddha karIne batAvuM chuM jarA dhyAna ApIne sAMbhaLo, "yajurveda 16mAM adhyAya 49 naMbaranA maMtramAM mUrtipUjA siddha che, jemake "yAte rudra zivAtanUradyArApApakAzinI" he rudra, tAruM zarIra lyANa karavAvALuM che. saumya che ane puNyaphaLa ApavAvALuM che. dekho ke yajurvedonA trIjA adhyAyanA 6 naMbaranA maMtramAM A pramANe lakhela che. tryambakaM yajAmahe sugandhiM puSTivarddhanam / urvArukamiva bandhanAn mRtyormukSIyamAmRtAt // tathA ca niruktam / a0 13 pA0 4 khaNDa Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 trINi ambakAni yasya sa tryambako rudrastaM tryambakaM yajAmahe (sugandhi ) suSTugandhim (puSTivarddhanam ) puSTikArakamivorvArukamiva phalaM bandhanAdArodhanAt mRtyoH sakAzAnmuJcasva mAM kasmAdityeSAmitaraiSA parAbhavati / artha - A maMtranA racayitAe paNa Ano artha eja karela che. Ano sIdho akSarArtha A che ke traNa netrovALA zivajInI pUjA amo karIe chIe. sugaMdhavALu puSTikAraka taDabuca jema svayaMnI latAthI alaga thaI jAya che. te pramANe amone mRtyuthI bacAvIne mokSapadanI prApti karAvo iti. dekho A vAkyathI izvara zarIradhArI che te siddha thAya che. kAraNa ke AMkho hovI te zarIra vinA asaMbhava vAta che. paraMtu svAmI dayAnaMde yaMbaka padano artha traNalokanI rakSA karavAvALA lakhela che. paraMtu A padano artha koI prakArathI paNa thaI zakato nathI. ane dekho manusmRtinA cothA adhyAyanA 125 na nA zlokamAM paNa lakhela che A pramANe - maitraM prasAdanaM snAnaM dantadhAvanamajjanam / pUrvANha eva kurvIta devatAnAJca pUjanam // Ano artha A che ke zaucAdi snAna ane daMtadhAvana Adi karavuM ane devatAonuM pUjana prAtaHkAla (savAramAM) karavuM joIe dekho ahiyAM paNa devatAonI pUjAthI mUrtipUjA siddha thAya che. A pramANe... Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 nityaM snAtvA zuciH kuryyAddevarSi pitRtarpaNam / devatA'bhyarcanaM caiva samidAdhAnameva ca // artha :- haMmezA snAna karIne pahelA deva, RSi tathA pitRonuM tarpaNa svayaMnA gharanI vidhithI kare tyArabAda zivAdi deva pratimAone abhyarcana nAmanI sanmukha pUjA kare tyArabAda vidhipUrvaka samidAdhAna karma kare. ahIMyA devatAbhyarcana padathI mAtA-pitA-gurU Adi koIpaNa manuSyono Adara satkAra eTale nathI levAto ke A manusmRtinA bIjA adhyAyamAM mAtA-pitA-gurU Adi mAnyavaronI pUjA Adara-sevA alagaalaga prakAre kahelI che. agnihotranuM vidhAna strI sahita gRhasthone mATe che. agnihotranA sthAnamAM brahmacArI mATe samidAdhAna karma che. pANinIya aSTAdhyAyI adhyAya 5.pAnAra sUtra 99nA anusAra vAsudeva tathA zivanI pratimAonA nAma paNa ka" pratyayano 'lupathavAthI vAsudeva tathA ziva ja thAya che. AnA anusAra devatAnI pratimAnA nAma paNa kano lopa thavAthI devatA ja kharekhara bolI zakAze. vAsudevasya pratikRtirvAsudevaH / zivasya pratikRtiH zivaH / devatAyAH pratikRtirdevatA / tasyA abhyarcanaM devatAbhyarcanam / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 manamAM kahela devatAbhyarcana padano spaSTArtha viSNu-zivAdi devonI pratimAonuM pUjana brahmacArIe niyamathI karavuM joIe A ja siddha thAya che. manunA TIkAkAronI sammati paNa devapratimAnuM pUjana karavuM spaSTa che je pramANe... goviMdarAja :-devatAnAM rAtinAM puSpAdrinAmardhanam | meghAtithi - ataH pratimAnAmevaitanyUjhana vidhAnam | sarvajJanArAyaNa :- tevatAnAmarthanam puSpAvai : | kUlUka - pratimatiSa riddeivapUrjhanam | manusmRtinA TIkAkAra paM.goviMdarAjajI kahe che ke ahIMyA je devatA zabda che te zivAdi devatA levA yogya che puSpAdithI pUjana karavuM te devatAbhyarcana kahevAya che. meghAtithi kahe che ke ahIMyA pratimAonuM pUjana ja abhimata che. sarvajJanArAyaNa ane kUlUka bhaTTane paNa A mata svIkArya che. eTale A pramANothI devatAonI pUjA karavAthI mUrtipUjA siddha che. AryaH- nA re nA, amArA dharmazAstromAM to devatAono artha vidvAn karela che. te kAraNathI tamArU kahevuM yuktiyukta nathI maMtrI - he mahAzayajI ! tamoe jarA dhyAna ApavuM joIe ke jo ahIyAM devatAothI vidvAn artha siddha thAya che. to savAranA pahoramAM to devatAonuM pUjana karavuM joIe. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 e pramANe zuM kAma lakhela che. ane jo koIpaNa prakAre A vAtane svIkArI paNa le devatA artha ahIyAM vidvAnuM ja che to pachI paNa tamo jaDapUjAthI alaga koIpaNa prakAre thaI zakatA nathI kAraNa ke jo tamo koI vidvAnunI pUjA karazo to AtmA to nirAkAra hovAnA kAraNe te vidvAnA zarIranI ja pUjA karazo ne ? paraMtu zarIra jaDa che. eTale te paNa jaDanI ja pUjA thaI. jo tamo kahezo ke zarIramAM cetanAvaMta AtmA hoya chatAM caitanyavALuM zarIra pUjavAthI amo jaDanI pUjA karanArA thaI zakatA nathI, to pachI amo paNa mUrti pUjavAnA kAraNe jaDanI pUjA karanArA koI paNa prakAre thaI zaktA nathI kAraNa ke tamArI mAnyatAnI anukULa Izvara sarvavyApaka hovAthI mUrtimAM paNa Izvara vidyamAna che. ane dekho manusmRtinA navamAM adhyAyamAM 280 ne nA zlokamAM lakhela che. A pramANe... koSThAgAra-yudhAgAra-devatAgAra-medakAn / hastyazvarathahanrtRzca hanyAdevAvicArayan // artha :- Ano Azaya e thayo ke koza, kArAgAra, devatAonA maMdirone toDavAvALA che. athavA vastuonI corI karavAvALA cora che. te badhAne rAjA vagara vicAryuM mArI nAMkhe ane dekho ke manusmRtinA navamAM adhyAyanA 285 naM.nA zlokamAM lakhela che ke (saGkramadhvasayaSTInAM pratimAnAM ca bhedakaH) Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zlokamAM manujIe rAjAnA mATe Adeza karela che ke nALA utaravA mATe je pula banAvela hoya che tene dhvajAyanTI nAma taLAvamAM je pANI hoya tene mApavA mATenI lAkaDI hoya che, tene ane devatAonI pratimAne toDavAvALAne rAjA daMDa Ape. dekho A sthAno upara paNa devamaMdiranuM nAma hovAnA kAraNe pratyakSa siddha thAya che ke mUrtipUjAno pracAra manujInA samayamAM vidyamAna hato. mATe ja kharekhara manujIne A pakSa svIkArya hato. Arya :- he mahAzayajI ! devamaMdirathI amo viddhAnuM sthAna e pramANe artha laIe chIe. maMtrI :- amoe tamone javAba Apela che ke tamo devazabdano artha vidvAn karI zakatA nathI. ane tamoe A vAkya "vikrAMto vai sevA:" zatapatha brAhmaNa bhAgathI lIdhela che. ane A pramANathI ja devatAno artha vidvAn karo cho. paraMtu A zatapatha brAhmaNabhAga nAma graMthanI 6 kaMDikAmAM masya avatArAdikA vistArathI varNana karela che. jo tamo zatapatha brAhmaNanA pramANathI ja devatAno artha vidvAn karo to tamAre chaThThI kaMDikAne paNa mAnavI paDaze. jemAM avatAronI siddhinuM varNana che. jyAre avatArone mAnI lIdhA to mUrtino svIkAra karavo svayaM siddha thaI gayuM ane manusmRtinA adhyAya8, zloka-248 thI paNa pratyakSa jaNAya che ke devatA zabdano Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 artha pratyeka sthAna upara vidvAn thaI zakato nathI zloka A che. je pramANe... "taDAgAnyudapAnAni vApyaH prazravaNAni ca / sImAcipu sAyani devatAyatanAni ca" rUti che. ane dekho yajurvedanA 16mAM adhyAyamAM aSTama maMtramAM A lakhela che. "namaste nIlagrIvAya sahastrAkSAya mIDhuSe atho ye asya satvAno hantebhyo karannamaH" matrArtha - bhAvArtha :- nIlakaMTha hajAranetrathI badhA jagatane dekhavAvALo IndrarUpa athavA vizAlarUpa secanamAM samartha varasavA rUpa athavA varUNarUpa rUdranA nimitta namaskAra thAo ane A rUdra devatAnA je anucara (pAchaLa cAlanArA) devatA che teone huM namaskAra karuM chuM dekho A zrutimAM hajAra AMkhavALA ane kALI DokavALA' A lekha Izvare zarIra dhAraNa karela che te pratyakSa siddha karI rahyA che. kAraNake zarIravinA netra ane kaMTha koIpaNa prakAre hoI zakatA nathI. ane dekho yajurvedanA 16mAM adhyAyamAM navamA maMtramAM A pramANe lakhela che. pramuJca dhanvanastvamubhayo rAryoAm / pArzva te hasta iSavaH parA tA bhagavo vapa // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 maMtrArtha : bhagavaH dhanvanaH ubhayoH rAyaH jyAm tvam pramuJca ca yA: te haste rUbavaH tAH parA vapa / bhAvArtha :- he SADaizvaryasaMpanna ! bhagavAna ! tamo dhanuSyanI baMne koTiomAM je rahelI che te jyA ne dUra karo (utArI lo) ane je ApaNA hAthamAM bANa che temane dUra tyAgI do. ane amArA nimittathI saumyamUrti thaI jAo AnAthI paNa Izvara zarIradhArI siddha thAya che. kAraNa ke zarIra vinA hAtha ane paganuM hovuM te asaMbhava vAta che. ane dekho yajurvedanA 16mAM adhyAyanA 29naM. nA maMtramAM A pramANe lakhela che. 'nama: patine tra jJatyAvi' artha :- A maMtramAM kapardI zabda che teno artha 'jaTA juTadhArIne' namaskAra thAo. A pramANe karela che have vicAravuM joIe ke jaTA mastaka vinA hoya ja nahI AnAthI paNa izvara zarIradhArI che. te siddha thayuM. ane dekho, yajurvedanA 32naM. adhyAyamAM A pramANe lakhela che jemakeessohdevH pradizo 'nusarvAH pUrvohajAtaH saugarbhe antaH / sa eva jAtaH sa janiSyamANaH pratyaDjanAstiSThati sarvato mukhaH // artha :- A je pUrve kahela purUSa-izvara badhI dizAvidizAomAM vividha prakAranA rUpone dhAraNa karIne rahelo che te pahelI sRSTinA AraMbhamAM hiraNyagarbhanA rUpamAM utpanna thAya ane te ja garbhanI aMdara AvyA ane te ja utpanna thayA ane te ja utpanna thaze je badhAnI aMdara aMtaHkaraNamAM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 rahelo che. ane je vividharUpa dhAraNa karIne badhA sanmukha mukhavALA thaI rahyA che ane bIjuM paNa dekho, jemake "Ayo dharmANi prathamaH sasAda tato vapaMsi kRNupe puLa," atharva pa/1/1/rA. artha- he Izvara ! je tamoe prathama sRSTinA AraMbhamAM dharmonuM sthApana karyuM. tene ja tamoe ghaNAM vapu nAmaka zarIra avatAra rUpathI dhAraNa karelA che vapu nAma zarIranuM saMskRtamAM prasiddha che te A pramANe che. "hyazmAnamAtijhamamavatu te taH' | atharva 2/1, 2/4 artha - he Izvara ! tamo Avo ane A pattharanI mUrtimAM sthira thAo ane A pattharanI mUrti tamArA tanU nAma zarIra banI jAya eTale ke zarIramAM jIvAtmA tulya A mUrtimAM raho AnI puSTimAM upaniSad tathA brAhmaNa bhAgAdinA seMkaDo pramANa maLI zake che. ane dekho yajurvedanA 13mAM adhyAyamAM 40naM. nA maMtramAM te lakhela che ke... "AjityaM garbhaM payasA samadhi sahastrasya pratimAM vizvarUpam / paravRdhi harasAmAbhimaM 7 sthAH zatAyuSaM [di rImAnaH" | Ano artha A pramANe che hajAra nAmavALo je paramezvara che. tenI svarNaAdi dhAtuothI banAvela mUrtine pahelA agnimAM nAMkhIne teno mela dUra karavo joIe. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 AnA pachI dUdhathI te paramAtmAnI mUrtine dhoIne zuddha karavI joIe kAraNa ke zuddha ane sthApanA karela mUrti purUSane dIrdha AyuSyavALo ane moTo pratApI banAvI zake che dekho ke A vedapAThathI pratyakSa mUrtipUjA siddha thAya che. jo ke have paNa A na mAno to zuM karI zakayA pachI to ema lAge ke tamArI haTha ja che to haju sAMbhaLo ke sAmavedanA pAMcamA prapAThakanA dazamAM khaMDamAM lakhela che ke "yadA devatAyatanAni kampante daivatAH pratimA hasanti rudanti nRtyanti sphuTanti khidyanti unmIlanti nimIlanti" // A zloka zrutino Azaya A che ke je rAjAnA rAjyamAM athavA je samayamAM zayana avasthAmAM athavA jAgRta avasthAmAM Ama pratIta thAya ke devamaMdira dhrujI rahyA che to te dekhavAvALAne kharekhara jarUrathI koI kaSTa maLaze athavA devatAnI mUrti rotI nAcatI aMgavagaranI hoya AMkhone kholatI ane baMdha karatI dekhAya to samajavuM joIe ke zatru taraphathI koI kaSTa duHkha jarUra Avaze jUo ke A zrutithI paNa pratyakSa pratIta thAya che ke mUrtipUjA pahelA paNa hatI ane vedomAM paNa che eTale tamo mUrtipUjAne ayogya koIpaNa prakArathI kahI zakatA nathI ane eka vAta e paNa che ke tamo loko vaidika Adi banAvIne agni mAMthI Adi uttama uttama vastuo nAMkhIne saLagAvo cho. (athavA homa karo Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 cho) AnA parathI amo kahI zakIe ke tamo agnipUjaka cho athavA agnine IzvaranI sthApanA samajIne pUjo cho. Arya :- nA re nA, amo sthApanA nahI samajatA, amAro to A khyAla che ke homa karavAthI vAyu zuddha thaI jAya che jenI vAsanA jagatamAM dUra dUra sudhI pahoMcI jAya che ane azuddha vAyu pavitra thaI jAya che ane loko bimArIthI bacI jAya che. maMtrI :- he mahAzayajI ! jo A pramANe ja che to vedI Adi banAvavAnI zuM AvazyaktA che ane amuka kalaranI ho ane vedIkA bAra aMgula pramANa ho A vAtono zuM abhiprAya che sIdhe sIdhuM cUlAmAM ja A badhI vastuone saLagAvI do sugaMdhi svayameva (ApameLe) vistAra pAmI jaze ane A vAta svIkAra paNa karAya to pachI Ama agnihotra karatI vakhate zrutio maMtra ityAdi zA mATe bhaNo cho vAyu to Ama kharekhara vedImAM ghI ityAdi vastu nAMkhIne bALavAthI zuddha thaI zake che. basa A kAraNathI jaNAya che ke jema amo loko IzvaranI prazaMsAmAM zloka bhaNIe chIe ane mUrtinI pUjA karIe chIe tema tamo paNa izvaranI prazaMsAmAM homa ityAdi karavAthI agnipUjaka siddha thAo cho phakta bheda eTalo che ke amArI pUjAnI sAmagrI to koI pUjArI AdinA kAmamAM AvI jAya che. ane tamArI sAmagrI bhasmIbhUta thaIne mATImAM maLI jAya che Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 he mahAzayajI ! tamo loko kyAreya chUTI na zako ane dekho ke tamArA svAmI dayAnaMdajInA banAvela satyArthaprakAzamAM lakhela che ke manane daDha karavA mATe pAchaLanA hADakAmAM dhyAna lagAvavuM joIe hamaNAM sabhAnuM dhyAna karavuM joIe ke bhalA paramAtmAnI mUrtimAM dhyAna lagAvavAthI to paramAtmA pratye prIti thaze ane teonA guNonuM smaraNa thaze. paraMtu satyArthaprakAzamAM sAtamA samullAsamAM 'zauSasaMtoSatapa: svAdhyAyezvara:' A yogasUtrano artha karatI vakhate svAmI dayAnaMdajIe lakhela che ke jyAre manuSya upAsanA karavAnI icchA kare to ekAMta sthAnamAM Asana lagAvIne bese ane prANAyAmanI rItathI bAhyaindriyone rokI manane nAbhipradezamAM rokI athavA hRdaya kaMTha AMkha zikSA athavA pIThanI madhyanA hADamAM manane sthira kare A hADakAnI pUjAthI to mUrtipUjA sArI che pIThanA hADakAne dekhavAvALAne temAM dhyAna lagADavAvALAne zuM lAbha thaI zake A mATe tamoe pIThanI asthine choDIne paramAtmAnI mUrtimAM dhyAna lagAvavuM joIe kAraNa ke tamArA pIThanA hADakAthI paramAtmAnI mUrti hajAraguNo lAbha ApavAvALI che. A badhA pramANothI spaSTa thAya che ke mUrtipUjA sarvathA vedane anukULa che tathA vaidika matAnuyAyionuM pahelu kartavya che have bIjA eka be udAharaNathI vAtane batAve che ke tamArA lokonA pUrvajo pratimA pUjanane vyavasthita mAnatA rahe ane teonA taddanukUla AcAraNa paNa karyuM mahAbhAratanA Adi parvamAM Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka upAkhyAna te samayanuM maLe che jyAre ke hastinApuramAM droNAcAryajI pAMDava ane kauravoe zastraastranI zikSA ApI rahyA hatA teonI prazaMsA sAMbhaLIne pratidina aneka kSatriyo teonI pAse dhanurveda vidyA zikhavA mATe AvatA hatA. 'tato niSAdarAjyasya hiraNyadhanuSaH sutaH / ekalavyo mahArAja droNamabhyAjagAma ha // na sa taM pratijagrAha naiSAdiriti cintayan / ziSyaM dhanuSi dharmajJasteSAmevAnvavekSayA // sa tu droNasya zirasA pAdau gRhya parantapaH / araNyamanusamprApya kRtvA droNaM mahImayam // tasminnAcArya vRttiJca paramAmAsthitastadA / iSvastreyogamAtasthe paraM niyamamAsthitaH // parayA zraddhayopeto yogena parameNa ca / vimokSAdAnasandhAne laghutvaM paramApa saH // 35 // mahAbhArata Adiparva adhyAya 134 A adhyAyanA 30 zlokomAM ekalavyanA caritranuM varNana che jyAre droNAcAryanI prazaMsA dUra-dUra sudhI phelAI gaI hatI to eka divasa niSadarAja hiraNyadhanuSano putra ekalavya droNanI pAse dhanurvidyA zIkhavA mATe Avyo. droNAcArye tene zudrajAtino jANIne dhanurvedanI zikSA na ApI tyAre te manamAM droNAcAryane gurU mAnIne ane teonA caraNasparza karIne vanamAM cAlyo gayo ane tyAM droNAcAryanI eka mATInI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUrti banAvIne tenI sAme dhanurvidyA zIkhavA lAgyo zraddhAnA bhArathI bharelo ane cittanI ekAgratAnA kAraNe te thoDA ja divasomAM dhanurvidyAmAM sAro hoMziyAra thaI gayo. ekavAra droNAcAryanI sAthe kaurava ane pAMDavo zikAra ramavA mATe vanamAM gayA tyAre teonA koInI sAthe eka kutaro paNa gayelo hato te kutaro ahIM tahIM pharato jyAM ekalavya dhanurvidyA zIkhI rahyo hato tyAM pahoMcI gayo ane ekalavyane dekhIne bhasavA lAgyo tyAre ekalavya sAta bANa evA mAryA (choDyA) ke jenAMthI kutarAnuM moDhuM baMdha thaI gayuM te kutaro pAMDavo pAse Avyo. tyAre pAMDavo A adbhuta rItathI bANathI mAravAvALAnI zodha karI to zuM dekhe che ke ekalavya potAnI samakSa eka mATInI mUrti rAkhIne dhanurvidyA zIkhI rahyo hato. arjune pUchyuM ke mahAzaya ! tamo kona cho ? ekalavya potAnuM nAma ane saranAmuM batAvyuM ane kahyuM ke amo droNAcAryanA ziSya chIe. arjuna droNAcAryanI pAse gayo ane kahyuM ke he mahArAja ! tamoe to kaheluM ke mArA badhA ziSyomAM dhanurvidyAmAM tuM kharekhara agraNI thaIza. paraMtu ekalavyane Ape mArAthI paNa sArI zikSA ApI che. droNAcArye kahyuM ke huM to koI ekalavyane nathI jANato. cAlo dekhIye koNa che ? tyAM pahoMcyA tyAre ekalavye droNAcAryanI caraNaraja mastaka para dhAraNa karI ane kahyuM ke ApanI mUrtinI pUjA karavAthI ja mArAmAM A yogyatA prApta Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 thaI che. to mArA guru cho droNAcArye kahyuM ke to pachI mane gurudakSiNA Apa ekalavye kahyuM ke tamo je kaho te huM ApavA taiyAra chuM tyAre droNAcArye teno aMguTho dakSiNAmAM mAMgyo ane ekalavyae ApI dIdho. aMguTho na rahevA nA kAraNe pachIthI ekalavyamAM tevI hoMziyArI rahI nahIM ane droNAcAryanI pratijJA paNa pUrNa thaI dekho vAcaka ! droNAcAryanI mUrti pUjavAthI ja kharekhara ekalavya arjuna karatA dhanurvidyAmAM utkRSTa hoMziyAra thaI gayo to pachI je loko dinarAta devapUjana karaze to teonA kyA manoratho siddha na thAya ! have vAlmIkIya rAmAyaNane paNa dekhI lo. je samaye maryAdA purUSottama rAmacaMdrajI rAvaNAdi rAkSasone mArIne puSpaka vimAna dvArA pAchA vaLyA te vakhate sItAjIne rAmacaMdrajIe je-je sthAno hatA te batAvyA ke jyAM-jyAM amo sItAjInA viyogamAM pharatA hatA rAmacaMdrajI kahe che ke etattu dRzyate tIrthaM sAgarasya mahAtmanaH / yatra sAgaramurtIya tAM rAtrimuSitA vayam // eSa seturmayA baddhaH sAgare lavaNArNave / tava hetovizAlAkSi ! nalasetuH suduSkaraH // pazya sAgaramakSobhyaM vaidehi varuNAlayam / apAramiva garjantaM zaGkhazuktisamAkulam // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 hiraNyanAbhaM zailendraM kAJcanaM pazya maithili ! / vizrAmArthaM hanumato bhittvA sAgaramutthitam / etatkukSau samudrasya skandhAvAranivezanam // atra pUrvaM mahAdevaH prasAdamakarodvibhuH / etattu ddazyate tIrthaM sAgarasya mahAtmanaH // setubandhamitikhyAtaM trailokyena ca pUjitam / etatpavitraM paramaM mahApAtakanAzanam // iti rAmacaMdrajI kahe che ke he sIte ! A samudranuM tIrtha che je jagyAmAM amoe eka rAta nivAsa karyo hato A je (setu) pula dekhAya che. te naLanI sahAyatAthI tane prApta karavA mATe amoe banAvela hato jarA samudra sAme to dekha je varuNa devanuM ghara che jemAM kevA UMcA UMcA moTA taraMgo uchaLI rahyA che. jenuM bIjuM kAMI dekhAtuM nathI vividha prakAranA jala jaMtuothI bharelA tathA zaMkha ane chIpalAothI yukta che A samudramAMthI nikaLelo suvarNamaDhelo A parvatane dekho je hanumAnanA vizrAma mATe sAgaranA madhyabhAgane phADIne utpanna thayelo che ahIMyA vizvavyApaka vibhu mahAdevajIe amone varadAna Apela hatuM. A je mahAtmA samudranuM tIrtha dekhAya che. tenuM nAma setubaMdha che ane traNeya lokathI pUjita che A parama pavitra che ane mahA apAyane nAza karavAvALA che A aMtima zloko upara vAlmIkIya rAmAyaNanA TIkAkAra lakhe che ke Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "setonirvighnatAsiddhayai samudraprasAdAnantaraM zivasthApana rAmeNa kRtamiti gamyate kUrmapurANe rAmacarite tu atrasthAne spaSTameva liGgasthApanamuktaM tvatsthApitaliGgadarzanena brahmahatyAdipApakSayo bhaviSyatIti mahAdevavaradAnaM ca spaSTamevoktaM, setuM dRSTvA samudrasya brahmahatyAM vyapohatIti smRteH" // artha :- setu (pula) nirvighna samApta thAya te mATe rAmacaMdrajI e samudranA prasAda pachI ahIyA zivamUrtinuM sthApana ane pUjana karela hatuM kUrmapurANamAM to A prakaraNamAM rAmacaMdrajInuM lIMgasthApana ane mahAdevajInA varadAnanuM spaSTa varNana che ke tamArA dvArA sthApana karela zivamUrtinA darzana karavAthI brahma ityAdi pApono nAza thAya che ane smRtimAM paNa lakhela che ke samudranA setudarzana karavAthI mahA pAponA nAza thAya che. mahArAjA dazaratha je samaye rAmacaMdrajInA viyogamAM mRtyune varelA hatA tyAre bharatajI potAnA mAmAnA ghare hatA teone bolAvavA mATe dUta mokalyo hato ane jayAre bharatajI ayodhyAnI najadikamAM pahoMcyA to teoe ghaNAM azubha cinho dekhyA te kahe che "devAgArANi zUnyAni na bhAntIha yathA purA / devatArcAH praviddhAzca yajJagoSThAstathaiva ca" // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 artha :- devatAonA maMdira zUnyAgAra dekhAya che Aje pahelA jevA zobhAyamAna hatA tevA dekhAtA nathI pratimAo pUjA rahita thaI rahI che. tenI upara dhUpa-dIpa-puSpAdi caDhelA dekhAtA nathI yajJonA sthAna paNa yajJakAryathI rahita che A badhA kAryothI spaSTa thAya che ke mUrtipUjA sanAtana che. tretA ane dvAparayuga sudhIno je itihAsa maLe che. tethI spaSTa vAta pragaTa thAya che ke ahIyAM moTA moTA devamaMdira hatA, jemAM nitya pUjA thatI hatI vidvAn pUjA karatA hatA. he mahAzaya ! have tamo thoDo vicAra karo ke jyAre tamArA pUrvajo pratimAnuM pUjana karIne pratyakSa phaLa prApta karI gayA che jo tamo paNa mUrtinuM pUjana karazo to tamArI abhilASA avazya cokkasa pUrNa to thaze ja ane saMdeha vinAnuM sukha prApta thaze. Arya :- he zrImAn ! mUrtine to A prakAre mAnI lo ke AnAthI IzvaranA svarUpanuM jJAna thAya che ane A samajIne paramAtmAnI mUrtinuM sanmAna paNa karyuM ane mastaka paNa jhukAvyuM paraMtu tenI upara phaLa - phula - kesara - caMdana - dhUpa dIpa - cokhA ane miThAI ityAdi caDhAvavAthI tamane zuM lAbha che ? maMtrI :- he mahAzayajI ! vastu vinA bhAva AvI zakato nathI, AthI ja paramAtmAnI mUrti para upara batAvela vastuone caDhAvavI Avazyaka che ane upara lakhela vastu caDhAvatI vakhate nIce lakhela bhAvanA bhAve che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 phUla :- phula caDhAvatI vakhate amo A bhAvanA bhAvIe chIe ke he bhagavAna! he prabhu! A je kula che te kAmadevanA bANa (vAsanAne vadhAravAvALA che) huM anAdikALathI sAMsArika viSayomAM magna chuM tamo vItarAga cho ane tamoe to kAmadevane paNa parAjaya karelo che eTalA mATe huM A phulone Apane arpaNa karIne prArthanA karuM chuM ke A kAmadevanA bANa ja amone anAdikALathI kaleza ApI rahela che" tArI bhaktinA kAraNathI AgAmi samayamAM duHkha na Ape. phala :- he mahAzayajI ! paramAtmAnI mUrti samakSa sArA ane zuddha phala rAkhIne amo A prArthanA karIye chIe ke he bhagavan! mane ApanI bhaktinuM muktirUpI phaLa prApta thAo. kesara athavA caMdana :- A padArthane caDhAvatI vakhate A bhAvanA karIe chIe ke he bhagavan! jevI rIte A padArthanI sugaMdhithI durgadhinI vAsanA dUra thAya che tevI rIte tamArI bhaktithI vAsanAthI amArAmAM rahelI anAdikALanI bUrI vAsanA dUra thAya. dhUpa :- he mahAzaya ! dhUpa karatI vakhate amo evI bhAvanA bhAvIe chIe ke he prabho ! jevI rIte dhUpa agnimAM baLe che. tevI ja rIte tamArI bhaktithI mArA badhA pApo baLIne bhasma thaI jAya ane jema dhUmADAnI urdhvagati thAya che te pramANe mArI paNa urdhvagati thAya arthAt mokSa thAya. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 dIpaka - he mahAzayajI ! saMdeha vagara amo ghIno dIvo saLagAvIne paramAtmAnI mUrtinI AgaLa mUkIe chIe ane AnAthI A bhAvanA bhAvIe chIe ke he bhagavan! jevI rIte dIpakano prakAza thavAthI aMdhakAra dUra thaI jAya che. tevI rIte ja kharekhara ApanI karela bhaktithI mArA aMdaramAM paNa kevalajJAna (brahmajJAna) rUpa prakAza thAya. jethI mAro paNa badho ajJAnarUpI aMdhakAra dUra thaI jAya. cokhA :- jene saMskRtamAM akSata kahe che Ane caDhAvatI vakhate A bhAvanA bhAvIe chIe ke he bhagavAn ! he prabho ! akSatapUjAthI mane paNa akSaya sukhanI prApti thAya. miThAI - pakavAna :- A padArthane caDhAvavAthI amo bhAvanA bhAvIe chIe ke he bhagavan! huM anAdikALathI ja A padArthonuM bhakSaNa karato Avyo chuM, paraMtu mArI tRpti thaI nathI. eTale huM A miThAI Apane arpaNa karIne pArthanA karuM chuM ke huM paNa ApanI bhaktinA pratApathI A padArthothI tRpta thaI jAu (mukta thaI jAu) he priya ! amo amArA bIjA hindubhAIonI jema bhoga caDhAvatA nathI paNa upara jaNAvela ATha prakAranI vastuothI (jemAM saMsAranI badhA prakAranI harSanI sAmagrI AvI jAya che ane jene amo aSTadravya kahIye chIe) prabhunI mUrti samakSa arpaNa karIne upara lakhyA pramANe bhAvanA bhAvIe chIe athavA A Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 prArthanA karIe chIe ke he paramAtmA ! mane saMsAranI A ATha vastu mohathI vaza karI rahI che ane tamoe to badhAno tyAga karyo che. Apa vItarAga cho. eTale ApanI bhaktithI mArI paNa anAdi mukti thAva ane mane paNa Apa jevI zAMti ane vairAgyabhAva utpanna thAva, he mahAzayajI ! Apane khabara paDe ke A pakavAn ityAdi amo izvara - prabhune bhojana karAvavA caDhAvatA nathI, kharekhara to amArI svayaMnI bhalAI ane lAbha mATe arpaNa karIye chIe ke bhagavad ! jevI rIte tamoe A badhAno tyAga karyo, te pramANe mane paNa AnAthI choDAvIne Apa muktinuM dAna Apo. Arya - kema mahAzayajI ! tamArUM to A kahevuM che ke Izvara kaI karI zakato nathI ane kaMI ApI zakato nathI to pachI A prArthanA karavI ke he Izvara ! amone mukti Apa amArA duHkha dUra kara ityAdi... badhu phogaTa che. maMtrI :- he mahAzayajI ! Izvara paramAtmA to kharekhara vItarAga che. prazaMsA karavAthI prasanna ane niMdA karavAthI krodhita thatA nathI, kyAreya koIne kaI Apato nathI ane kyAreya koInI pAse kaMI leto nathI. kharekhara to phakta ApaNA bhAvathI ja phala prApta thAya che. e nakkI che ke kharAba bhAvanAthI amArI AtmA malina thaI jAya che ane zubha bhAvanAthI amArA azubha karmono nAza thAya che. kAraNa ke IzvaranI prazaMsA karavAthI athavA tenuM dhyAna karavAthI amArA Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 hRdayamAM zuddha pariNAma AvI jAya che. ane tenuM sAruM phaLa amone maLe che. eTale jANavuM joIe ke Izvare ja amone A paLa Apela che, kAraNa ke Izvara nimitta hovAthI ja amArA bhAva sArA thAya che. je kAraNathI amone zreSTha phaLa maLe che. have pratyakSa siddha thAya che ke A zreSTha phaLa izvara nimitta hovAnA kAraNe amone maLyuM, A pramANe kahevAya che ke A phaLa Izvare amone ApyuM, paraMtu tamArA IzvaranI mAphaka paramAtmA ja badhu Ape che, kyAreya mAnI zakAtuM nathI, ane amo A pramANe mAnI zakIe, kAraNa ke Izvarato vItarAga che. eone levAdevAnI koI AvazyakatA nathI ane teone paNa levA devAnI IcchA hoya to pachI te Izvara na rahyA, tyAre to amArA jevA ja samajavA joIe, he pAThakagaNo ! A viSayamAM pustaka moTA thavAnA bhayathI adhika nathI lakheluM (jo Apane samyapha prakArathI sArI rIte A viSayane dekhavAnI icchA hoya to tamo "cikAgo praznottara jazavaMtarAya jainI lAhora dvArA prakAzita che teo pAsethI maMgAvI vAMcI lo. he pyAre baMdhu! haju eka vAta huM tamone bIjI saMbhaLAvuM chuM je samajavA lAyaka che. smaraNamAM rAkhavuM joIe ke jinezvara devanI mUrti haMmezA rAga-dveSathI alaga che ane anya matAnuyAyionI mUrtio sAMsArika viSayayukta dekhAya 1.A pustakane jIrA jillA phirojapura nivAsI lAlA rAdhAmalanA putra lAlA nathurAmajIe urdumAM chapAvela che. urdU jANavAvALA maMgAvIne vAMcI zake che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 che koInI mUrtinI sAthe strInI mUrti hoya che koInI mUrtinA hAthamAM zastra che koInI mUrtinA hAthamAM japamAlA che koInI mUrtinA hAthamAM kamaMDalu che ane koI mUrti baLada para ArUDha che ane koI garUDa para ityAdi.... ityAdi. A badhI avasthA sAMsArika che. jemAM manuSyo anAdikALathI ja haMmezA temAM lAgelA che, paraMtu muktino mArga sAMsArika dazAomAM lAgI rahevAthI nathI maLato, kharekhara to teno tyAga karavAthI prApta thaI zake che. eTalA mATe ja masjida ane maMdira ityAdimAM sAMsArika dazAthI pratikUla samajAvavAvALAnA kAraNo hoya te Avazyaka che. jemake jaina dharmAvalaMbiyonI mUrtio zAMta - dAMta - nirvikArI - strI rahita niHspRha koIvAhananA vinA rAga dveSathI vimukha hoya che A vAta zaMkArahita che ke jevo koI hoya che to teonI mUrti paNa te pramANe ja thayA karatI hoya che, vicAra karavo joIe ke jenI mUrtinI sAthe strInI pratimA hoya to te cokkasa kAmI hovo joIe. vartamAnakALamAM koI guru athavA phakIra thaIne strIne sAthe rAkhe to loko tene sAro samajatA nathI to pachI jo paramezvara thaIne srIne sAthe rAkhe to te vItarAga-paramAtmA kevI rIte hoI zake ? kyAreya hoI zake nahIM, ane jenI pAse cakra - trizUla dhanurkhANa talavAra ityAdi zastra hoya to cokkasa tene koI lAbha haze athavA koI zatrune mA2vAno saMkalpa haze. - Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 kAraNa ke AvazyakatA vinA zastrone rAkhavA te mUtAne pragaTa karavA jevuM che, ema kahevAya ke te svayaMnuM mahattva dekhADavA mATe zastra rAkhe che. to pachI te Izvara paramAtmA kharekhara na hoI zake. kAraNa ke Izvarane darzanIyatA ane mahattvanI koI AvazyaktA nathI, eTalA mATe ja je mUrtinI sAthe zastra hoya te pUjana karavA mATe ayogya Thare che. ane jenA hAthamAM mALA che te bIjA koIno jApa karavo haze. paraMtu Izvara paramAtmAne kono jApa karavo haze kAraNa ke AnAMthI moTo bIjo koI che nahIM, ke teno te jApa kare, eTalA mATe ja mALAvALI mUrti paNa pUjAne yogya nathI ane je mUrtine vAhana che te paNa bIjAne duHkha Ape che. paraMtu Izvara paramAtmA to dayALu che. koIne duHkha ApatA nathI, tethI vAhana para savArI karelI mUrti paNa pUjAne yogya nathI, jenI pAse kamaMDalu che te paNa koI AvazyakatAne mATe ja haze, paraMtu Izvara paramAtmAne koInI paNa AvazyaktA che nahIM, eTale kamaMDaluvALI mUrti paNa pUjAne yogya nathI aMtamAM sabhAe vicAra karavo joIe ke zuM AvI mUrtio dekhIne dhyAna ane bhAva zuddha thaI zake ? kyAreya nahI paNa AvI mUrtio dekhIne to teono itihAsa smaraNamAM AvI jAya che ke teoe AvA AvA kArya karela hatA, eTale AvI mUrtionI pUjA kyAreya paNa na karavI joIe pUjA mATe zAMta nirvikAra mUrti hovI joIe have amo eka Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 zloka lakhIe chIe buddhimAna varga A zlokanA arthathI pariNAma kADhI zake che je A pramANe che. "strIsaMga : kAmamAcaSTe dveSaM cAyudhasaMgrahaH / vyAmohaM cAkSasUtrAdi-razaucaJca kamaNDaluH " // artha :- Ano artha te che ke strInI je saMgati che te kAmanuM cinha che ane jo zasra che te dveSanuM cinha che ane jo japamALA che to lokone vyAmoha (moha pamADanAra)nuM cinha che ane jo kamaMDalu che to te apavitratAnuM cinha che. eTale mUrti zAMta-dAMta nirvikAra hovI joIe ane AvI ja mUrtino svIkAra karavo joIe. A pramANenI sArI vAta sAMbhaLIne ane javAba ApavAne asamartha hovAthI badhA bolatA baMdha thaI gayA. maMtrI rAjAnI tarapha diSTa rAkhIne bolyA ke he mahArAja ! have to Apane sArI rIte khyAla AvI gayo haze ke mUrtipUjAthI koI mata khAlI nathI. rAjA sAhebe kahyuM ke he buddhizALI ! maMtrIzvara A vAta sadaiva satya che mane to sArI rIte pAkI khAtarI thaI gaI che. paNa kharekhara bIjA maMtrIe phogaTa mArA vicAro badalI nAMkhyA hatA. paraMtu have mane khyAla AvI gayo ke "je mUrtio amone koI lAbha ApI zakatI nathI" te satya nathI huM tamone hRdayathI dhanyavAda ApuM chuM ke tamoe sanmArgathI bhUlelA mane sArA mArga para lAvyA, samaya ghaNo thaI gayo che eTale sabhA samApta karavAmAM Ave che ane Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 sabhAjano pota-potAnA ghare jAya ane sabhAnuM visarjana karI do rAtanA jyAre rAjAjI sUI gayA to nidrAmAM mUrtinA ja svapna AvavA lAgyA, ane jyAre jAgyA to paNa teone evo khyAla thato hato ke kyAre prAtaHkAla (savAra) thAya ane huM jinezvaraprabhunI upAsanA pUjA karUM jyAre savAra thaI rAjAjI nidrAthI vimukta thayA ane jhaDapathI zauca-snAnAdi karIne adravya laIne jinezvara devanI pUjA bhaktimAM pravRtazIla thayA. he sajjana purUSo ! A dRSTAMtane sAMbhaLavAthI tamone sArI rIte vizvAsa thaI gayo ke mUrtipUjAthI koI paNa mata khAlI nathI kalyANa sAdhavuM che to jijJAsu evA rAjAnI mAphaka jo tamAre AtmakalyANa karavAvALI jinamUrtinuM avazya pUjana karavuM joIe. he vAcakagaNa ! have huM lekhane samApta karUM chuM kAraNa ke buddhimAnone to ATaluM kahevuM ghaNuM che ane sAthe prArthanA karUM chuM ke mAro A lekha koI bhAgyazALIne na rUce athavA AnAMthI kaMIka aprasannatA thAya to teo pAse huM kSamA mAMgu chuM. kahyuM che ke H khAmemi savvajIve savve jIvA khamaMtu me / mittI me savvabhUesa veraM majjha na keAi // OM zAMti : zAMti: zAMti Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa jammAbhiseyanikkhamaNacaraNanANuppapAyanivvANe / diyaloabhavaNamaMdaranaMdIsarabhomanagaresuM // 334 // aThThAvayamujjite gayaggapayae ya dhammacakke ya / pAsaM rahAvattanagaM camaruppAyaM ca vaMdAmi // 335 // bhAvArtha - tIrthakaronI janmabhUmi, vihAra, cAritra, jJAnotpatti ane nirvANa sthAnomAM tathA devalokanA bhavanamAM, merUparvata upara, naMdIzvara dvIpamAM, pAtAlamAM tathA nagaromAM, aSTApada, giranAra, gajAgrapada ane dharmacakranA sthAnomAM tathA jyAM pArzvanAtha bhagavAnano dharaNendra deve mahimA karela te sthAnamAM tathA rathAvarta parvatamAM, amarendradeve karela utpAtanA sthAnamAM rahelA caityone huM vaMdana karuM chuM. / 334-3pI guNamAhappaM isinAmakittaNa suranariMdapUyo ya / porANaceiyANi ya iya esA daMsaNe hoI // 337 // bhAvArtha :- AcAryapadanA guNonA mAhAbhyanuM varNana, maharSiyonA nAmanuM kirtana, devatA ane indroe tIrthakaronI karela pUjAnuM kathana ane prAcIna caityo (prabhu pratimAo)nI pUjA Adi karavAthI darzana (samakita)nI zuddhi thAya che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 // 337 / / (mAyA zru. 2, yU.3 bhAvanAdhya niyusti darzana bhAvanA) ___pItIya doNha dUo pucchaNamabhayassa patthave sou / teNAvi sammadichitti hojja paDimArahaMmi gayA // daTuM saMbuddho rakkhiAya // vyAkhyA-anyadA''kapitrA janahastena rAjagRhe zreNikarAjJaH prAbhRtaM preSitaM / ArdrakumAreNa zreNikasutAyAbhayakumArAya snehakaraNArthaM prAbhRtaM tasyaiva hastena preSitaM, jano rAjagRhe gatvA zreNikarAjJaH prAbhRtAni niveditavAn sammAnitazca rAjJA ArdrakaprahitAni cAbhayakumArAya dattavAn, kathitAni snehotpAdakAni vacanAnyabhayenA'cinti nUnamasau bhavyaH syAdAsannasiddhiko yo mayA sArdhaM prItimicchatIti, tato'bhayena prathamajinapratimA bahuprAbhRtayutArdrakumArAya prahitA, idaM prAbhRtamekAnte nirUpaNIyamityuktaM janasya, so'pyAkapuraM gatvA yathoktaM kathayitvA prAbhRtamArpayat, pratimAM nirUpayataH kumArasya jAtismaraNamutpannaM, dharme pratibuddhamanA abhayaM smaran vairAgyAt kAmabhogeSvanAsaktastiSThati, pitrA jJAtaM mA kvacidasau yAyAditi paJcazatasubhaTairnityaM rakSyata ityAdi / bhAvArtha:- eka divasa AkumAranA pitAe eka dUtanI sAthe zreNikarAjAne AdrakumAre abhayakumArane bheTa mokalI tyAre abhayakumAre vicAryuM ke A avazya bhavya athavA najadikamAM ja siddhagatine pAmavAvALo hovo joIe jethI Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 abhayakumAre jinezvaradevanI pratimAnI sAthe ghaNI bheTo mokalI pratimA dekhIne AkumArane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM ane vairAgya thavAthI kAmabhoga viSayomAM anAsakta (rAgavagarano) thayo jethI tenA pitA AdrakumAranI pAMcaso sainikathI rakSA karAvavA lAgyA (zrI sUtrakRtAMga zruta skaMdhara, a.6). tesiNaM pecchAgharamaMDavANaM purao cattAri maNipeDhitAo paNNattAo tAsiNaM maNipeDhiyANaM, uvari cattAri 2 cetitathUbhA paNNattA tAsiNaM cetitathUbhANaM patteyaM 2 caudisi cattArimaNipeDhiyAto paNNa0 tAsiNaM maNipeDhitANaM uvari cattAri jiNapaDimAo savvarayaNAmaIto sapaliyaMkaNisannAo thUbhAbhimuhAo ciThThati taM jahA risabhA, vaddhamANA, caMdANaNA, vAriseNA tesiNaM cetitathUbhANaM purato cattAri maNipeDhitAo paNNa0 tAsiNaM maNipeDhitANaM uvari cattAri cetitarukkhA paNNa0 bhAvArtha - te prekSAgRhanA maMDapanI AgaLa cAra maNipITha che te maNipIThonI upara caityastaMbha che te caityastaMbhonI upara pratyeka pratyeka cAra dizAmAM cAra maNipITha che te maNipITha upara cAra jinezvara prabhunI pratimA (mUrtio) che. te kevI che te dekhADe che badhI ratnamaya paryakAsanamAM beThelI staMbhanA sAme mukhavALI te A pramANe zAzvata jinezvara kahelA che A batAve che RSabha, vardhamAna, caMdrAnana, vAriSaNa (iti sthAnAMga sUtra-4 sthAnAdhyayana uddeza 2, sUtra 307) Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 sohamme kappe suhammAe sabhAe mANavae ceiyakkhaMbhe heTThA uvariM ca addhaterasa 2 joyaNANi vajjettA majjhe paNatIsajoyaNesu vairAmaesa golavaTTasamuggaesu jiNasakahAo pannatAo // bhAvartha :- saudharma devalokanI sudharmAsabhAmAM mANavaka nAmanA caityastaMbhanI upara tathA nIce sADAbAra yojana choDIne madhyanA pAMtrIza yojanamAM vajramaya goLa (vartulAkAra) DabdhiyomAM jinezvara prabhunI dADhAo che. bhagavAnanA nirvANa pachI te samaye devatAo pUjana karavA mATe laI jAya che AthI A pramANe siddha thAya che ke bhagavAnanI dADhA paNa pUjanIya che to mUrtipUjA mATe zaMkAo zA mATe ? (samavAyAMga sUtra-35) 'evameva asurakumArA vi devA gaNNattha arihaMte vA arihaMtace ANi vA aNagAre vA bhAviyappaNo NissAe u uppayaMti jAva sohammo kappotti // 142 // bhAvArtha :- he gautama ! koI nirbaLa paNa baLavAnanuM zaraNuM laIne ISTa siddhi karI zake che. A pramANe asurakumAranA deva paNa arihaMta bhagavAnanA caitya-mUrti (maMdira) bhAvitAtmA sAdhu (aNagAra)nI nizrAthI urdhva (vaimAnika devonA sthAnamAM) jaI zake che. nizrA vinA nahIM (bhagavatrI sUtra zataka 3, uddeza-2, sUtra 142) Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 no khalu visae camarassa asuriMdassa asuraranno appaNo NissAe uTThe uvayittA jAva sohambho kappo / NaNNattha arihaMte vA arihaMtaceiyANi vA aNagAre vA bhAviyappaNo NissAe u8 uppayaMti jAva sohambho kappo // 144 // bhAvArtha :- saudharmendra vicAra kare che ke amarendra asurendra asurarAjA svayaMnI nizrAthI upara AvavA mATe asamartha che paraMtu arihaMta, arihaMtanA caitya athavA bhAvitAtmA aNagAranI sahAyatAthI ja upara AvI zake che. jethI jinezvara bhagavAnanA maMdira mUrtio pUjanIya che. tema mAnavu ja joIe, e pramANe spaSTa dekhAya che teno niSedha 42vo 3d Asu 4 cha. (bhagavatI zata:-3, udeza-2 sUtra-144) pabhUNaM bhaMte camare asuriMde... divvAI bhoga bhogAI bhuMjamANe viharittae ? No iNaDhe samaDhe se keNaTeNaM bhaMte evaM vuccai No pabhU jAva viharaMtae ? goyamA ! camarassaNaM asuriMdassa.... camaracaMcAe rAyahANie sabhAe suhammAe mANavae ceIyakhaMbhe vairAmaesu golavaTTa samuggaesu bahuio jiNa sakkahAo sannikkhitAo ciTThati jAoNaM camarassa.... annesiM ca bahuNaM asurakumArANaM devANaM devINaya accaNijjAo vaMdaNijjAo, namaMsaNijjAo pUyaNijjAo sakkAraNijjAo sammANaNijjAo kallANaM maMgalaM Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 devayaM ceiyaM pajjuvAsaNijjAo bhavaMti se teNaTeNaM ajjo evaM vuccai No pabhU jAva viharittae / bhAvArtha :- zrI gautamasvAmIjI prazna kare che ke he bhagavan! camara asura devono indra deva saMbaMdhI bhogone bhogavato thako pharavA mATe samartha che? samartha (sAro) nathI e kyA kAraNathI kaho cho ? he gautama ! camarendra, asurendra camara caMcAnI rAjadhAnImAM sudharmA nAmanI sabhAmAM mANavaka caitya staMbhamAM vijaya goLa vartuLAkAra dAbaDAmAM (DabbI) jinezvara prabhunI ghaNI dADhAo sthApanA karelI che. je dADhAo camarendra sahita anya asurakumAra deva-devIone pUjA - vaMdananamaskAra - vilepana - satkAra karavA tathA sanmAna karavA yogya kalyANakArI - maMgalakArI devasaMbaMdhI caitya arthAt jinapratimAnI samAna sevA karavA yogya che. eTale ke Arya! A pramANe kahevAya che. (bhagavatI zataka 10, uddeza-5, sUtra-405) jaMghAcArassa NaM bhaMte tiriyaM kevaIe gati visae pannattA? goyamA ! se NaM itto egeNaM uppAeNaM ruagarave dIve samosaraNaM karei tahiM ceIAI vaMdai vaMdaittA taopaDiniyattamANe bIieNaM uppAeNaM NaMdIsare dIve samosaraNaM karei tahiM ceiAiM vaMdai vaMdaittA ihamAgacchai iha ceIAI vaMdai jaMghAcArassaNaM goyamA ! tirayaM evaIe gativisae pannattA ! Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 bhAvArtha :- he bhagavaMta ! jaMghAcAraNa muniono tIOgatino viSaya keTalo che ? he gautama ! te muni eka utpAtathI rUcakavara dvIpamAM samavasaraNa kare che. tyAM caityo (maMdiramAM birAjamAna jinezvara bhagavAno)ne vaMdana kare che. he gautama ! jaMghAcAraNa munionI tIccha gati ATalI che. A pramANe urdhvagati viSayaka prazna gautamasvAmI kare che te pATha paNa tyAM te pAThanI sAthe Apela che temAM paNa jinezvara bhagavAnanI mUrtine vaMdana kare che. (bhagavatI zataka20, uddeza-9, sUtra 683) ehiiNaM devANuppiyA ! kallaM ihaM mahAmAhaNe uppannanANadaMsaNadhare tIyapaDupannamaNAgayajANae arahA jiNe kevalI savvaNNU savvadarisi tellokavaMdiyamahiyapUie sadevamaNuyAsurassa logassa accaNijje vandaNijje sakkAraNijje saMmANaNijje kallANaM maGgalaM devayaM ceiyaM jAva pajjuvAsaNijje / bhAvArtha :- he devAnupriya ! savAranA ahIyA moTA ahiMsaka utpanna thayA. jJAna-darzanane dhAraNa karavAvALA, bhUta - vartamAna ane bhaviSyane jANavAvALA arihaMta, jinakevalI, sarvajJa, sarvadarzI ane traNalokathI pUjAyela, lokone pUjAne yogya vaMdana karavA yogya, satkAra sanmAna karavA yogya evA (vIrabhagavAna) Avaze. teonI kalyANakArI devatA (jinezvara bhagavAna)nI caityanI samAna pariupAsanA tathA pUjA karavI (upAsaka dazAMga a 7, sUtra-2) Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 aha kerisae puNa AhArae vayamiNaM ! jese uvahIbhattapANe saMgahadANakusale accaMta bAla 1 dubbala 2 gilANa 3 vuDDha 4 khavage 5 pavatta 6 Ayariya 7 uvajjhAya 8 sehe 9 sAhammie 10 tavasI 11 kula 12 gaNa 13 saMgha 14 ceIyaTThe 15 nijjaradvIveyAvacce aNissiyaM dasavihaM bahuvihaM pare // bhAvArtha :- he bhagavaMta ! yo sAdhu trIbha vratane khArAdhe ? je sAdhu udhi ane bhAta-pANIne levAmAM ane ApavAmAM hoziyAra hoya, atyaMta jAsa, hurjasa, glAna, vRddha, kSapa, pravarta, AyArya, upAdhyAya, zikSarDa, sAdharmiGa, tapasvI, Dusa, gaeA, saMgha, yaitya ( bhina pratimA) nI anizrita 35thI vaiyAvacca kare. A pAThamAM paNa A batAvela che ke jinezvara bhagavAnanI mUrtine nahIM mAnavAvALA zAstrathI ajJAta che ane arthavagaranA kadAgrahamAM phasAyelA che ane jinezvara saMbaMdhI caityone batAvavA Adi Azrava nathI e spaSTa siddha che AthI rahAgrahane chor3avo bheje. (prazna vyAraeA, saMvara dvAra-3) sAmiNA puvvaM vAgariyaM aNAgae goyamasAmimmi jaha jo aTThApadaM vilaggar3a ceiyANi ya vaMdaI dharaNigoyaro so teNeva bhavaggahaNeNaM sijjati, taM ca devA annamannassa kahiMti jAkira dharaNigoyaro aTThAvayaM jo vilaggati so teNeva bhaveNa sijjai tato goyamasAmi ciMtar3a jaha aTThAvayaM Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 vaccejjA tato sAmi tassa hiyayAkUtaM jANiuNa tAvasAya saMbujjhihintitti bhagavayA bhaNito vacca goyama ! aTThAvayaM ceiyaM vaMdeuM tAhe bhagavaM goyamo haTThatuTTho bhagavaM vaMdittA gato aTThAvayaM ceiyANi vaMdittA uttarapuracchime disibhAe puDhavIsIlAvaTThae asogavarapAdavassa ahe taM rayaNiM vAsAe uvAgato tato bhagavaM biiyadivase ceiyANi vaMdittA paDyo che. bhAvArtha - jyAre gautamasvAmI nahIM AvelA tyAre mahAvIra svAmI bhagavAne kahela jo koI bhUmicara (manuSya) aSTApada parvata para caDhI jAya ane caityo (jinapratimAo)ne vaMdana kare to te bhavamAM siddha arthAt mokSagamanane prApta kare che. A vAtane jyAre devatAo paraspara kahetA hatA ke je bhUmicara aSTApada parvatanI upara caDhI jAya to te bhavamAM ja siddha thaze. tyAre e vAtane sAMbhaLIne gautamasvAmI vicAra kare che ke huM aSTApadagiri upara jAuM tyAre vIrabhagavAna teonA hRdayanA vicAra jANIne tApaso bodha pAmaze. Ama samajIne prabhu bolyA, aSTApada parvata upara caityo (jinezvara prabhu)nA vaMdana mATe jAvo. AthI khuza thayelA gautamasvAmI prabhu mahAvIrasvAmIne vaMdana karIne aSTApada upara gayA caityone vaMdana karIne uttara-pazcimadizA (IzAnakhUNA)mAM pRthvInA vizAla paTTa upara azokavRkSanI nIce rAtri vizrAma Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 karIne bIje divase caityone (prabhune) vaMdana karIne nIce AvyA (AvazyakasUtra - pRSTha-287) thubhasayabhAuANaM cauvIsaM ceva jiNahare kAsI / savvajiNANaM paDimA vaNNapamANehiM niaehiM // 67 // artha :- so (100) bhAIonA stUpa ane covIza jinamaMdira banAvyA, badhA jinezvara prabhu je je varNavALA che te ane temanI kAyAnA pramANavALI pratimAo banAvI. tatto ya purimatAle vagguraisANa accae paDimA / mallIjiNANa paDimA uNNAevaMsI bahugoTThI // 490 // pachIthI prabhu purimatAla nAmanA nagaramAM Ave che. tyAM vargura nAmanA zeTha che tenI bhadrA nAmanI patnI che eka divasa vaggara zeTha zakaTamukha nAmanA udyAnamAM goSThI mATe gayelA tyAM jIrNa maMdira dekhe che temAM mallinAtha bhagavAnanI mUrti che tene namaskAra kare che teno jirNoddhAra karAvIne haMmezA traNa kALa sevA-pUjA kare che. parvomAM vizeSa tyAM rahIne bhakti kare che A pramANe te zrAvaka thayo. (Avazyaka niryukti) tA saMvega mAvanna bhaNati saMdisaha iyANi kiM karomi? bhaNati vaddhamANasAmissa paDimaM karehi tato te sammattabIyaM doditti 5 artha :- vidyutthAlI deva acyutendrane pUche che ke have zuM zuM karavAnuM ? acyutendra kahe che ke zrI vardhamAnasvAmInI pratimA banAvo, tenAMthI tane samyaktva prApta thaze. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 aMteure ceIyagharaM kAriyaM pabhAvaI NhAyA tisaMjjhaM majyerUM / artha :- vidyutthAlIe banAvelI mUrti prabhAvatIne maLe che, prabhAvatIe antaHpuramAM caityagRha banAvaDAvyuM ane prabhAvatI snAnAdi karIne zrI vardhamAna svAmInI trikALa pUjA kare che. (- Avazyaka. pR. 298) ioya gaMdhArao sAvago savvAo jammabhUmio vaMdittA veyaDDa kaNagapaDimAu suNettA uvavAseNa Thio jaI vA mao diTThAo vA devayAe daMsiyAo tuTThAya savvakAmiyANaM guliyANaM sayaM deti tato NIMto suNei vItabhae jiNapaDimA gosIsacaMdaNamaI taM vaMdiuM ei vaMdati / artha :- tyArabAda gaMdhA2ka zrAvaka badhI janmabhUmione vaMdana karIne tyAM rahyo. prasanna thayela devatAoe tene darzana karAvyA ane tenI badhI icchAone pUrNa karavAvALI so (100) guTIkAo ApI, pachIthI te sAMbhaLe che vItabhaya pattanamAM gozIrSacaMdananI jinapratimA che ane te vaMdana karavA tyAM Ave che ane vaMdana kare che. soya seNiyassa sovaNNiyANa javANamasataM karei ceiyarayaNiyAe parivADie seNio kArer3a tisaMjjhaM / te sonI zreNikarAjAnA kahevAthI sonAnA ekaso ATha javalA banAve che ane te badhA javone zreNikarAjA caityanI pUjAmAM prabhujInI AgaLa svastika karavAmAM vAparatA hatA. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 sijjaMbhavaM gaNaharaM jiNapaDimA saNeNa paDibuddhaM / zaabhava AcArya jinapratimAnA darzanathI pratibodhita thayA (62. vai niyuti.) teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM jAva tuMgIyAnayarIe bahave samaNovAsagA parivasaMti saMkhe sayae siyappavANe risIdatte damage pukkhalI nibaddhe supaiDhe bhANudatte somile naravamme ANaMdakAmadevAiNo annatthagAme parivasaMti aDDA dittA vicchinna vipulavAhaNA jAva laddhaTTA gahiyaTThA cAudasaTTamudiTTha puNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahapAlemANA niggaMthANa niggaMthiNa ya phAsu esaNijjeNaM asaNAdi paDilAbhemANA ceiyAlaesu tisaMjjhaM caMdaNapuSphadhUvavatthAihiM accaNaM kuNamANA jAva jiNahare viharaMti se teNaTeNaM goyamA jo jiNapaDimaM puei so naro sammadiTThI jANiyavvo jo jiNapaDimaM na puei so micchadiTThI jANiyavvo micchadihissa nANaM na havai caraNaM na havai mukkhaM na havai sammadihissa nANaM caraNaM mukkhaM ca havai se teNaTeNa goyamA sammadihisaDDhehiM jiNapaDimANaM sugaMdhapuppha-caMdaNavilevaNehiM pUyA kAyavvA / bhAvArtha :- kALa ane te samayamAM tuMgIyAnagarImAM ghai zrAvo (zramAsa) rahetA dl. zaMbha, zata, sita pravAsU, RSihatta, 6na, puSpadI, nijAda, suprati, bhAnudatta, somila, naravarma, ANaMda ane kAmadeva Adi Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 bIjA bIjA gAmomAM rahetA hatA. dhanADhya-tejasvI ane vizALa baLa ane vAhanavALA hatA tathA sUtronA arthane jANatA hatA. caudaza - AThama - pUnama - amAvAsyAnA divasomAM saMpUrNa pauSadhavratane pAlatA thakA sAdhu - sAdhvIone prAsuka - (kalpanIya) doSarahita bhojana Adi vhorAvatA hatA, paramAtmAnA jinAlayomAM traNakALa caMdana-puSpa-dhUpa ane vastrathI pUjA karatA thakA jinamaMdiramAM rahetA hatA eTale ja hai gautama? je manuSya jinapratimAonI pUjA kare che teone samakitadaSTi samajavA je prabhupUjA nathI karatA teone mithyASTi samajavA mithyASTine jJAna hotuM nathI cAritra hotuM nathI ane mokSa paNa hoto nathI samakita dRSTine jJAna - cAritra - mokSa hoya che e kAraNathI he gautama ! samyagdaSTie jinapratimAnI pUjA sugaMdhI caMdanadhUpa-vilepana AdithI karavI joIe. ____ kAuMpi jiNAyaNehiM maMDiyaM sayalameiNIvaDhe / dANAi caukkeNa vi suThu vigacchijja accuayaM Na parau goyamagihitti / - jinezvara bhagavAnanA maMdirothI samasta pRthvIne zobhAyamAna karIne tathA dAna Adi cAra prakAranA dharmanuM sArI rIte sevana karIne zrAvaka bAramAM devaloka sudhI jaI zake che. he gautama ! tenI upara jaI zakato nathI. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 tilogamahiyadhammatitthakarANaM jagaguruNaM bhAvaccaNa davvaccaNabhedeNa duhaccaNaM bhaNiyaM bhAvaccaNaM cArittANuThANa kaThuggaghoratavacaraNaMdavvaccaNavirahiyA virayasIlapUyAsakkAradANAdI tA goyamANaM esatthe paramatthe taM jahA bhAvaccaNamuggavihArayAya davvaccaNaM tu jiNapUyA paDhamA jaiNa donivi vihINa paDhamaJciya pasatthA / traNa lokathI pUjita, traNa jagatanA guru evA dharmatIrthaMkaranuM dravyapUjana ane bhAvapUjana ema be bhedathI pUjana kaheluM che. cAritranA anuSThAnanA kaSTa ane ghora tapanuM AcaraNa te bhAvArcana kahevAya che. dravyArcana jinezvaraprabhunI mUrtipUjA, munivarone bhAvapUjA ane gRhasthone dravya ane bhAvapUjA prazasta che. tassa NaM siddhAyayaNassa NaM bahu samaramaNijjassa bhUmibhAgassa bahumajjhadesabhAe etthaNaM mahaM ege devacchaMdae paNNatte paMcadhaNusayAi AyAmavikkhaMbheNaM sAiregAI paMcadhaNusayAI uDDuM uccatteNaM savvarayaNAmae etthaNaM asayaM jiNapaDimANaM jiNussehappamANamittANaM saMnikhkittaM ci // siMddhAyatananI ghaNI suMdara evI bhUmionA madhyabhAgamAM eka devajIMdA che te devaskaMdAnA mApanA sahArA (viSkabha AyAma)thI pAMcaso dhanuSya lAMbo jADo ane sAtireka (kaMIka adhika) pAMcaso dhanuSya uMco sarvaratnamaya che. tyAM ekasoATha jinezvaraprabhunI svayaMnA pramANavALI pratimAo che. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 tAsiM uppi patteyaM 2 devacchaMdayA paNNattA do joaNAI AyAmavikhkaMbheNaM sAiregAiM do joaNAI uddhaM uccatteNaM savvarayaNAmayA jiNapaDimA vaNNao jAva dhUvakaDDacchugA / te pIThIkAnI upara pratyeka pratyeka devachaMdo che ane tyAM be yojana lAMbI jADI ane kaMIka adhika be yojana UMcI sarvatnamaya evI jinapratimAo che A pramANe dhUpadAnI sudhI varNana karavuM. arihaMtaceiya jaNavai visaNNi viTTha bahula / caMpApurInagarI, arihaMtaprabhunA jinAlayo ane manuSyothI vizAla che. aMbaDassa parivAyagassa no kappai aNNautthie vA aNNautthiyadevayANi vA aNNautthiyapariggahiyAiM arihaMtaceiAI vA vaMdittae vA namaMsittae vA aNNattha arihaMte vA arihaMtaceiAI vaa| aMbaDa saMnyAsIe prabhu pAse niyama lIdho hato ke mane anya tIrthikoe svayaMnA devasvarUpa mAnI hoya tevI arihaMtanI mUrtione paNa namaskAra vaMdana karavuM nahIM kalpa. tatthaNaM devacchaMdae aTThasataM jiNapaDimANaM jiNussehe pamANamettANaM saMNikhittaM cii / sUryAbha vimAnanA siddhAyatanamAM tIrthakaranA samAna UMcAIvALI ekaso ATha jinezvara prabhunI mUrtio che tathA mANavaka caityamAM tIrthakaronI dADhao che je pUjanIya che ane Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 te nitya karavA yogya karma che. je AgaLanA kALamAM kalyANarUpa che, hitakara che, sukhakara che, aMtamAM mokSane ApavAvALuM che. tAsiNaM jiNapaDimANaM ubhao pAsiM patteyaM patteyaM cAmaradhAra paDimAo caMdappahavairaveruliyanANAmaNikaNagarayaNavimalamaharihatavaNijjujjalavicittadaMDAo cilliyAo saMkhakakuMdadagaraya amatamathitapheNapuMja saNNikAsAo suhuma marayata dIhavAlAo dhavalAo cAmarAo salIlaM AhAremANIo ciTThati / te jinezvaraprabhunI baMne bAju rahelA caMdranA jevA kAMtivALA, vajramaya, vaisUrya Adi vividha prakAranA maNiothI yukta daMDa che jenA sUkSma cAMdImaya vALavALA zaMkha, aMkaratna, kaMdukApuSpa, pANInA biMdu, amRta ane maMthana thayela phaNAonA samudAya jevA sapheda evA camarone grahaNa karIne AnaMdapUrvaka te pratimAone (adhiSThAyaka deva) cAmaro vIje che. tAsiNaM jiNapaDimANaM purato asataM ghaMTANaM asataM caMdaNakalasANaM evaM asataM bhiMgAragANaM..... jAva lomahattha caMgerINaM pupphapaDalagANaM aTThasayaM tellasamuggANaM jAva dhUvakaDucchrayANaM saMNikhittaM pi ciTThati / te jinezvara prabhunI pratimAnI AgaLa 108 ghaMTa, 108 caMdananA kalaza ane dhAtunA kalaza che, ityAdi vividha vastuo che jemake 108 morapIMchI, 108 puSpanI mALAo, ane 108 telanA DAbhaDA ane 108 dhUpadAnIo che. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 tateNaMse vijaedeve cAhiM sAmANiyasAhassIhiM jAeaNNehiya bahUhi vANamaMtarehiM devehiya devIhiya siddhi saMparivuDe savviTThIe savvajuttIe jAva nigghosaNAi kheNaM jeNeva siddhAyayaNe teNeva uvAgacchatti 2 ttA siddhAyataNaM uppaNuyAhiNI karemANe 2 purathimilleNaM dAreNaM aNupavisati aNupavisittA jeNeva devacchaMdae teNeva uvAgacchati uvAgacchittA Aloe jiNapaDimANaM paNAmaM kareti karettA lomahatthagaM geNhati lomahatthagaM geNhittA jiNapaDimAo lomahatthaeNaM pamajjati 2ttA surabhiNA gadhodaeNaM NhANeti 2ttA saraseNaM gosIsacaMdaNeNa gAtANi aNuliMpai aNulipettA jiNapaDimANaM ahayAI setAiM divvAi devadUsajuyalAI NiyaMsei niyaMsettA aggehiM varehiya gaMdhehiya mallehiya acceti 2ttA puSphAruhaNaM gaMdhAruhaNaM mallAruhaNaM vaNNAruhaNaM cuNAruhaNaM AbharaNAruhaNaM kareti / jIvAbhigamasUtra 142 pachIthI te vijayadeva cAra hajAra sAmAnika devatAonI sAthe tathA anya ghaNAM vANavyaMtara devothI parivarelo badhI RddhithI vizeSa kAMtivALo badhA vAjiMtronI sAthe jyAM siddhAyatana che tyAM AvyA, tyAM AvIne siddhAyatanane traNa pradakSiNA Apato evo pUrvanA dvArathI praveza karyo. ane jayAM devajIMdA che tyAM AvyA. jinapratimAne dekhIne tarata 1. A pramANe rAyaparoNI sUtra 48mAM sUryAbhadevanA adhikAramAM che. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ja namaskAra kare che mo2pIMchI le che, morapIMchI laIne jinapratimAone pramArje che pramArjana karIne sugaMdhIyukta jalathI snAna karAve che snAna karAvIne sukomaLa sArUM sugaMdhita vastrathI bhagavAnanA zarIrane lUche che pachI gozIrSa caMdananuM vilepana kare che. vilepana karyA bAda bIjAmAM upayoga na karela hoya evuM akhaMDa sapheda evI devadRSyanI joDI bhagavAnanA zarIra para oDhADe che ane sArA sugaMdhavALI moTI mALAothI bhagavAnanI pUjA kare che pUjA karI puSpa caDhAve che. ityAdi.. tatthaNaM jese uvarima viDimaM etthaNaM ege mahaM siddhAyataNe ko AyAmeNaM addhakosaM vikkhaMbheNaM desUNaM kosaM uDDuM uccateNaManekasaMbhasatamasanniviTThe vaNNAo / tidisiM tao dArA paMcadhaNu satA aDDAijjaM dhaNusaya vikkhaMbhA maNipeDhiyA paMcadhaNusattiyAdevachaMdo paMcadhaNusatavikkhaMbho sAtiregapaMcadhaNusatauccate tatthaNaM devacchaMdae aTThasayaM jiNapaDimANaM jiNussedhapamANANaM / evaM savvAsiddhAyataNavattavvayA bhANiyavvA jAva dhUvakaDucchuyA / jIvAbhigama, 152 tyAM je uparanI zAkhA che temAM eka siddhonuM nivAsa sthAna che te eka koza lAMbu ane aDadho koza pahoLuM ane kaMIka ochuM eka koza UMcu che aneka so staMbhonI upara che. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 traNadizAmAM traNa dvAra che ane pAMcaso dhanuSya pramANa UMcAI, aDhIso dhanuSya pramANa pahoLAIvALI maNipIThIkA che. tenI upara pAMcaso dhanuSyano devachaMdo che pAMcaso dhanuSya UMcA ane pAMcaso dhanuSya vistAravALA te devajIMdAmAM jinezvara bhagavAnanI UMcAI pramANa jinezvaraprabhunI ekaso ATha mUrtio che A pramANe badhA siddhAyatana kahevA joIe. jemake dhUpadhAnIyAM sudhI samajavuM. dhaNiTThAhi sayabhisA sAi savaNo ya puNNavasu eesu guru susussA ceiANaM ca pUyaNaM / -gaNivijjA dhaniSThA, zatabhiSaka, svAti, zravaNa, punarvasu A nakSatromAM gurUnI sevA ane jinamUrtionI pUjA karavI. niyadavvamapuvvajiNiMdabhavaNa jiNabiMbavarapaiTThAsu / viarai pasattha putthayasutittha titthayarapUAsu // 31 // bhattapainnA svayaMnA dravyane apUrva jinendranA bhavanamAM, teonI pratimA nirmANa karavAmAM ane teonI pratiSThA (sthApanA)mAM prazasta graMthanI racanA athavA lakhAvavA mATe, moTA tIrthomAM tIrthaMkara devonI pUjAne mATe svadravyano upayoga kare. souNa taM bhagavao gacchai tahiM goyamo phiakittio| Aruhai taM nagavaraM paDimAo vaMdai jiNANaM // uttarAdhyayanani a. 10, gAthA 291 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 prabhunI vAta sAMbhaLIne vistAravALI kIrtivALA gautamasvAmI zrI aSTApada parvata upara gayA ane jinezvara prabhunI pratimAone vaMdana karyA tihinakkhattamuhattaravijogAiyapasannadivase appA vosirAmi jiNabhavaNAi pahANakhitte guruM vaMdittA bhaNai icchakArI tumhe amhaM paMcamahavvayAI rAyabhoaNaveramaNachaTThAi ArovAvaNiyA // -aMgacUliyA tithi, nakSatra, mUhUrta, raviyoga Adi pavitra dinamAM AtmAne vosirAve, te jinabhavana Adi vizeSa kSetramAM gurune vaMdanA karIne kahe che ke "huM IcchuM chuM" tamo mane pAMca mahAvrata ane chaThTha rAtribhojana viramaNavratanuM AropaNa karAvo. bhAgavatI dikSA jevI mukhya kriyA paNa jayAre jinamaMdiramAM karAvavA mATe zAstramAM AjJA hoya to pachI paNa mUrtine mAnavA mATe zaMkA karavI AnAthI pachI bIjI kaI mAnasika kharAba dazA hoI zake ? tesiTThame bhave majjhavisaesu sAvayavANIyakulesu puDho puDho samuppajjissaMti taeNaM te duvIsavANIyagA ummukka bAlavatthA viNNANapariNayamittA TuTThA dhiTThA kusIlA paravaMcanA khalu kApuvvabhavamicchattabhAvAo jiNamaggapaDiNIyA devaguruniMdaNayA tahA ruvANaM samaNANaM mAhaNANaM paDiduTThakAriNA jiNapaNNattaM tattamannahA paruviNo bahUNaM naranArI sahassANaM purao niyagappA niyakappiyaM kumagga Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 AghevemANA paNNavemANA jiNapaDimANaM bhaMjayANaM hIlaMtA khisaMtA niMdatA garihaMtA parihavaMtA ceiyatItthANi sAhusAhUNIya uTThAvaissaMti / -zrI vaggacUlIyA sUtra tresaThamAM bhAvamAM madhyakhaMDamAM zrAvaka vANiyAnA kulamAM alaga alaga utpanna thaze. pachIthI te bAvIza zrAvaka bAlyAvasthAno tyAga karIne vijJAnamAM pariNata, duSTa, rIDhA durAcArI, luccA, avinayI, pUrvabhavanA mithyAtvathI jinamArganA viruddha, deva-gurUnI niMdA karanArA, te prakAranA zramaNa, brAhmaNanI sAthe zatrutA karavAvALA jinezvara prarUpita dharmane nahIM jANavAvALA, hajAro nara-nArInI AgaLa kapolakalpita vAtone karavAvALA, jinapratimAno nAza karavAvALA tiraskAra karavAvALA, tucchatAkaravAvALA, niMdA karavAvALA, gaha karavAvALA, pariharaNa karavAvALA, caitya (nipratimA) tIrtha mane sAdhu-sAdhvIne 3814\. rAyA pucchai kiM manne mayA sammattaM laddhapuvvaM ? ko ahaM AsI ? tato sAhuNA AbhoeuNa bhaNio, suNehi ussabhassaarahao titthe sAkee nagare dhaNadatto satthavAho sAvago, tassa naMdA bhAriyA, tesiM putto suriMdadatto tassa ruddadatto bAlavayaMso so hi suriMdadatto vAhaNeNa samuddamavatariuMkAmo bahupaccavAo pavAsotti ciMteuNa ruddadattassa hatthe tinni koDIo jiNAyayaNapUyAe uvayogaM neyavvAotti dAuNaM gao saMvahAreNaM dIvaMtarANi....teNeya jaM Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 14 suriMdadatta nisiThTha ceiyaTThAe davvaM viNAsiyaM teNa jiNabiMbapUyAdasaNANaM kitahiyANaM bhavasiddhiANaM sammadaMsaNA suyaohimaNapajjavakevalanANanivvANa lAbhA paDisiddhA ityAdi // -prathama anuyoga rAjA pUche che ke huM zuM mAnuM ? meM samyaktvanI prApti pUrvabhavamAM karela hatI ? huM koNa hato ? pachI sAdhujI upayogathI dekhIne bolyA sAMbhaLo, RSabhadevaprabhunA tIrthamAM sAketanagaramAM sArthavAha, dhanadatta zrAvakanI naMdA nAmanI patnI hatI teno putra surendradatta nAmano hato. tene rUdradatta nAmano bAlamitra hato. samudramAM vahANa laIne musApharI karavAnI icchAvALA te surendradatta ghaNAM vighnothI bharelA evA pravAsano vicAra karIne rUdradattanA hAthamAM traNa karoDa rUpiyA jinezvara bhagavAnanI pUjAnA mATe kAmamAM levA A pramANe kahIne ane rUpiyA ApIne vyApAranA mATe dvIpAntare gayo, caityane mATe ApelA surendradattanA dravyane rUdradatte vinAza karI dIdho. A kAraNathI bhavanI siddhione jeNe karI che hitakArI jeoe evA jinabiMbanI pUjA ane darzananI aMtarAyathI samyagdarzana, zruta, avadhi, mana:paryava, kevalajJAna ane nirvANanA lAbhono pratiSedha karyo. ityAdi... -: samApta : Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loMkAzAha matanA samarthananuM paralocana ! satyatAno Adarza, cAritramArga pradarzaka, dayAsAgara jaina dharmano siddhAMta, jinezvara prabhunA pratibiMbane ane teonA stavana-pUjanane moTA Adara sAthe mAnatA AvyA che ane mAnI rahyA che jainonI prAcInatAnI siddhi paNa AnI upara ja nabhelI che. seMkaDo varSonI prAcIna pratimAo A sAcA siddhAMtanI sAbiti che. kAlacakranA UMDA khADAmAMthI aneka...aneka bhUta utpanna thatA hoya che ane mAnavajIvananI mAnava prakRtimAM kudharmano pracAra karI dAnavatAnI vRddhi kare che. A niyama mujaba cAlatA evA mUrti pUjananA siddhAMtane uDADavAvALA loMkAzAha nAmanA eka lekha lakhanArA soLamI sadImAM utpanna thayA jenuM kAraNa eno lakhavAno dhaMdho baMdha thayo hovo joIe evuM manAya che te je zvetAMbara mUrtipUjaka sAdhuonA jJAnabhaMDAramAM lakhavAnuM kAma karato hato. te adhUrA graMtho lakhI deto ane pUrA paisA leto hato A DhaMDhaka lokonA Adi purUSanI anIti hatI. koIkavAra pATha dekhavA mATe jJAnabhaMDAromAMthI lokAzAhe lakhela pustako kADhyA tyAre vacamAMthI adhUro graMtha malyo. te divasathI tene rajA ApI Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 dIdhI jainonuM haMmezAM kAma karavAthI ane gurunA sahavAsathI kaMIka aMzamAM jainadharmanuM thoDuMka jJAna hatuM ane TabbA vigerene lakhI zakatA hatA A baLa upara liMbaDI narezanA maMtrIne maLIne A juThA matano pracAra cAlu karyo. A matamAM koI sAdhu na hovAthI vadhAre pracAra na thayo pAchaLathI A paraMparAmAM sAdhu thavA lAgyA pachIthI A paMthamAM moTuM bAMdhIne lavajI nAmanA DheDhaka sAdhu saM. 1709mAM thayA tenAthI DheDhaka paMtha cAlyo ane jyAM saMvegI sAdhu na pahoMcI zake tyAM tyAM jaIne svayaMnA dharmano pracAra karavA lAgyA A prakAre sanAtana prabhu mUrtinA virodhamAM pracAra karavAnA kAraNe hajAro manuSyone dharmanI zraddhAthI bhraSTa karyA. A lokAzAhanI prazaMsAmAM selAnAvAsI ratanalAla dozIe vi.saM. 1996nA varSamAM "loMkAzAha mata samarthana" nAmanI eka pustaka prakAzita karI hatI. jemAM lekhake amArA prakhara vidvAn jaina dharNoddhAraka, paMjAbamAM kumatano jaDamULathI nAza karavAvALA, pavitratAraka, jinamUrtinI hajAronA dilamAM zraddhAne sthApana karavAvALA nyAyAMbhonidhi zrImadvijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjA jevA pavitrapurUSanA mATe paNa jema tema lakhavAthI pAchA paDyA nahIM ane tArA jevA, mAtra caMdramAnI sAme nahIM, sUryanA sAme paNa svaMyanA prakAzane jAhera karatA evA potAnI rahelI thoDI paNa jyoti prakAza)ne gumAve che. evuM ja kArya A bhAI sAheba karela che. kyAM jAya, vyAkaraNa, Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 kAvya, koza, chaMda tathA siddhAMtanA pUrNa vidvAnuM ane kyAM "kyAMnI IMTa kyAMno gAro bhAnumati e kunabA (bhIMta) joDI" AnA jevo sAmAnya jANakAra ratanalAla DosI eka ThIMgaNo mANasa UMcA jhADa parathI phaLa levA mATe UMcA hAtha kare tema ja kharekhara ratanalAlajIe karela che. have amo teonI pustikAnuM samayAbhAvathI savistara nahIM paNa "sthAlIpulAka" nyAyathI samAlocana karIye chIe vAcaka dhyAnathI vAMce ane lAbha le. pUrvokta pustikAmAM peja naM 1thI6 sudhImAM sAdhunA mahAvrata ane gRhasthonA bAra vratanI carcA calAvIne pariNAma e batAvyuM ke AmAM kayAMya mUrtinuM nAma paNa che nahIM. eTale mUrtipUjAzAstra siddha nathI Ano javAba eTalo ja che ke amArA batAvela pUrve badhA pATha dekhI le amone moTo kheda thAya che ke ATalA ATalA pATha ApavA chatAM evuM bolI devAnuM ke mUrtipUjA sUtramAM che nahIM A kevuM gAMDapaNa che AmAM teono doSa nathI mAtra pUrvamAM bAMdhelA mithyAtvanA sahAre teonI AMkho baMdha thaI gaI che ane jevI rIte janmathI AMdhaLo mANasa hoya ane te kahe che ke jagatamAM sUrya nathI athavA UlU ghuvaDano pokAra A pramANe ja haMmezA che ke sUrya nathI A pramANe teonuM kathana che ane sUtro batrIza nathI naMdIsUtramAM batrIzanI uparAMta aneka sUtronA nAma che te badhA sUtromAM vistArathI prabhu pUjAnuM Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 varNana che ane batrIza paNa A carcAthI khAlI che ja nahIM to pachI kevI rIte kahI zake ke zAstromAM prabhu pUjAnA vidhAna che ja nahIM batrIsa sUtromAM navakAra gaNavAnI vidhi ane phaLa dekhADela nathI vIza viharamANa jinanI carcA nathI jaMbUsvAmInI saMpUrNa tyAgamaya caritrAvalI nathI AvI AvI aneka vAto nahIM hovA chatAM paNa manAya che ane je mUrtipUjAnI carcA aneka sUtromAM Ave che tene uDADavA mAMge che A zuM ochI mUrkhatA che peja naM 7 mAM lakhela che ke "mUrtipUjA Agama virUddha che AnA mATe tIrthakaroe sUtromAM vidhAna nathI karyuM" Ano javAba paNa amArA pUrvanA vizAla lekhathI maLI jAya che. peja naM 8 thI 16 sudhImAM dropadInuM pUjA prakaraNa je zrI jJAtAMgasUtramAM Ave che tenI para vicAra calAvyo che te vicAramAM DosIjI lakhe che ke draupadIe kAmadevanI pUjA karI amo pUchIe chIe ke kAmadevanI pUjAmAM zuM namutthaNe sUtrano pATha bolI zake? nahIM tIrthaMkara prabhunI stutinI addabhUta racanAvALA namutthaNamAM kAmane jaDathI ukhADIne nIce pADavAno vicAra che "tinANuM tArayANuM" he prabhu ! tamo taryA cho ane bIjAne tAro cho, evA Apane amArA namaskAra ho, kAmadevanI mUrti samakSa hoya to "DubbANa DobayANa" Ave, arthAt tamo Dabo ane DubADo cho AgaLa temAM "abhayadayANa" bodiyANa" abhayadAnane ApavAvALA, bodhi (samati) ApavAvALAne mArA namaskAra Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 thAo evu na bolata paNa "patidayANa" dhanadayANa sAsudayAzaM-sasuradayANuM" pati-dhana-sAsu-sasura ApavAvALA tane namaskAra ho Ama bolatI hA ! mithyAtva ! tArI ajabalIlA che bhalabhalAne tuM bhUlAvI de che to pachI ratanalAla DosI jevA bhUlAmaNInA cakkaramAM phasAI jAya to emAM Azcarya ja zuM che? gaNadhara mahArAjA sUtranI racanAmAM jinezvaranI mUrti na hota to "Aloe jiNapaDimANapaNAma kareI" A pramANe na lakhata paraMtu "-Aloe kAmapaDimANe paNAMma kareI" A pramANenuM ja vAkya lakhata kAraNa ke gaNadhara mahArAja jevA cAra jJAnanA dhAraka ane caudapUrvanA svAmI evA bhrAnta zabdano prayoga nathI karI zakatA, kozakAra jo traNa lokanA nAthano vAcaka jinapadane anyonya zabdamAM kAvyakAranI sugamatA (saraLatA) mATe bhale prayoga karatA rahe paraMtu gaNadhara mahArAja jinezvara prabhunA caraNanA ananya bhakta che teonA pavitra nAmano kAmanA badalAmAM sIdhA gadyamAM kyAreya paNa prayoga karI zakatA nathI. vAmamati sthAnakavAsiyone kharekhara kAmazabda prayoganI tarapha mati praviSTa (peselI) hovAnA kAraNe jinamUrtinI zatrutA che. sUtramAM koI ThekANe kAmanA nAmathI jinazabdano prayoga dekhAyela nathI to pachI A ThekANe AvI kukalpanA kema karI. jinamUrtinA virodhe ja kharekhara teone UMdhA raste caDhAvI dIdhA che draupadInuM maMda (dhImu) niyANuM hatuM jethI tenA Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 samakitamAM jarA paNa vAMdho nahIM Avyo A vAtanI siddhi tenI jinapUjAnI prati prIti hatI te dekhAI rahI che. jo tenuM niyANuM tIvra hota to tene nidAna prAptinA bhavamAM cAritra udayamAM ja na Avata jema brahmadattacakravatine, tene pUrvajanmanA bhAIe hajAro prayatnathI samajAvyA kintu teo samajyA nahIM. A pramANe draupadIne paNa saMyamanI prApti kyAreya paNa na thAta eTale siddha thAya che ke niyANuM maMda hatuM. "alpAkSara "hRrthasUcativeSTayatItisUtram" thoDA akSaromAM ghaNAM arthane batAvavALA sUtra hoya che. temAM ekavAra prabhu pUjAnuM varNana karyu pachI bIjIvAra te vyaktinI sAthe te viSayanA ullekhanI jarUra rahetI nathI jema tuMgIyA nagarInA zrAvakoe sAdhune ekavAra vaMdanA karI evI carcA che to zuM A pramANe kahevAya ke bIjA samaye teone vaMdanA nahI karI hoya ? hoya ja nahIM. prAcIna prati indoranA bhaMDAramAM amone kanakamalajI zrAvake pAMtrIsa varasa pahelA dekhADI hatI je vikramasaMvata bArasonI hatI jemAM namutthaNano pATha hato eTale aneka bhaMDAromAM prAcIna pratiyo namutyusaMsUtravALI hoya emAM zaMkA karavI phogaTa che ane "jinapaDimArNapaNAma kareI"no pATha Avyo tyAre to prabhupUjAnI sAthe bhAvapUjAmAM namutthaNe sUra jo DeluM ja che. eTale zrI abhayadevasUrimahArAjanI otha laIne ane teonI vAtane Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 na mAnavI A che Azcarya ? caritAnuvAdanI sAthe vidhi anuvAda maLe tyAre to Dabbala baLa vadhI jAya che mUrtimaMDanamAM lakhelA mahAnizithanA pAThane vidhi anuvAdamAM paNa amArA pAThakoe vAMcI lIdhu che eTale phakta caritAnuvAda para ja amArI siddhi nathI ane zrI abhayadevasUri mahArAjanA "na ca caritAnuvAdaracanAni" Adi vAkya saMpUrNa caityavaMdana karavAnuM vidhAna kare che phakta namuskurNa karIne uThI javuM AnAthI to prabhupUjAne sAMgopAMga siddha kare che A vivecanathI A siddha thAya che ke draupadInA lagna samayamAM karela pUjana bhavodadhitAriNI zrI jinezvara bhagavAnanI mUrtinuM ja pUjana hatuM ane A kRtya utkRSTa dharmamaya hovAthI zrAvakone haMmezA karavA yogya che munijanone te hRdayahAriNI, bhavatAriNI jinamUrtinA darzana ane stavanA rUpa bhAvapUjA karavI haMmezAne mATe ucita che. peja naM 16 thI 21 sudhImAM sUryAbhadevanA prabhupUjana upara khoTA tarka lagADIne svayaMno siddhAMta sAco karyo che jeno javAba nIce mujaba che sUryAbhadevanA caritrathI cokkasa tIrthakaronI mUrtipUjA sAbita thAya che. tene mAnavuM samyakatva che ane na mAnavuM mithyAtva che sUryAbhadeve tIrthaMkara prabhunI mUrtinI pUjA karI hatI. te mUrtine anyanI mAnavI te mahAmithyAtva che kAraNa ke "dhruva dAu jiNavarANa" A pAThathI mUrtine jinezvara bhagavAna kahIne navAjayA che AnAMthI Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 to ja kharekhara "jina paDimA jina sArikhI" kahevAya che. bIjI vastune pUjavI te to teonA lokAcAranI vAta che. jaina kSatriyaloka jinamUrtinI pUjA kare ane pAchaLathI bAra parvamAM svayaMnA khaDga Adine paNa pUje che AnAthI A kevI rIte siddha thaI zake ke toraNa vAvaDI nAgadaMtAnI pUjA karatA pahelAnI pUjA tIrthaMkaranI hatI nahIM, Aje paNa zrAvako pahelA jinezvaraprabhunI mUrtinI pUjA karIne pAchaLathI zAsanaadhiSaThAyaka AdinI pUjA kare che. dhanaterasanA dhana paNa ve che ane tene kesaranA chAMTaNA paNa kare che. AnAMthI zuM vAMdho Avyo ? ane jiNa piDamANano pahelA to A UMdho artha karyo ke jinanAma kAmadhenuM che ahIMyA sUryAbhanI pUjAnA adhikAramAM to jiNavara zabda Ave che je phakta tIrthaMkara bhagavAnano vAcaka che. ahIMyA tamArI je jALa bichAvI che te jAmI zake tema nathI, ane covIza tIrthaMkara hoya che. ahIMyA RSabha, caMdrAnana, vAripeNa ane vardhamAna A cAra nAma kema ? A viSayamAM ratanalAlanA jeTalA kutarka che te ajJAnatAne lIdhe nirmANa thayelA che, kAraNa ke covIza tIrthaMkara avasararpiNImAM ane covIza utsarpiNImAM ane aniyamita aneka utsarpiNI avasarpiNI kALamAM thAya che ane temAM A cAra nAma zAzvata che koIpaNa kALamAM A cAra nAmo hovAthI arthAt cAramAMthI ekAda nAma to covIzI Azrita hoya che. eTale A mUrtio zAzvatI che ne che. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123. paraMtu A nAma paNa AnI apekSAe e pramANe ja che eTale covIza tIrthaMkaranA nAmanI A mUrtiyo nahIM. paraMtu cAra nAmanI paNa hoya che jema bharata cakravartI azAzvata tathA bharatakSetra zAzvata che AvA to aneka dAkhalAo hoI zake che eTale A viSayamAM tamoe je jALa bichAvI che te naSTa thaI jAya che ane sUtramAM jiNavara zabda che te zabda paNa teonI ja mUrtiyone siddha kare che. pradezI rAjA zrAvaka thayo eTale ja jinezvara bhagavAnanI mUrtino upAsaka hato pUjArUpa divasanuM kartavya kyAreya paNa choDato nahoto A to arthapattithI ja prApta thAya che. gaMbhIrasUtranI racanAmAM athapattithI ja prApta thAya che. gaMbhIrasUtranI racanAmAM arthapattithI prApta viSayane lakhe tyAre to tenI gaMbhIratA ja naSTa thaI jAya che A vAta nahIM bhaNelA pakSapAtione khabara nahIM paDe te to teonA karmono ja kharekhara doSa che. sUryAbhadevatA vicAra kare che ke "ki me pUOi seya ki me pacchA seya ki me pUvaeN karaNijja, ki me pacchA karaNijja ?" AnA javAbamAM tenA sAmAnika devo kahe che ke pUrvamAM thaI gayelA ane pAchaLanA jinezvara prabhunuM pUjana kharekhara karaNIya che AnAthI e sAbita thAya che ke sUryAbha haMmezA prabhupUjA karato hato, pUrva ane pazcAt zabda samajavAmAM gurugamatAnI jarUrata che AgaLa cAlo to smRti mATe phoTo banAvI le to emAM bAdhA paNa zuM, A lakhavuM vAstavika mUrkhatA che kAraNa Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 ke sUryAbhadeve je tIrthakaronI mUrtionI pUjA karI che te zAzvatI mUrtio che A pramANe Aja sudhI DhaMDhiyA paNa kabUlAta karatA AvelA che have navA jamAnAmAM ratanalAlajI navI navI vAto lakhe che, tamArA guru vihAra kare che nadI utare che athavA hoDImAM besIne pAra thAya che temAM paNa asaMkhyAtA jIva mare che A badhI hiMsAne dharma mAnavo ane prabhupUjAnA vidhAnathI bAra koza dUra rahevuM athavA utsutra prarUpaNA karavI A moTA mAM moTo tamAro mRSAvAda che ane tamArA AtmAnI adhaHpatana karavAnI sAmagrI che. zAsanadeva sArI mati samarpaNa kare. peja naM 22 thI 36 sudhImAM AnaMdazrAvakanI carcA calAvIne ghaNI ja managhaDaMta kapolakalpita manamAnI vAto lakhI che ane jinamUrtinA viSayamAM verabhAva rAkhavAvALA vairizekhare svayaMnI mUrkhazekharatA batAvI che jeno javAba nIce mujaba samajavo joIe. zarUAtamAM DozIjIe upAsakadazAMga sUtrano mUlapATha lakhIne tenA para vivecana lakhIne jhaDI varasAvI che. "no khalu me bhaMte kampaI ajjapabhaI annaurthIie vA" A Akho pATha amoe upAsakadazAMganA adhikAramAM mUrtimaMDana pustakamAM lakhI dIdho che. tyAMthI meLavI levo, pharaka mAtra teonA ane amArA arthamAM che. "anna urthIie Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 parigdahiyANi vA ceIyANi a" padano artha DozIjI anya tIrthike grahaNa karela sAdhu e pramANe artha kare che. amAro artha anya tIrthinI grahaNa karela arihaMta prabhunI mUrti tene vaMdanA-namaskAra nahI karuM, A pramANe che AnAthI svataMtra ApaNA vahIvaTamAM rahelA maMdiromAM je bhagavAnanI mUrtio che te vaMdanIya namaskaraNIya ane pUjya hoI zake che. AnAthI AnaMda zrAvaka prabhumUrtinI pUjA karato hato. e pramANe sAbita karavA mAMgIe chIe. DozIjI ceIya zabdano artha sAdhu kare che A temano manokalpita artha che koI zabdakoSamAM caityano artha sAdhu nathI karyo ane caityano artha mUrti to jaina ane jainetaranA banelA zabdakoSathI siddha che, zAstrIya viSayomAM mananI kalpanA kAma AvI zake nahI ane yuktithI paNa ceIyANino artha mUrti ja che e pramANe siddha kare che te batAve che anyatIrthike grahaNa karelA sAdhujIne vaMdanA namaskAra nahIM karuM AvA arthano samanyavaya thaI zakato nathI. kAraNa ke anyatIrthi jaina sAdhune grahaNa kare Ano artha pakaDI le, svayaMnA guru tarIke mAne athavA sAdhu padathI bhraSTa karI nAMkhe, A pramANe thaI zake che. ahIMyA vicAra karavAthI khabara paDe ke mUrtithI bAra koza dUra bhAgavAvALA sthAnakavAsiyo taraphathI karelo artha badhI rIte ayukta che kAraNa ke pakaDI levAthI sAdhunI sAdhutA jatI nathI rahetI jethI teo avaMdya thaI zake athavA teone vaMdana Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 karavAthI mithyAtva lAge ane jainasAdhune potAnA guru mAne to AnAthI jaina dharmanuM gaurava che. AnAthI to vizeSa prakAre vaMdanIya thaI zake che ane chellA vikalpamAM to sAdhu A pramANe bolI zakatA nathI kAraNake vidyamAna kALamAM te sAdhu che ja nahIM. anya tIrthIe grahaNa karela arihaMtanI mUrti je caitya zabdano sAco artha che. A arthano samanvaya sArI rIte thaI zake che ane Aja sudhImAM AvA banAvo banatA ja AvyA che paMjAba-hoMziyArapuranI najadika kAMgaDAmAM RSabhadevabhagavAnanI mUrtine jainetara loko potAnA kabajAmAM laI tela-siMdUra caDhAve che, ane potAnA devanuM nAma ApIne pUjA kare che. AvI mUrtine jaina dharma mAne to jainetara A pramANe bole ke amArA devane A loko mAnavA lAgyA tyAre mithyAtva lAgavAno saMbhava che jaina sAdhu svayaMnA jaina veSathI ja prasiddha che. sAdhu upara tela siMdUra caDhAvIne teonI sUrata (cahero) badalI zakatA paNa nathI ane uparano raMgaDhaMga aMdaranI sAdhutA bagADI zakatA nathI, jaina mUrtione to koI bhairava tarIke, koI kSetrapAla tarIke koI anya ane nAmathI mAne pUje evA aneka mithyASTi najare paDe che. aMtamAM sArAMza tAtparya e che ke "ceIya'no artha koIpaNa prakAre sAdhu thaI zakato nathI. kharekhara ane prakaraNa saMgata prabhumUrtino artha ja sAco artha che prabhumUrtinI sAthe bolavuM Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 cAlavuM A upacArathI siddha che ane naivedyamAM AhAranI asaNaM Adi vastu AvI jAya che. AthI A vyavahAra manuSyane AzrayIne ja thaI zake che. A kahIne mUrtino virodha karavo svarga ane mokSano ja kharekhara virodha thAya che athavA cAra vastunI sAthe vidhAna hoya ane temAM je vastu vidheya che te vidheyano jenI sAthe saMbaMdha lAge tenI sAthe saMbaMdha lagADI devAmAM vAMdho Avato nathI eTale ke mUrtivirodhionI jeTalI kalpanAo che te badhI phogaTa che "asaNaM-pANa-khAIma-TAIma vaMditae-namaMsittae A badhu saMkSepathI pUjAnI badhI sAmagrIne kahI rahyA che. zrIvijayAnaMdasUrIzvarajI gurUdeve je vAto samakita zalyoddhAramAM lakhI che. akSarazaH satya che kAraNake upAsakadazAMganA A pAThathI jaina caityanI siddha thavAthI samavAyAMganI noMdhano caitya zabda paNa jaina caitya ja siddha thaI gayo pAchaLathI gauNatAthI bhale pakSanA caitya paNa levAya to koI vAMdho nathI. pUjyapAda gurudeva samavAyAMganI noMdha tarapha vadhAre jora eTalA mATe Ape che ke AnAthI pUjAno vadhAre vistAranuM sAdhana maLe che. Ano artha e nahIM ke upAsakadazAMgamAM nAma mAtra paNa mUrtino viSaya nathI ane A pramANe hota to tamo upAsakadazAMgano ja pATha kema lakhatA A pramANe bIjA sUtronI noMdhanA viSayamAM paNa samajI levuM aMbaDa saMnyAsIe paNa arihaMtanI mUrtine ja Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 mAnya rAkhI che tethI tenI puSTi paNa pahelA lakhela aMbaDa zrAvakanA adhikAranI mAphaka samajI levuM anyatIrthIne vaMdanAdi nahIM karavAnA kathanamAM anya tIrtha zabdathI bIjAnA sAdhu to AvI ja jAya che tenuM alaga sUcana karavuM vyartha che ane anyatIthinA vaMdanano abhAva ja potAnA tIrthI vaMdanIya sAdhunuM vaMdana siddha kare che to pachI caitya zabdano artha bagADIne sAdhu evo viparita judo artha karavo koIpaNa rIte ghaTita (yogya) nathI ane anyatIrthinA grahaNathI jainamUrtine jainapaNe mAne tyAre to kharekhara prazaMsAne yogya che. paraMtu jayAre tene bhairavarUpathI mAne ane amo vaMdana karIe tyAre mithyAtvanI puSTi thAya te spaSTapaNe sAbita thAya che. ane caityano sAdhu artha karavo te koza, anubhava ane yuktithI paNa badhI rIte bAdhita che ane siddhAMtomAM mUrtipUjA kyAMya che nahIM. A pramANe kahevuM che ghuvaDa kahe ke AkAzamAM sUrya nathI. tevA kathananA jevuM che. peja 37mAM cAraNamuninI vAta paNa eka pakSIya lekha lakhIne janatAne bhramamAM nAMkhI dIdhI che. kAraNa ke ratanalAlajI pahelA lakhe che ke A to zaktinI vAta che. arthAt koI AvatuM jatuM nathI jo A vAta sAcI hoya to "tahi ceIAI naMda" tyAM caityavaMdana kare che ane caityavaMdana karIne ahIMyA Ave che evuM lakheluM na hota, paraMtu jaI zake, AvI zake, prabhu vaMdana karI zake A pramANe lakheluM Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 hota eTale A zakti mAtrathI kalpanA karavI juThThI che. "ceiyAI vaMda" baMne zabdo stutyartha hoI zake ja nahIM kAraNa ke eka karma che ane bIjI kriyA che eTale ke ceIyAI arihaMtanAmUrtine, A karma che. ane vaMdaI AnI stavanAtmaka kriyA che AnAthI spaSTa sAbita thAya che ke jaMghAcAraNavidyAcAraNa mahAmunioe paNa bhagavAnanI mUrtione darzananamana-stavana karyA che je moTA kharekhara hinabhAgI bhAre karmI jIva hoya che te ja prabhumUrtinI nindAgaryA kare che. te sthAnanI AlocanAno bhAva iriyAvahIyA ja che. te gurugamathI levAya to ja khyAla Avaze ke AlocanA to gocarI laIne AvelA ne paNa che. tethI A akartavya thaI jatuM nathI te pramANe jinamUrtinA caityavaMdana pachI upAzrayamAM AvIne iriyAvahI karavA paDe che. AnAthI caityavaMdana doSita thatuM nathI. peja naM 38thI44 sudhI camarendra ane tuMgIyA nagarIno viSaya lIdhelo che temAM paNa manathI upajAvI kADhelI vAto ochI thatI nathI. amarendrae mUrtinuM zaraNuM lIdhuM evuM koI bolatuM nathI phogaTamAM ratanalAlajIe kAgaLo kALA karyA che. juThThA Aropono A ja javAba hoI zake che. A vAta ja amo mUrtipUjakone mAnya nathI. amo paNa chadmasthAvasthAmAM rahelA mahAvIra prabhunuM zaraNuM svIkArIe chIe. AnAthI mUrtinI Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 mAnyatAmAM koIpaNa prakArano vAMdho Avato nathI. mUrti svayaMparAdhIna che. AtatAyI (guMDo) purUSa teno nAza karI nAMkhe che to te amArU rakSaNa zuM karI zake ? Ano javAba ATalo ja basa che ke tamArA guruonA peTa tamo ja bharo cho ke bIjA komanA manuSyo bhare che. ane AtatAyI (guMDo) paNa nAka-kAna kApI nAMkhe che ane mArI paNa nAMkhe che to pachI AvA guru tamAruM zuM kalyANa karI zake ! kintu A vAto hovA chatAM paNa guruthI kalyANa thAya che. to pachI prabhunI mUrti jarUrathI kalyANa karI zake che ane te cAra zaraNa je levAya che. temAMthI arihaMtanA zaraNamAM dAkhala karI zakAya che. kAraNake te paNa nikSepAthI arihaMta ja che. tuMgIyAnagarInA zrAvakono adhikAra zrI bhagavatIsUtranA bIjA zatakamAM Ave che. AmAM "kayalalikammA" zabdano artha karela che. pUjA karavI, jeoe AnAthI mUrtionI (prabhunI) pUjA karavAvALA ema siddha thAya che. A vAta ratanalAlajIne ThIka lAgatI nathI. kAraNake teo mATe pUjA zabda dila DolAvavALo thaI jAya che. pUjA zabda dekhyo ke DhuMDhiyAonuM dila dhrujayuM A vAta ratanalAlajI akSarazaH siddha kare che. amArA parama gurudeva zrImadvijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjAe tuMgIyAnagarInA zrAvakonI moTI majabUtI batAvIne lakhyuM ke teoe pota-potAnA gharomAM rahela jinamUrtionuM pUjana karela che. tyAre ratanalAlajI kahe che ke gotra devanI pUjA karI Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 A pramANe ThasAve che. amone moTo aphasosa thAya che ke A loko AvI nIcI dazAmAM kema jAya che. gotra devanI pUjA kare to teone khuzI thAya che ane traNalokanA nAtha jinarAjanI pUjAthI nArAjI thAya che. basa A badhA prakaraNamAM e vAta upara jora lagAvyuM che ke anya devatAonI pUjA siddha ho, ane jinarAjanI pUjAnI siddhi na thAo. hAya ! hAya ! jeonA zAsanamAM rahevuM teonI ja mUrtipUjAno droha ? kevo julama, harAmI pAmaranI pUjA karo, emAM harakata nathI, khabaradAra che ! jinarAjanuM nAma nahIM levuM Aha bhalA manuSyo ! tyAre tamone paNa kahevuM paDaze ke narakatiryaMcagati sivAya bIjI gatimAM javA mATe nAma levuM nahi, ane sArI gatimAM javuM hoya to prabhapUjAmAM dila devuM. bharatacakravartI Adi cakrI-vAsudeva ane rAvaNa Adi prativAsudevano hisAba judo hato. ane tuMgIyAnagarInA zrAvakono hisAba judo che. koI paNa amArA sAdhu kutsita devI-devatAone mAnatA nathI, nAhakanA gappA lagAvo nahIM pejane 45 thI 51 sudhImAM caitya zabdano arthanI magajamArI karela che. sAra kaMI kADhI zakyA nahIM. bhale caitya zabdanA aneka artha thAya paraMtu sUtra pAThomAM prabhumUrtinA ja vizeSa adhikAra Ave che. caitya zabda phakta hoya to mUrti ane vyaMtarayakSa Adi zabda AdimAM rAkhelA hoya to teonI mUrtione paNa laI zakIe chIe, bagIcAnuM nAma caitya Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 hoya to je bagIcAmAM yakSAdinuM maMdira hoya te bagIcAne caitya kahI zakIe chIe, anyane nahIM, AnAthI koI artha vadhyo nahIM, vyAkaraNa zAstra ziromaNI nyAya vizArada hemacaMdrAcArya mahArAjanA koza anusAra ja amArA pUjya zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjAe artha lakhela che ane A traNa arthanA yogathI ja aneka artha thaI jAya to paNa mukhya A traNeya arthano prabhAva che eTale pUjya gurudevanuM lakheluM barAbara che. sUtromAM amuka bhagavAnanA ATalA avadhijJAnI, mana:paryavajJAna Avela pATha che paraMtu ATalA avadhicaitya, mana:paryavacaityI AvatuM nathI ane phakta sAdhupadanA mATe kyAMya paNa caitya zabdano artha sAdhu ane jJAna karIne sthAnakavAsI loko prabhumUrtinA virodha karavAnA vyasanane puSTa kare che ane Abhinivezaka mithyAtvane siddha karI rahyA che. anyathA aneka arthomAM caityazabdano artha prabhumUrti paNa thaI zake che. teone kema mAnatA nathI. kahevuM paDaze ke Abhinivezaka mithyAtva mAnavA detA nathI pyArA bhAIo! abhinivezane choDo ane prabhunI AjJAmAM prItine joDo, nAhakamAM (phogaTamAM) Ama-tema kutarkanA mArgamAM doDo nahIM peja para thI pa7 sudhImAM ratanalAlajIe TIkA, bhASya, cUrNa ane niryukti mATe jeTaluM jora lAge eTaluM jora lagADIne tene apramANika sAbita karavAno bharapUra prayAsa karyo che. paraMtu jema sUryodayanA prakAzane ghuvaDa abhAva Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 siddha kare evuM che. arthAt jeno abhAva siddha karavo che tenI upasthitimAM tenI AMkho ja mIMcAI jAya che. to pachI tenA nAstikatvane kevI rIte dekhADI zake che. A pramANe niryuktinA mahattvane samajavAnI Akha ja jyAre khoI beThA cho to pachI tenI samAlocanA ja zuM karI zake ? keTalA vizALa jJAnathI niyuktinI racanAnuM bhAna thaI zake che teonuM jJAna nirakSara bhaTTAcAryane kevI rIte hoI zake. phakta jenA dvArA mUrti maMdira siddha thAya teonIja niMdA karavI che. kAMIka tattvadRSTino vicAra thoDo karavAno che? Aha ! hA! hA !! eka eka pada para kevo suMdara vicAra, kevA nikSepa varNana, kevA sUtrarahasyano vistAra, zrutakevalIo sivAya AvI gaMbhIraracanA koNa karI zake ane kahI zake. AvA graMthone yuktivagaranA kahevAvALA mUrkhaziromaNI ja kahI zakAya che. zreNikamahArAja roja 108 sonAnA javalAthI svastika kADhIne bhagavAnanI agrapUjA karatA hatA. A lekha paNa teone arUcikara lAgyo ane moTI baDAI mAravAnI cAlu karI. aga-bagaDe ADuM-AvaLuM evuM lakhyuM ke thoDI akkalavALA manuSya paNa samajI zake che ke lekhakane pakSapAtathI AMdhaLApaNuM Avela che ane yuktiyukta vAta paNa nathI sUjhI. teo lakhe che ke eka tarapha to A loko koI prakAranA vidhAnavinA ja mUrtipUjA karavAthI bAramo devaloka prApta thAya evuM phaLanuM vidhAna karela che. ane bIjI bAju zreNikanI 108 sonAnI Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 javalAthI pUjavAnI kathA paNa kahe che A hisAbathI to zreNikane svargaprApti thavI ja joIe, jyAre ke sAmAnya cokhAthI pUjavAvALo paNa svargamAM jAya che to pachI svarNa javalAthI pUjavAvALo devalokamAM jAya emAM zu Azcarya ? paraMtu amArA priya pAThaka jo AgamonuM avalokana karaze athavA A mUrtipUjaka baMdhuonA mAnyatAvALA graMthone dekhazo to tame zreNikane narakamAM javAvALo dekhazo. AnAthI to AvI kathAnakanI kalpitatA siddha thAya che. he pAThako khyAlarAkho ! mUrtipUjA karavAvALo bAramo devaloka prApta kare AvuM amAruM koI siddhAMta vAkya che nahIM, hA ! jinamaMdirothI maMDita pRthvI karavAvALo zrAvaka bAramA devalokamAM jaI zake che. AnuM nAma jinapUjA lakhAya to temAM koI bAdha nathI, evuM amo mAnIe chIe, A madhyama phaLa che. utkRSTaphaLamAM to nAgaketu jinezvaraprabhu pUjA karatA evA kevalajJAna pAmIne mokSamAM paNa gayelA che kayo evo padArtha che ke jene bhagavAnanI sevA na ApI zakAya. have A prazna rahyo ke sonAnA javalAthI pUjA karavAvALo zreNika narakamAM kema gayo ? ratanalAlajIne thoDI paNa jainasiddhAMtanI khabara hotI to A pramANe kIMmata vagaranuM kathana nahIM karatA, kAraNake zreNikane jaina dharmanI prApti pahelA ja narakanuM AyuSya baMdhAI gayela hatuM. jainono karmasiddhAMta A vAtane kabUla kare che ke koIpaNa gatinuM Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 AyuSya bAMdhI le pachI teo vizeSa dharmakaraNI kare to paNa tenuM AyuSya badalI zakAtuM nathI A vAtane sthAnakavAsI paNa mAne che tyAre A savAla ja nathI thaI zakato ke teo svargamAM kema nahIM gayA. DosIjInI A vAta teomAM moTI mUrkhatA sAbita kare che. zreNika mahArAjanI anupama prabhupUjAe to A apUrva phaLa bhaviSya mATe nirmANa karI dIdhuM che ke narakathI nIkaLIne teo prathama tIrthaMkara thaze, jo AyuSya baMdha na thayelo hota to kSAyika samakitanA kAraNe te janmamAM mokSa pAmata, hA! pakSapAta tuM moTI kharAba balA che ke hara koInA gaLA pakaDe che. ratanalAlane amo pUchIe ke zreNike bhagavAna mahAvIra prabhunI pUrI bhakti karI che. A pramANe to tamArA anuyAyI paNa mAne che ane narakamAM javAvALA paNa mAne che to zuM AnAthI sAkSAta bhagavAnanI bhakti paNa kharAba karI ke AnAthI enI naraka gati thaI. lakhatI vakhate jarA vicAra karavo hato ke huM zuM lakhI rahyo chuM AnAthI to ulaTuM amArA gaLAmAM ja paDe che. basa-basa tamAro doSa nathI, mithyAtvanuM Aja kAma che ke teo ulaTuM samajAvI de che. peja naM 58 thI 65 sudhImAM mahAkalpanA prAyazcita vidhAna upara carcA karI che. AmAM paNa amArA vAcakone sthaLe sthaLe teono pakSapAta amArA nimnalikhita A prakAraNanA javAbothI jAhera thaI zake che. mahAkalpanuM Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 prAyazcita, prabhudarzananI saMpUrNa siddhi kare che. kAraNa ke sAdhu thaIne jinamaMdira darzana mATe na jAya to tene paNa chaThThanuM prAyazcita Ave to pachI gRhasthonI zuM vAta karavI ? gRhasthono adhikAra dravya ane bhAvathI che ane munino adhikAra bhAvapUjAthI che A viSayamAM vidhAna ja nathI to prAyazcita zenuM ? AvI zaMkA karavAvALA pakSapAtie ulTA cazmA paherelA che. mUrtipUjAnA vidhAnanuM varNana amoe pahelA lakhela che eTale ahIMyA vizeSa lakhavAnI jarUra nathI. bhAvastava nAma cAritranuM che tenI AgaLa dravyapUjA anaMtamAM bhAganI che. temAM Azcarya zuM? badhA ja bAravrata tenA anaMtamAM bhAgamAM che. bAkI tamo dravya jinapUjA AraMbhavALI ityAdi lakho cho te juThuM che AvA pATha che ja nahIM. sAdhu padathI bhraSTa thayelanA dAkhalA A carcAmAM ayogya che. sAdhu-sAdhunA lAyaka bhAvapUjAne choDIne dravyapUjA karIle to jAheramAM nukazAna ja che paraMtu gRhastha thaIne dravyapUjAne na mAne to te jarUrathI durlabhabodhi thAya che. jaina sUtranuM koIpaNa prakArathI parivartana mAnavuM e mUrtipUjAnA siddhAMtane uDAvAnI vAta che. bhavathI DaratA evA caityavAsIoe mULasUtra ane TIkAo nathI bagADI, zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjano A lekha che ke vijayadAna sUrimahArAje anekavAra jainasUtronI prato zuddha karI Ano artha parivartana nahIM, paraMtu bhaMDAromAM rahelI azuddha likhita sUtra pratione sudhAravI Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 evI vAta che. koI vAtano jyAre haThavAda thaI jAya che tyAre svayanI ja vAta sIdhI dekhADavA cAhe che paraMtu AgaLa pAchaLanA saMbaMdhane nathI dekhatA, ratanalAlajIe A prakaraNamAM badhe A pramANe ja lakhI dIdhu che. sajjanoe vicAravuM joIe ke AnAM A viSayamAM apramANika lekha para vizvAsa na kare. peja naM 66 thI 68mAM zAstrano upayoga mUrtipUjA nathI te viSaya para carcA calAvI che amone A vAtano moTo aphasosa che ke amo zAstranA upayogane mUrtipUjA mAnIe chIe kyAre ? ane jo A pramANe ja mAnIe chIe to amAre maMdiramAM javAnI jarUrata ja kyAM raheze ? zAstra to amArI pAse kAyama ja hoya che dekho ratanalAlajInI hoMziyArI (cAlAkI) AkhI copaDI cAlAkIthI bharelI che. bhoLA haraNIyA jevA AnI jALamAM jarUra phasAI jAya kAraNa ke, pUrvapakSa evA udhA kahelA che ke mUrtipUjaka samAjanI mAnyatA ja na hoya, amo to A kahIe chIe ke tamo jaDa jevA banIne jaDa kahIne mUrti pUjAthI haTo cho to zAstra paNa jaDa che to tenAthI jJAna kevI rIte mAno cho ane jo jaDa zAstrathI jJAna thAya che to pachI mUrti paNa jJAnanuM kAraNa kema nahIM ? mUrtine kamanasIbavALA na mAne ane sAhityane vadhAre mAne to AnAthI siddha zuM thayuM ? duniyAmAM hIrA (ratna) ochA che ane pattharothI duniyA bharelI paDelI che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 AnAthI zuM thayuM mUrtine nahIM, mAnavAvALAnuM sAhitya zraddhAne nAza karavAvALuM hovAthI mithyAtva pracAra jeTalo vadhAre karo to tenAthI zuM phAyado ? eka ja bhakta bhagavAnanI pUjA karIne zraddhA dvArA nAgaketunI mAphaka kevalajJAna prApta karaze to lAkho kroDo manuSyono uddhAra karI zake che dekho ! mUrtipUjAthI keTalo phAyado thAya che AgamanI mAnyatA prabhuAjJAnuM ArAdhakapaNuM, mArga para kAyama rahevAnuM, prabhu drohI na banIne teonA vizeSaprakAre pUjaka banavuM A kAMI ocho lAbha che hAM ! A viSayanI puSTi karavAvALA sAhityathI ocho lAbha thAya che evuM kone kahyuM ke phogaTa kAgaLo kALA kare che prabhumUrtinA dhyAna-pUjana ane guNa mananathI kevalajJAna sudhI pahoMcI zake che ane AnAthI ulaTA virodha karIne dhyAna karavAvALAnuM dhyAna bagalA dhyAna hovAthI badhA prakAre aniSTa ane durgati ApavAvALuM dhyAna che je koI zAstrano satkAra sanmAna nathI karatA ane tene paga lagADe che Thokara mAre che tenAthI vadhAre nAdAna (ThoTha) koI hoI zake ? paraMtu kaho ke amo AvuM karatA nathI ane pustakanI AzAtanAthI DarIne teno satkAra karIe chIe to basa enuM nAma ja kharekhara pUjA che to pachI ulaTA kema cAlo cho ? peja naM 69 thI 73 sudhImAM avalaMbanano viSaya laI mUrtinI AvazyaktA nathI tema batAvatA aneka ulaTI sulaTI Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 vAto lakhI dIdhI che je vAtone amo paNa kabUla karIe chIe AvI vAto avalaMbanamAM lakhIne lekha upara kalevara vadhAryuM che amAre mUrtimAM mUrtimAnunI pUjA hovAthI badho ja avalaMbanano viSaya ane mUrtipUjana alagasiddha thatuM nathI A e ja prakaraNano javAba che bharatezvara, namirAja, samudrapAla Adi bhagavAnanI mUrtinA AdaravALA hatA, teonuM dhyAna zraddhA sahita teone pAra karI zake che paraMtu pUrvanA lekhamAM aneka Agamo dvArA sAbita karela prabhupUjAne nahIM mAnavAvALA siddhAMtathI game teTalI kriyA-tapa-japakriyAkAMDa-jJAna-dhyAna kare to paNa "mUla vinA kutaH zAkhA zraddhA vagaranA manuSyo pAra thaI zakatA nathI avalaMbananuM prakaraNa mUrtine choDIne jIva vagaranA kalevara jevuM che kalevara (zarIra)nI kiMmata jIva sAthe che A pramANe avalaMbana nAmanA prakaraNamAM varNita kAryonI kiMmata paNa prabhumUrti pUjAnI zraddhArUpa jIvana sAthe kharekhara che amArI buddhi prabhumUrtinA darzanathI mUrtimAnuM prabhumAM ane teonA badhA guNomAM vicarI zake che phakta mUrtimAM ja aTakI jatI nathI A vAtanA anubhavione ja anubhava thaI zake che. anubhava zUnya ratanalAla A vAtane kevI rIte samajI zake. peja nuM 73 thI 76mAM nAmasmaraNa ane mUrtipUjAnA viSayamAM prastAvikane choDIne aga-bagaDe, ulaTI-sUlaTI dalIlo ApI che. sthAnakavAsI loko anekavAra kahyA kare che ke pattharanI Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 gAya dUdha ApatI nathI tyAre mUrtipUjakonA taraphathI tarka thayo ke jyAre pattharanI gAya dUdha nathI ApatI to "gAya dUdha Apa, gAya dUdha Apa" AvuM bolavAthI paNa dUdha nathI maLatuM to pachI tamo prabhunuM nAma paNa kema lo cho ? sAkSAta bhagavAna tamArI AMkho samakSa che ja nahIM ane bhagavAnuM bhagavAn pokAro cho, jema gAyanA abhAvamAM gAya-gAya pokAravAthI dUdha nathI maLatuM tema A pramANe tamoe prabhunuM nAma levAthI zuM phAyado ? pAThakoe vicAravuM joIe ke ahIMyA doSa DhuMDhiyAono che ke pUjA karavAvALAno che doSa TuMDhiyAno ane vaLI mAthe paDe che mUrtipUjaka para ane lakhe che ke A praznakartA ja kutarka kare che ane Avo ja kutarka zrImAnuM labdhisUrijIe karela hato je jaina satyaprakAzamAM pragaTa thaI gaI che A mahAnubhAvone e paNa khabara nathI ke koI paNa samajadAra manuSya phogaTa popaTa raTanarUpa nAmasmaraNane uMcu phaLa ApanAra nathI mAnatA, bhAvathI ja kareluM smaraNa ja uttama koTinuM phaLadAtA che ityAdi. pahelA to A kutarkano prazna che A lakhavuM e geravyAjabI che kAraNa ke mUrtipUjakono A prazna nathI paNa javAba che kutarka nathI paNa sutarka che pattharanI gAyanuM dRSTAMta ApavAvALA DhuMDhiyA Aja sudhI A javAbathI cUpa thaI jAya che ane nyAyapriya paNa cUpa thaI jAya che paraMtu kumArganA rAgathI rakta thayelA ratanalAlajI ekadama mAne evA vyakti Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 nathI. teoe to A viSaya para kutarka lagADI zarU karIne be pAnA lakhI nAMkhyA che. teo kahe che ke phogaTa popaTa raTananAma smaraNa phaLadAyaka nathI paraMtu bhAvayukta. vAha? kevI cAlAkI kare che he bhAI ?amo paNa bhAva vagaranI ajJAna pUjAne phaLadAyaka kyAreya nathI mAnatA, bhAvayukta vItarAganA jJAnavALA mUrtimAM mUrtimAnI pUjA samajIne, pUjA karavAvALAne ja te pUjA phaLadAyaka mAnI che nAma ane mUrti beu maMjUra hovAthI amAruM kArya Dabala siddha thaze. jenuM nAma pUjya che. tenI mUrti paNa pUjya che A sIdho nyAya che. pUjAmAM hiMsAno khyAla karI teno kAyaduSmaNidhAna siddha karazo to nAmaraTaNamAM paNa vAyukAyanI hiMsA hovAthI vacanaduppaNidhAna paNa siddha thaze bhagavAnanI AjJAmAM duppaNidhAna che ja nahIM ane AvuM mAnazo tyAre to tamArA sAdhu vihAra paNa nahIM karI zake. nadI paNa nahIM utarI zake, tamo vyAkhyAna sAMbhaLatI vakhate teonA rAgaDA (jorathI gAtA)nA avAjathI kAnano ane strIono samUha AvatA jatA dekhAvAthI netranA viSayanuM poSaNa thavuM, lADuM badhAne vaheMcAya che tyAre jIbhanA viSayanuM poSaNa, AvA aneka saMyogonA kAraNe sparze indriyanA viSayanuM poSaNa thavuM saMbhava che. kahone gurunA vazathI vacanayogathI A badhuM banyuM tyAre to vAdupraNidhAna manaduppaNidhAna ane cAlIne javAmAM kAyaduppaNidhAna hovAthI guru pAse javAmAM tyAre ghora pApa Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 bAMdhazone? athavA nahIM to, prabhu mUrtinA zatru banIne tyAM zA mATe kutarka karo cho, yAda rAkhajo nAmathI mUrtinA vadhAre guNa che. A viSaya amo AgaLa lakhI gayA chIe ane pU. zrI haribhadrasUrijI mahArAjano Azaya (abhiprAya) samajavA mATe bIjI vAra bIjA vidyAlayamAM dAkhala thavuM paDaze ane dravyastava zuM che ane bhAvastava zuM che? peja naM 77-78mAM bhaugolika nakazAno viSaya lIdho che. paraMtu svayaMno vicAra barAbara siddha karI zakyA nathI vidvAnone tarata ja khabara paDI jAya che ke AnAthI to mUrtinuM ja maMDana thAya che A viSayamAM to sAkSAt mahAvIraprabhunuM paNa jJAnapradatvano niSedha dekhAya che samajadArane lAbha batAvelo che. A vAta amone paNa mAnya che amo paNa mUrti dvArA mUrtimAnI sevA samajIne teonA guNono Adara anukaraNamAM sAdhana mAnavAthI ja mUrtipUjA saphala che evuM mAnIe chIe koIpaNa samajadAra mUrti upara kudI paDato nathI eTale ja A viSaya sarvathA ja kharekhara artha vagarano hovAthI upekSA karavA yukta che. A pramANe ja sthApanA satyane paNa UMdhI rIte jAhera kareluM che kAraNa ke sthApanA bhAvanI apekSAe karelI che tene paNa satya mAnavI jema lAkaDIno ghoDo banAvIne ramatA evA bALakonI AgaLa, tArA ghoDAne A bAjuM haTAva evuM bolavuM joIe. nahIM ke tArI lAkaDIne haTAva, ahIMyA sthApanA satyano barAbara Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 artha nIkaLe che A pramANe jenI mUrti hoya tene mAnavI arthAt mahAvIra prabhunI mUrtine mahAvIra samajavuM AnuM nAma sthApanA satya che ane A siddhAMtane DhaMDhaka samajavALA samajaze tyAre pArasparika kalaha kuleza dUra thavAthI zAsananI zobhA vadhaze. ane ApanuM baLa Dabala thaze ane amo ane tamo eka rastA para AvI jaIzuM je sIdho muktine maLe che. peja naM 80-81mAM nAma nikSepAne avaMdanIya batAvatA evA phakta svayaMnI ajJAnatA sAbita karelI che. bhAvanuM svarUpa dravyanAma ane sthApanAmaya che. padArthae judo nathI eTale je padArtha vaMdanIya che ke tenAthI kathaMcit judA tenA paryAyo paNa vaMdanIya hoya che. nAmaparyAya mahAvIranA vaMdanIya che. nahIM ke kuMbhAranA putranA, kema ke jeno bhAva vaMdanIya che. tenuM nAma vaMdanIya che eTale ja A viSayanA kutarka badhA ja nirarthaka che. A viSayano vistAra vizeSAvazyakathI jANI levA jevo che. peja naM 82 thI 84mAM zrImAnuM ratanalAlajI kahe che. sAkaranA ramakaDA amo khAtA nathI. AvuM lakhIne kahe che ke ramakaDAne koI khAya athavA toDI nAMkhe to te sthApanAnikSepAno bhaMgakartA thAya che. amo pUchIe chIe ke jyAre te acitta ja che tyAre lADu toDo cho, roTalI toDo cho, to pachI Ane toDo to zuM vAMdho ? kahezo ke te sthApanA che eTale nahIM toDI zakIye, to tamoe je ghoDAgAya-bheMsa AdinA je te AkAra che teno kAMIne kAMI Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ramakaDA sAtheno saMbaMdha mAnyo ramakaDAmAM jenI AkRti che teno saMbaMdha mAnIne tenuM bhakSaNa Adi vyavahAra baMdha rAkhavAthI hiMsAthI baco cho ane sthApanA satya mAnIne prabhunI AjJA pALo cho, Ama ja che to tamo prabhunI mUrtimAM paNa prabhuno saMbaMdha mAnIne teno paNa Adara satkAra karo to je aMzamAM virAdhaka bano cho, te aMzamAM paNa ArAdhaka banIne svayanuM kalyANa karI zako cho. have batAvo ! traNa varSano kallu tenA nAnA bhAI tamo banyA ke amo ! mArA vaDe lakhAyela ramakaDAnI dalIla tamone AzcaryakArI lAge che Ano paNa matalaba tamArI AMkho upara pakSapAtanA cazmA paheryA che te utArI dezo te tamone amArI vAta sAcI (yathArthI khabara paDaze, kAraNa ke ramakaDAmAM sthApanA satya mAnavAvALAne prabhumUrtimAM sthApanA satya mAnavAnI jarUrata che. ane sthApanA satyano artha A ja thAya che ke jenI sthApanA che teno tenI joDe kAMIka saMbaMdha che anyathA sthApanA satya kahI nahIM zako. sthApanA satya mAnavuM ane pUjayanI sthApanAvALAno Adara karavAvALAne nAnA bALaka samajavuM A to tamAruM ja bALakapaNuM che. zAsanadeva tene dUra karIne tamone yuvAnImAM lAve "jiNa paDimA jiNa sArIkhI" A pramANe rAyapaseNIno AdhAra laIne mUrtinI pUjA-satkAra manAya che. AgamavAda che. mATInI roTI ane pattharanI badAma Adi khAvAno AgamavAda nahIM paraMtu ajJAnavAda Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 che. A vAtane nahIM samajatA evA phogaTamAM haThavAda pakaDIne zA kAraNathI durgatino rasto laI rahyA cho ! paNa have vicAro nahIM to pAchaLathI pastAvuM paDaze. zAsanadeva sadbuddhi Ape ane tamArUM kalyANa kare. peja naM 85 thI 93 sudhImAM patinuM citra ane strInuM citra ane sAdhu A be viSayo upara vivecana karIne bhoLI janatAne zraddhAthI bhraSTa karavAno pUro prayatna karyo che. zrImAn ratanalAlajI lakhe che ke citrathI vidhavA baheno sadhavApaNAno anubhava karatI hoya tyAre to mUrti pUjA paNa mAnanIya hoI zake che dekho ! kevI pakSapAtavALI vAta che. AvI vAtothI bhoLI janatA zraddhAthI bhraSTa bane AmAM jarA paNa Azcarya nathI. hAM koI buddhizALI maLato to tarata ja kahI deto ke vidhavA strI svayaMnA patinuM nAma le to zuM sadhavA thaI jaze ? kadI nahIM to pachI prabhunuM nAma paNa zA mATe lo cho ? tamArI dalIlathI to tamo je mUrtine choDo cho to teonuM nAma paNa choDI devuM paDe kAraNa ke nAma levAnI sAthe paNa prabhu hAjara thatA nathI, AnAthI to tamAre muMgA ja banIne besavuM paDaze, kyAreka kahezo ke tamo pUjA karo cho amo nAmanI pUjA to nathI karatA ne ? A kathana paNa phogaTa che kAraNa ke "mahAvIrAya namo namaH" ityAdi nAmanA jApamAM namo namaHnuM yojavuM paNa pUjA ja che kadI kahezo ke phakta nAmane mAnavAthI amo phAyado nathI samajatA sAthe bhAvane Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 paNa laIe chIe to amo paNa mUrtimAM bhAvanA AropathI ja kharekhara phala samajIe chIe na ke mUrtithI A vAta to ubhayane mATe samAna che AgaLa cAlIne lakhe che ke strIne citrathI kAma (vikAra) jAgrata thAya che te prakAre ja prabhumUrti jovAthI vairAgya prApta karavo asaMgata che A kahevuM paNa ThIka nathI kAraNa ke prabhumUrtithI anaMta AtmAo vairAgya prApta karIne muktipurImAM birAjamAna thaI gayelA che. zrI zaabhavasUri, zrI zAMtinAtha bhagavAnanI mUrtithI virakta thayA nAgaketuo jinamUrtinI pUjA karatA kevalajJAna prApta karyuM lAkho mUrtipUjakono ane amAro A anubhava pramANa che ke prabhumUrtithI amone jarUra jarUrathI atyaMta vairAgya prApta thAya che mAtra tamAro dRSTi virodha tamone A anubhavathI vaMcita rAkhe che AmAM doSa kono ? hAM strIcitra athavA strInirIkSaNathI jeTalo kAmavikAra jaldIthI ane spaSTa paNe utpanna thAya che teTalo spaSTa ane zIdhra nathI thato, paraMtu thAya che kharo ane AvA bhAvavALAnI saMkhyA paNa ochI hoya che kAraNa ke vairAgya thavo kSayopazamanI vastu che ane kAmavikAra audAyikabhAvanI vastu che A baMnenI prAptimAM samAnatA hoI zakatI nathI. Ama to duniyAdArInI vAtomAM saMbaMdha jeTalo viSaya bhAvamAM phasAve che. teTalo munionI dezanAthI vairAgya nathI Avato ane Ave to hajAromAM koI koIne ja, to zuM pachI dezanA sAMbhaLavI choDI devI? Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 kadI nahI, to pachI prabhumUrti darzananA virodhI kema bano cho ? bhavabhIru (bhavathI Daro) bano ane bIjA bhavomAM zuM hAla ApaNA thaze e vicAra karo, phogaTamAM mUrtine toDo cho eTale A badhAno vairAgyajanaka nathI Adi kutarka lagADIne svayaMnA AtmAne zuM kAma durgatimAM paDavA do cho ? zuM rAga utpanna karavAvALI strInI mUrtione ane strIone toDavAvALA, phoDavAvALA ane jIvathI mArI nAMkhavAvALA nathI maLatA zuM? maLe che to pachI teno rAga pedA karavo to saMzaya vagara mAnI lIdho che teno bacAva kevI rIte karazo? zuM teno bacAva che to pachI prabhumUrtine toDavA-phoDavAvALA Apattino paNa bacAva jarUra che bhaktone vairAgya pedA kare che. abhaktone roSa, AmAM tamAruM ja kharekhara udAharaNa basa che. koIpaNa vastu eka ja dharmavAlI hoI zakatI nathI. peja naM 94 thI 97mAM huMDI ane noTano bhAva nikSepa lakhIne svayaMnI buddhinI kiMmata karI che. anuyogadvArasUtranA jANakAra akSara ane kAgaLanA saMyogathI rUpiyAnI sthApanA ja manAze, bhAva kyAreya kahI zakAto nathI. rUpiyAnA hisAbathI te baMne sthApanA che ane huMDI ane noTanA rUpamAM te bhAva che A bhedane samajyA sivAya koInA saMzayano cheda karavA taiyAra thaI javuM te mUrkhAI che. peja naM 98mAM parokSavaMdanA prakaraNamAM ADuM-avaLuM khaMDana kareluM che peja naM 99-100mAM sthApanAnuM khaMDana kareluM che, Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 A paNa eka prakArano unmAda ja kharekhara che pahelA to sthApanA satyano svIkAra karyo che. ane ahIM AvIne pharI jAya che. "guru virahami guru ThavaNA" A pUrvadharonA vacanonuM anAdikALathI Adara karavAnuM cAle che mAtra mUrtiniMdaka lopavAvALAoe ja kharekhara Ano lopa karyo che A viSayamAM vizeSa lakhavuM e piSTapeSaNa karavA jevuM che. peja naM 101 thI 103 sudhImAM dravyanikSepane avaMdanIya siddha karavA mATe dalIlo ApI che te paNa pokaLa ja kharekhara che kAraNa ke tIrthakara bhagavAnanI dADhAonI paNa pUjA thAya che ane bhagavAna janme tyAre tIrthakara dravyanikSepa ja che. merUparvata upara cosaTha indro maLIne asaMkhya devonI sAthe pUjA-stavanA ane bhaktibhAvanA karIne svayaMnuM kalyANa kare che. bharata mahArAjA e maricine bhaviSyanA tIrthakara samajIne vaMdana kareluM hatuM. AvI seMkaDo vAto prabhunA dravyanikSepanI vaMdanIyatA batAve che. tIrthakaronA janaka-jananI (pitAmAtA)ne paNa indrAdi name che A vAtothI spaSTa khyAla Ave che ke dravyanikSepa jarUrathI vaMdanIya che ane tIrthakaronA cAreya nikSepA pUjanIya che. sAdhunA bhAvanikSepa ja vaMdanIya che tyAM sAdhu athavA bIjA hAlI-mavAlInA dAkhalA ApavA phogaTa che. jitAcAra zabda lakhIne amAro cheDo choDavA mAMgo cho. paraMtu chUTI nahIM zako, jitAcArano artha koI paNa prakAre vidhithI kamajora nathI. paraMtu majabUta vidhinuM Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 nAma che eTale dravyanikSepa paNa sthApanAnikSepanI jemaja sarvathA mAnya che. peja naM 104 thI 106 sudhImAM caturviMzatistava ane dravyanikSepanA viSayamAM lakhe che ke prathama jinezvaranA zAsana Azrita saMgha AjanI jema ja caturviMzati stava kahetA hatA AmAM koI pramANa nathI, amo pUchIe chIe ke, nahIM kahetA hatA to temAM zuM pramANa che ? jyAre cha AvazyakamAM bIjuM Avazyaka cavisattho che to zuM RSabhadevanA sAdhune ekasatyA, ajitanAthajInA saMghane be satthA, saMbhavanAthanA saMghane traNa satyA kevuM gaDa-baDa adhyAya thaI jaze ? hA ! ajJAnatAnI paNa kaMIka sImA che ? cha AvazyakanA nAma badhA tIrthaMkaranA zAsanamAM eka sarakhA ja hovA joIe AvA ajJAna lIlAdhArIoe to tene badalavAno prayAsa karyo che, jeTalA thayA eTalAnA ja nAma levAthI RSabhadevajInA samayamAM usarbha ane ajitanAthanA vakhatamAM usabhamajieM A pramANe logassano pATha eka kaDIno, pAchaLathI be kaDIno pachIthI traNa kaDIno kevI pakSapAtatA ? svayaMnI vAtanI siddhine mATe kevI kevI khoTI kalpanAo UbhI kare che teone pUchavAvALA koI ema pUche ke hamaNAM to eka paNa bhAva tIrthaMkara nathI, kAraNa ke badhA siddha thayelA che to pachI logassane ja kharekhara uDADI devo joIe, bhUtakALamAM thayelA ja nathI. tenAthI dravyathI to A kALamAM Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 thaI gayA eTale dravya. samavasaraNamAM birAjamAna thaIne dezanA ApatA hoya tyAre ja bhAva kahI zakAya che kAraNa ke "bhAva jiNA samavasaraNatthA" A pramANe pATha che siddhipurImAM kyAM samavasaraNa che ? DhuMDhiyAone AvI kuTeva paDI gaI che ke jyAM teone vAMdho Ave tyAM tarata ja khoTI kalpanAo UbhI karI de. jema siddhomAM paNa bhAva arihaMtanI khoTI siddhi karIne svayaMno ulaTo vicAra sIdho kare che paraMtu zAstra siddhAMtanA jANakAra teonA sAdhu paNa samajI gayA che ke ratanalAle A khoTI siddhi karI che. peja naM 107 thI110 sudhImAM bharatajIe maricine vaMdana karyuM A viSayane juThTho siddha karavAnI koziza karI che te sUrya upara dhULa nAMkhavAnI koziza jevI koziza che. arthAt AvA uMdhA lekha lakhavAthI svayaMnA AtmAne malina karyo che miricanA vaMdanano viSaya triSaSTizalAkA caritramAM hoya tyAre to lekhakanI vAta ThIka hatI paraMtu niryuktiomAM tathA vasudevahiMDImAM je AcArya hemacaMdrAcArya mahArAjathI seMkaDo varSa pahelAnA che. temAM A varNana Ave che ratanalAlajIno to A siddhAMta che ke "mAra budhA kara sIdhuM" tamArA junA loko paNa A bharatajInA vaMdanano pUrvamAM svIkAra karatA hatA paNa mUrtipUjakonA taraphathI A dalIlathI mUrtipUjA sAbita karavA lAgyA tyArathI UMdhA raste cAlavA lAgyA che bharatajInI bhAvanA RSabhadeva bhagavAna pAsethI Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 sAMbhaLIne vaMdana karavA mATenI thaI. AthI neminAtha bhagavAna pAsethI sAMbhaLIne bIjAne kRSNavaMdananI kema nahIM thaI ? A prazna thaI zakato nathI rAmacaMdrane bhAInuM kAlpanika maraNa sAMbhaLIne lakSmaNajInuM maraNa thayu ane hajAro svayaMnA bhAIonuM sAcuM maraNa dekhIne paNa anyanuM maraNa kema nathI thatuM, kahevuM paDaze ke bhAvonI bhinnatA tyAre to uparamAM paNa A samajavuM joIe dravya ane bhAvamAM bheda nahIM mAnavAvALA koI ullune kapaDA ane doro, pASANa TukaDo ane mUrti Adi dRSTAMta saMbhaLAvIne bhale tamo lokone dhokhAmAM nAkhI zako paraMtu teonA bhedane samajavAvALA vidvAnonI AgaLa A dAkhalo ajJAnatAnI lIlA hoya tema khyAla Ave che siddha thayelA tIrthaMkara ane dravya nikSepAno sAmAnya javAba pahelAnA kathanamAM AvI gayo che kAraNa ke siddha paNa bhAva arihaMta hoya tyAre to be pada judA mAnavAnI ja zuM jarUrata ? ane koI siddhAMtathI paricita manuSya A kahI zake ja nahIM ke siddhabhAva arihaMta che ethI dravya arihaMta kahevuM paDaze. kAraNa ke tIrthaMkarano bhAvI paryAya siddha avasthA ane siddha bhagavAnanA bhUta paryAya tIrthaMkara A prakAranA svarUpamAM bhedane grahaNa karavAvALA siddhAMtavAdI, siddhAvasthAmAM hovAmAM tIrthaMkarane dravyanikSepa saMdeha vagara svIkArI zake che. mAtra ajJAnI ja ulTI-sulTI vAto banAvIne nikSepanA svarUpane viparita varNanathI svIkAre che dRSTAMta paNa Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 yuvarAja, rAjA, yati, gRhasthI AdinA viparIta ja svarUpathI ullekha karyA che je sarvathA upekSaNIya che. peja naM 111 thI 114 sudhImAM sAdhunA maDadAne bahumAna nAmanA prakaraNamAM paNa prathama (yadvA-tadvA) jema tema lakhIne pachI pAchaLathI lakhe che ke te maDadAno thoDA samaya pahelA eka ucca AtmAthI saMbaMdha rahelo hato te AtmAno ja bahumAnanA kAraNe zarIrathI te nIkaLI gayA bAda paNa madaDAnuM bahumAna thAya che. ahIyAM vAcaka varge vicAravuM joIe ke kevI cAlAkIthI svayaMno bacAva kare che jIva nIkaLI gayA bAda maDadAnuM mAna kahI zakAya che temAM cetana hatuM, tyAre hatuM, hamaNAM zuM ? A eka juTho bacAva ane cAlAkI ja che ke anya bIjuM. khAya che jaDa, pIve che jaDa, suve che jaDa vastumAM, rUdana kare che jaDanI pAchaLa ane kahe che ke amo jaDane nathI mAnatA mAtra mUrkhatA che ke bIjuM kaMI ? yAda rAkhajo bhAvanikSepa dravyAdithI vihIna banI zakatuM nathI. zuM vastu svayaMnA svarUpa sivAya rahI zake che ? bhAvathI vaMdananA samayamAM paNa nAma dravya sthApanA vaMdanIya thaI jAya che eTale tIrthapatinA dravyanikSepa haMmezA vaMdanIya che phakta ajJAnI lokonuM A kathana che ke tIrthaMkaronA paNa phakta bhAva ja vaMdanIya che paraMtu A kharekhara juThThu che. prabhunA cAreya nikSepA vaMdanIya hovA e zAsrasiddha che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 peja naM 115 thI 120 sudhImAM zuM jinamUrti jinezvara samAna che ? A viSayanI carcAmAM paNa saMpUrNa ajJAnatA pradarzita karI che kyAM zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAja ane kyAM ratanalAla, A vAtano khyAla to tene AvI zake che je baMne ne jANe che eka tarapha hAthI ane bIjI bAju sasaluM hoya eTaluM aMtara che. zrImavijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAje "kalyANa maMgala devayaM ceIya" A vAkyano je artha lakhela che te arthamAM zrI abhayadevasUrIzvarajI mahArAja jevA prakhara vidvAn niSpakSa TIkAkAronI saMmati che ane hamaNAM paNa niSpakSa vidvAnUnI salAha levAya to te ja artha sAco sAbita thaze. ratanalAlajIno lakhela artha to bilakula juddo sAbita thaze. AgaLa vAMco "caitya suprasannamano hetutvA" A lAInathI artha badalavA mAMge che. paraMtu badalI zakatA nathI AthI tamAro jJAnavaMta artha siddha karavAno juThTho manoratha saphaLa thAya e pramANe nahIM. ahIM to artha nIkaLe che ke prabhu mUrtine caitya kema kahevAya ? temAM prasanna manano hetu batAvyo che. A vAtane ratanalAlajI samajayAM nahIM athavA to IrAdApUrvaka ulTo rasto pakaDyo che. ratanalAlajIe A prakaraNamAM je dAkhalA ApI ne lekhanuM kalevara vadhAryuM che tenA sannipAtathI baDabaDa karatA evA manuSyane bakavAda jevo bakavAda ja amone khyAla (khabara) paDe che tyAM amo zuM vadhAre lakhI zakIe. rUbarUmAM maLIye to Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa4 jarUrathI tenI mUrkhatA tene gaLe utAravAno prayatna karAya AmanI jema amo artha vagarano lekha vadhArIne kAgaLa kALA karavAnuM nathI IcchatA. peja naM 121-122mAM samavasaraNa ane mUrtinA viSayamAM phakta nAstikatA ja batAvI che amoe Aja sudhI bhagavAnanA cAra rUpa paNa nathI mAnatA, amoe ratanalAlajInA A pustakamAM A vAta dekhI eTale amAre nAstika zabdano prayoga karavo paDyo che. zrI haribhadrIya Avazyaka sUtramAM khAsa devatA prabhunA traNa rUpa banAve che. A vAtano spaSTa ullekha che. prabhunA sUtra siddha atizaya uDI jAya. bhagavAnano mahimA jato rahe anAdinI rItinIti nAza thaI jAya, itihAsamAMthI jainonI prAcInatA naSTa thatI hoya to bhale thAya paraMtu mUrti nahIM mAnavAnuM gadheDAnuM pUMchaDuM pakaDyuM che. A temanI pakkaDa na chUTe, basa A eka siddhAMta ratanalAlajIe pakaDyo che jayAM mUrti siddhino prasaMga Ave tyAM tarata ja kahI de che ke A vAta AgamamAM che nahI AnuM koI pramANa nathI. jema darpaNamAM moTuM dekhAya che, tema samavasaraNamAM koI cIja haze, jethI cAra moDhA dekhAya, cAra rUpa nahIM, cAra rUpa mAne to mUrti pUjAnI vAta gaLe paDI jAya eTale rUpa nahIM, paraMtu moDhA hatA A pramANe bolavAvALAne eTaluM paNa bhAna nathI ke ghaDa sivAya moTuM kevI rIte hoI zake, rAvaNanI vAta ahIyAM lAgu na thaI Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 zake e eka lAInanI vAta che ahIMyA cAre dizAmAM dekhAya che tenI vAta che AmAM khAMcakhUcanI koI vAta lAgu paDatI nathI kAraNa ke cAre dizAmAM eka taraphanA mukha jevuM bIjA mANasone dekhAya e cAra rUpa sivAya zakya nathI, bhAmaMDalathI paNa dekhavAnI zakyatA nathI bhAmaMDalathI eka mukha dekhavAmAM paNa pAchaLa besavAvALAne AvaraNa thAya che ane tIrthakaranA samavasaraNamAM cAre bAju sabhA bese che jemAM vidizA paNa khAlI hotI nathI, have cAra mukha sivAya sAMbhaLavAvALAne kevI rIte AnaMda AvI zake A badhI vAtono vicAra karyA sivAya ja ratanalAlajI e gappA lagAvI dIdhA che. je sarvathA vidhine pratikUla che. peja naM 123 thI 127mAM zuM puSpothI pUjA puSponI dayA che ? A viSayamAM ratanalAlajI lakhe che ke je loko hiMsA karIne temAM dharma mAne che teone yajJamAM thatI hiMsAne heya kahevAno zuM adhikAra che ? ahiyAM ratanalAlajIno pakSapAtano pAro 108 DigrI caDhI gayo che. evuM dekhAI rahyuM che jyAM te puSya ane kyAM agnimAM nAMkhatA evA taDapatA evA paMcendriya jIva, bhagavAna para je puSpa caDhAvAya che. tenI dayAno khyAla to tyAre Ave ke jayAre pakSapAtano uchALato evo pAro nIce utare amArA vAcakavargane khyAla rahe ke amAre tyAM akhaMDa phUla caDhAvavAnI vidhi che. tenI mALA paNa vivekathI dorAnI gAMTha ApIne banAvavI joIe. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 paraMtu soyathI chedIne nahIM, dekho te phUla koI bhogInI pAse pahoMcI jAya to tyAre AgamAM nAMkhIne tenuM attara kADhe che. bhagavAnanI bhaktimAM maMdiranI zItala chAyAmAM akhaMDapaNe prabhunA gaLAmAM mArbalanI zItala mUrti para ArUDha thaI jAya, kyAM AgamAM baLavuM ? ane kyAM bhagavAnanA kaMTha upara athavA mugaTa upara avyAbAdha rahevuM ? bevakupha thI bevakupha paNa samajI zake che ke puSponI prabhu pUjA dvArA pUrI dayA thaI che athavA attara na paNa kADhe to paNa bhogI tene suMghaze, masaLaze, mALA banAvIne gaLAmAM nAMkhIne uMdhamAM tene dabAvIne pIDita karaze. A badhA duHkhothI bacI gayelA phUlanI dayA na mAnavI ane yajJamAM homAtA jAnavaronI balinI upamA lagAvavI te pUrepUrI nAlAyakInuM kAma che, hA ! mithyAtva ! tuM prANIonI daSTine kevI badalI nAMkhe che jene ghoDA paNa gadheDA dekhAya che. yajJanA bahAra hiMsAnA tyAgI hoya te paNa jIvone yajJamAM homavAnA siddhAMtavALA che teonuM tyAgI saMnyAsI paNa yajJamAM taiyAra karela mAMsa na khAya to keTalAka janmo sudhI tene jAnavarano avatAra levo paDe che ane mUrtipUjA karavAvALAne A mAnyatA nahIM, sAdhu thayA bAda te pUjAno sarvathA niSedha che. zrAvakanI chellI pratimA vahana karavAvALA sAdhunI mAphaka bhagavAnanI mUrtinA darzana-vaMdana-namanathI prasanna rahe che, dravyapUjA nathI karatA ahIM A vicAravuM joIe ke vaidika hiMsA ane pUjAnI Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 hiMsAmAM AkAza-pAtALano pharaka che. A vAta ratanalAlajIne mithyAtvanuM paDala che. mATe dekhI zakatA nathI AmAM kono doSa ? teonA karmano ja doSa che. je jinendrapUjAnI svarUpa hiMsAne anubaMdha hiMsAnI sAthe joDI de che. kyAM gadheDo ane kyAM airAvata hAthI jyAM buddhi upara pakSano paDado paDelo hoya to tyAM A bhAna nathI rahetuM ke mArA lekhathI saMpUrNa asatyanuM poSaNa thaI rahyuM che ane huM AvI juTThI vAtothI rasAtala (pRthvIaMda2)mAM jato rahuM chuM zuM tamArA guru vihAra nathI karatA ? zuM temAM vAyu-jala AdinI hiMsA thAya che ke nahIM ? tamo ema kaho ke tyAM to AjJA che mATe pApa nahIM, to samajavuM joIe ke prabhupUjAne mATe paNa bRhadbhASya, mahAnizItha Adi aneka sUtronI zrAvakone mATe dravyabhAva ane sAdhune mATe bhAvapUjAnI AjJA che "ANAe dhammo" vAkya samajavAvALAne prathama AjJAno (parisphoTa) vistAra karavo joIe tamArA guru to vAyu ane jala AdinA asaMkhya jIvane mAravAvALA che. ane puSpamAM to "ega zarIre ego jIvo"nA hisAbathI pacAsa-so-baso Adi paryAptinI gaNatrI thaze. ane tamArA guruoe karelI hiMsA asImita (sImA vagaranI) che. vAyu jalAdinA asaMkhyAta paryAptAno vinAza che. tamo tyAM dharma mAno cho, to ahIyAM kema nahI ? ane ahIM nahI to tyAM kevI rIte ? ane yajJanuM dRSTAMta tyAM kema nahIM ? Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 peja naM 128 thI 132 sudhImAM "kittiya vaMdiya mahiyA"no viSaya laIne manaH kalpita artha karyo che. mahiyAno artha mana dvArA pUjA karavI ema lakhyuM che puSpathI pUjAno artha karavAmAM zAstrano sahAro hato te paNa gumAvI dIdho ane mithyAtvanI puSTi karI che. mahiyAno artha mUrtinI najadika nahIM javuM A pramANe karyo hota to paNa teone koNa rokavAvALuM hatuM ? vItarAganI puSpAdithI pUjA kema ? teo to vItarAga che to pachI teone maMdiramAM paNa kema rAkhavAnA ? teoe to ghara paNa choDI dIdhuM hatuM jaMgalamAM rahetA hatA ane teonI devatAo samavasaraNathI bhakti kema karatA hatA? teone ratna-kanaka-cAMdinA gaDha kema? bhAmaMDala kema ? A badhAthI vItarAgatAmAM vAMdho nathI Avato to pachI puSpa pUjAthI kyAMthI vAMdho Avaze, ane eka yojanA bhUminA medAnamAM jhADajhUDa Adine kApIne sApha karavAmAM anubaMdha hiMsA thatI nathI kAraNa ke jo hiMsA thatI hota to svayaM vItarAga pApakArI samavasaraNane maMjura ja na karate, paraMtu maMjura karyuM che ane A bhaktine mukti ApavAvALI kahI che eTale samavasaraNanI racanA zubhakAriNI che. tyAre prabhupUjAnA zatru dharmanA nAzaka, mUrti utthApakone pUjAmAM zuM vAMdho lAge che ? ke pAnAbharIne pAnA kALA karI nAkhyA che zrI vijayAnaMdasUrIzvara evA dhanyanAmanA vacanamAM jarA paNa virodha nathI jIva adatta saMsAranA kAryamAM lAge che ne ke Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 prabhupUjA rUpa prabhunI AjJA pAlanamAM ane jo A prakAre hiMsA ane jIva adatta lAgatuM hoya to tyAre to tamArA guruone paNa vihAra karavAthI vAyu-jalAdinA asaMkhya ane anaMta jIvonI hiMsA ane te te jIvonA adatta dehanA nAzathI adatta lAgaze ema ke tyAM nahIM to ahIyAM paNa nahIM, mahiyA zabdano artha puSpathI pUjita hoya to paNa sAdhune dravyapUjAnI anumodanAmAM vAMdho nahIM, kAraNa ke kAusaggamAM pUaNavattiAe pATha bolIne kAusagga karIe chIe tyAM paNa pUjAnI anumodanA ja artha che. karavuM nahIM, karAvavuM nahIM ane anumodanA nahIM, ahIyAM paNa badhA pApone mATe A niyama che samakitanI karaNIrUpa, prabhupUjAnI anumodanAnI AjJA che. zrAvakane karavuM, karAvavuM ane anumodanAnI AjJA che. sAdhune tyAM trikaraNathI nahIM, anumodanA khullI che je te paNa baMdha thaI jAya to samakitane paNa gumAvI bese che to pachI "mUlaM vinA kutaH zAkhA''nA niyamathI cAritrathI paNa bhraSTa thaI jAya che. zraddhA vinAnAne cAritra hoI zakatu ja nathI to pachI badhA lAbha nAza thAya che eTale "kittiya vaMdiyamahiyA''nA arthamAM paNa dhokhAbAjI che ane lAkho jIvone zraddhAthI bhraSTa karavAvALu A prakaraNa paNa juThThI vAtothI bhareluM paDyuM che zraddhAlu sajjano mATe sarvathA sAmAnya che. peja naM 133 thI 135 sudhImAM jinezvaraprabhue prarUpela kriyAone Avazyaka batAvI che evI rIte prabhupUjA Avazyaka Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 che. zrAvakone baMne prakAranI pUjA ane sAdhuone bhAvapUjA avazya kartavya che. jemAM pahelA hiMsA dekhAya che. paraMtu anaMta jIvonI temAM sadAne mATe dayA hoya che. kAraNa ke samakitadAtA A pUjana ochA samayamAM muktine ApanArU thaI jAya che ane mokSamAM SaDjavanikAyano sarvathA AraMbha-samAraMbha ane saMkalpa haTI javAthI anaMta lAbha thaI jAya che. peja naM 136-137mAM lakhelI vAto eka taraphI che ane teno javAba pahelA AvI gayo che. piSTapeSaNa nathI karatA paNa ATaluM lakhavuM basa che ke sAMsArika kAryano moha janaka AraMbha che ane prabhu pUjAmAM dharmajanaka che koIpaNa vyApArIne vyApAramAM pahelA rakama rokavI ja paDe che. paraMtu lAbha kaI guNo adhika thavAthI rakama rokavI e saphaLa kahevAya che. evI rIte pUjAmAM anargala (ghaNAM) lAbhanA kAraNe thoDo AraMbha karavo paDe che ane A choDI devAthI zraddhA bhraSTa banIne svayaMnI kalpanAthI pALela dayA saMsAranA UMDA khADAmAM dhakele che. gRhastha saMbaMdhI hiMsA saMpUrNa nukazAnavALuM sthAna che. ane dharmamArgamAM karelI kriyA mokSa sudhI pahoMcADavAvALI che. sUkSma vicAra karavAthI khyAla Ave che ke svayaMnA bhoganA kAraNe anaMtajIvono nAza karavAvALA, bhagavAnanI puSpAdi aSTadravyathI pUjA karavAmAM bhaDake che (Dare che) te pUrA ajJAnI che. ane anAdithI Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 cAlI AvatA jinezvara bhagavAnanA satya mArganA lopaka che. ane svayaMnA AtmAnuM adhaHpatana karavAvALA che teone TuMDhiyA dharma choDIne terApaMthI banavAmAM vAMdho Ave che te loko to tamArAthI paNa vadhAre dayA-dayA pokAre che paraMtu kaho ke teo e dayAnuM svarUpa nathI samajyA to tamo paNa kyAM samajyAM cho ? teoe dayAnA nAmathI dayA-dAna choDI ane tamoe prabhupUjA choDI amone to "rabane milAI joDI eka AMdhaLo eka koDI" kudarate mIlAthI joDI eka AMdhaLo ane eka pAMgaLo (dhanavagarano) jevo A mAmalo dekhAya che. DokaTara athavA khUnI, nyAyAdhIza athavA anyAya pravartaka nAmanA be viSayane lakhIne mAtra sannipAtamAM manuSya bakavAda kare e pramANe ja bakavAda karelo che. baMne prakaraNo anabhijJatA upara moTuM duHkha thayuM koI zAstrajJa, mUrtipUjaka, DaoNkTara ane nyAyAdhIzano dAkhalo ApI ja na zake to pachI AvA kalpita prazna UbhA karIne javAba ApavA mAMDavo ane AvI banAvaTI (khoTI) vAto banAvIne svayaMnA mithyAtvodayarUpa sannipAta jAhera karavAthI zuM phAyado ? hAM ! mUrtipUjakanA mantavya anusAra prazna lakhelA hota to teonA javAba pAchaLanA prakaraNonI mAphaka jarUra Apata, paraMtu A baMne prakaraNomAM kalpanAnA kAgaLanA ghoDA doDAvyA che. eTale "bAzada khAmozI jAhile javAba" khAmozI rAkhavI javAba Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 na Apavo evI kahevatanA anusAra te prakaraNone upekSaNIya (choDavA yogya) samajIe chIe. peja naM 146 thI 179 sudhImAM zuM 32 mULamUtranA bahAranuM sAhitya mAnya che ? A viSayamAM svayaMno A Azaya jAhera karyo che ke amArI zraddhA anusAra agyAra aMga ane bIjA ekavIzasUtra ema batrIza sUtra ja pUrNarUpathI vItarAganA vacanothI abAdhita che. ahIMyA amo sajjanone jANa karavA mAMgIe chIe ke A paNa teonuM kahevuM vyartha (phogaTa) che. batrIzasUtramAM jyAM jyAM mUrtinI siddhi che tyAM tyAM agaDa bagaDe Ama-tema ja artha kare che ane svayanI abhinivezikatA jAhera kare che. batrIzane mAnIe chIe ema kahevuM ane batrIzanI aMdara naMdIsUtramAM lakhelA nAmavALA sUtra hayAta hovA chatAM paNa na mAnavA ahIyAM spaSTa corI pakaDAI jAya che ke navo kupaMtha calAvavo hato eTalA mATe bIjA-bIjA sUtrone choDIne batrIzasUtra mAnavAnI haTha pakaDavI ane te sUtronI TIkA niryuktiyo mUrtipUjAnA viSayane puSTa karavAvALI je teonA janmanA keTalI sadIyo pahelAnI TIkA Adi banelI che. tene paNa apramANika kahevI je A jainamatamAM kuliMgadhArI DhuMDhiyAonI nAlAyakatA che. zrImadvijayAnaMdasUrIzvajI mahArAja TIkAono viccheda, zrI devardhvigaNi mahArAjanI samaya sattAmAM TIkAo hatI te apekSAthI kahe che paraMtu tamArA samUcchima matathI to keTalAya Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 sadIyo pahelAnI A badhI TIkAo che tene kema choDI ? kahevuM paDaze tamArA kumatanI jaDa upADavAvALI A TIkAo hatI eTale ja tamo apramANika kaho tamArI A vAtane tamArA anuyAyI sivAya koNa mAnI zake che. pU. zrImadvijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAje saMghanI vyavasthA kevI hovI joIe A viSayamAM je kAMI sAmagrI batAvI che. te pUrva zAstrAnusAra che. AmAM tamo e indriyanuM poSaNa mAnyuM e tamArI dubuddhi che. sAdharmikabaMdhuonI bhakti karavAmAM indriyapuSTi dekhAI ane rUpiyAno durbhaya batAvyo A pakSapAta nathI to bIjuM zuM che? tamArA manamAM dayA pALavAvALAne mAlamasAlA khavaDAvo cho tyAM pAMca indriyanuM poSaNa ane rUpiyAno durvyaya nathI ? ane mUrti pUjako saMgha vagere kADhe te durbhaya, dhikkAra che. AvI ajJAnatAne, koI zrAvaka vivekI, gurubhakti karavAnI icchA kare, teonI vaiyAvacca kare to temAM zrAvakanuM kalyANa che. temAM tamArU kema peTa dukhe che. koI vAyaDagacchanA jinadattasUrI jevuM icche tevuM kaMIka lakhe AmAM zvetAmbara mUrtipUjaka sakala saMghanI javAbadArI nathI te vyaktigata viSaya che tamArA koI viziSTa sabhAmAM rAgaDA tANIne zRMgAra rasa poSaNa karIne dharmathI virUddha kAmAdinI puSTi karato evo strIono guru banIne manathI jevuM icche tevuM vartana calAve to tamAro samAja patita che tema kahevAze kharuM ? paramapUjaya pUrNatyAgI svanAmadhanya kumArapAla bhUpAla pratibodhaka, Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 zAsanaziratAja zrImadUhemacaMdrAcAryamahArAjajInA mATe paNa tamArI pApinI jIbha kharAba kahevAmAM rokAtI nathI tyAre to ghaNo ja moTo kheda amone thAya che. ane kahevuM paDaze ke mithyAtvathI vyApta thayelI tamArI AtmAo nagna tAMDavanRtya karI rahI che. ane jyAM sudhI mithyAtvathI marI rahI che. tyAM sudhI tamone amArA sAcA caritra, rAsa, kalpasUtranI mahimA pavitratA ane sAcI jinavANI kumArapALanI pUjAnuM phaLa Adi jIvana auSadhi kevI rIte bacAvI zake? zrI vajasvAmI mahArAja dvArA puSpa lAvavAthI keTalo moTo lAbha thayo che. eka buddha dharmAnuyAyI rAjA vizAla prajAnI sAthe jaina dharmI banI jAya che. A prakArano lAbha maLavAvALo hoya ane temanA jevI zakti hoya to amo paNa puSya lAvavAne mATe taiyAra chIe jo taiyAra na rahIe to tamArA jevA dharmabhraSTa amo paNa kahevaDAvIye. hAM pUjA nathI karI zakatA jema tamo batAvI rahyA cho, kAraNa ke zrI vajasvAmImahArAje pUjA nathI karI A ajJAnIone phUlanuM nAma Ave che ane kAMTA ubhA thaI jAya che. indrazarmA brAhmaNe bhagavAnanI acittaphUlathI pUjA karI A pramANe zrI hemacaMdrAcArye mahAvIracaritramAM lakhyuM che. A dekhIne ratanalAlajIne peTa duHkhe che. paraMtu teone khabara ja kyAM che ke samavasaraNamAM DhIMcaNa-DhIMcaNa sudhI phUlo devatAo varasAve che ane tamo loko tene acitta kaho cho, A paNa kahevuM te sUtra virUddha che kAraNa ke sUtramAM "jalathI janma pAmelA, sthaLathI Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 janma pAmelA A pramANe lakhela che. vaikriya hoya te pramANe nathI lakhela tamo ane tamArA guru "pANIthI ane sthaLathI janmelA jema ke phUla" A pramANe khoTo artha karIne sUtrArthanA cora bane che kAraNa ke "Iva" zabda to jalaja sthalajamAM paDelo che ja nahi to pachI "jevo" zabda kyAMthI dhusADe che basa-basa AvA utsutra prarUpaNAnA pApakarmathI tamArI buddhi nAza ane bhraSTa thaI gaI che eTale aSTApada, giranAra, zatruMjaya Adi badhA tIrthonA zatru bano to Azcarya ja zuM che? AvA pApione mATe pavitra tIrthanI bhAvanA kyAMthI thaI zake che tamArA gappIdAsa gurunA kAna bhaMbheraNIthI tamone badhA ja gappIdAsa che tevo khyAla Ave che kevalIone snAna karAvavA mATe zatrujI nadI indra lAvelA che. AvI amArI mAnyatA nathI. to pachI lAMbI lacaka mazkarIthI kAgaLa kALA karavA nirarthaka ja che. kevalI snAna karI zakatA ja nathI ane kevalIno siddha artha karIne tamoe svayaMnI pUrepUrI ajJAnatA sAbita karI che. zrImadvijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAje zrI vijaya dAnasUrIzvarajI mahArAja mATe lakhyuM che ke jeoe agyAra aMga anekavAra zuddha karyA. bicArA ratanalAla A mahArAjanI hindI lAInano artha paNa na samajI zakyA ane lakhI nAkhyuM ke vijayadAnasUrijIe icchita parivartana karyuM kevo anyAya ! vijayadAnasUrIzvarajI mahArAja jevA paramatyAgI, pApabhIru eka akSarano paNa pheraphAra karavA mATe taiyAra thaI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 zake kharA? kyAreya nahIM, hAM TuMDhiyAoe mUrti utthApana karavA mATe keTalAya pAThonA pheraphAra karI dIdhA che. koI ThekANe haDatAla para utarIne pATha bagADI nAkhyAM che "yAdazI dRSTistAdazI sRSTi"nA niyama anusAra ratanalAlajIe samajyA vagara mahApurUSa zrImadvijayadAnasUrIzvarajI mahArAjane mATe UMdhI kalama calAvI che. zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA lakhavAno matalaba e che ke anekavAra lahIyAoe lakhelI prato bhaMDArothI kADhI dRSTigocara karI ane temAM koI ThekANe biMdi, mAtrA Adi rahI gayA hoya athavA koI akSara rahI gayo hoya to tene bIjI zuddha pratinA anusAra sudhArI, matalaba e che ke teonuM jIvana zAstranA adhyayana saMzodhanamAM ja jatuM hatuM, anekavAra agyAra aMganA saMzodhana karavAno keTalo uMdho artha lagADyo che. AnAMthI bhavya jIvoe vicAravuM joIe ke ratanalAlajIe A pustakamAM kevI UMdhI gaMgA vahAvI che. A prakAranA zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAja upara vidvAna muni darzanavijaya upara tathA munizrI nyAyavijaya upara je AkSepo lakhelA che. badhA ja juThThA che. zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjanA lakhelA pAThonI amo prati akSarazaH siddhi karavA mATe taiyAra chIe paraMtu pustakanI moTAI jADAI phogaTanI vadhAravA mAgatA nathI. eTale ja amoe pahelethI ja sthAlIpulAkanyAyathI ja AnuM khaMDana karavAnI pratijJA karI che. zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjane paMjAbanA aneka nagaromAM DhuMDhiyAone Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 jaDamULathI ukheDI nAMkhyA jethI IrSyAlu banIne teo mATe juThA AkSepa ApI rahyA cho, badhA nakAmA che teoe bIjI jagyAethI pATha lIdhA, tamo paNa bIjI jagyAethI laI rahyA cho, eTale tamo paNa juThThA cho ke zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAja ! priya vAMcako ! tamone jANa thAya ke A pramANe 180 pejanI pustakanI samApti sudhI piSTapeSaNa juhI kalpanA, graMthanA Azayane samajyA sivAya saMgha paTTaka, yogazAstra, jaina tatvAdarza Adi graMthonA nAma lakhIne je kaMI lakhyuM che sarvathA prakAre jukAthI ja pustaka bharyuM che ane amo pahelA ja aneka sUtronA pAThothI mUrtipUjA siddha karI cUkyA chIe. paMDita becaradAsa Ama lakhe che tema lakhe che" A kathanathI tamArI icchA saphala thaI zakatI nathI kema ke tamArA ja sthAnakavAsI muni paMcaka je 35-35 varSonA dIkSita tamArA kupaMthane choDIne "mUrti batrIza sUtramAM che. DhuMDhiyA jukA artha kare che. A pramANe kahe che ane mUrtipUjaka zvetAMbara dharmanuM zaraNuM le che A vAtane kema bhUlI jAva cho ? basa....basa...zAsanadeva tamone sabuddhi samarpaNa kare ane munipaMcakanI mAphaka tamArI paNa kumati TaLe.. samAptam Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazasti pU. nyAyasmonidhi zrImavijayAnaMdasUrIzvarajI ma.sAnI paraMparAmAM AvelA pU. tapAgacchAcArya kamala-labdhibhuvanatilaka-bhaTUMkara arUNaprabhasUrijI ma.sAnA ziSya gaNi | vikramasenavijaye svargastha gurUdevonA divyAziSa tathA pU. AcAryapuNyAnaMda, mahAsenasUri ma.nA zubhAziSa vaDe jAmanagare vi.saM. 2069, Aso su. 15 pU. kavikulakIriTa A. zrI labdhisUrijI ma.sAe lakhela mUrtimaMDana hindI pustakano gujarAtI anuvAda prAraMbhI vi.saM. 2071 caitra suda-13 bharUcatIrthe samApta karyo. zubhaMbhavatu Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 / sa.2067 ravagArohaNa jIrNazatAblei Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' zrI lablibhavana jaina sAhityasadananA upayogI prakAzano abhyAsu pU. sAdhu-sAdhvI ma.sA.ne A prakAzano bheTa maLaze. adhyAtmasAra - saMskRta TIkA adhyAtmopaniSat - saMskRta TIkA vijayollAsamahAkAvya - saMskRta TIkA lalitavistarA - saMskRta TIkA lalitavistarA - gujarAtI anuvAda uttarAdhyayanasUtra - mULa tathA gujarAtI anuvAda dazavaikAlika sUtra - mULa tathA gujarAtI anuvAda adhyAtmakalpadruma - gujarAtI anuvAda stutitaraMgiNI - ' (bhAga: 1-2-3) AcArAMga sUtra - mULa tathA gujarAtI anuvAda (bhA.1-2) bArasAsUtra - mULa phoTA saha (pratAkAre) bArasAsUtra - gujarAtI anuvAda (pratAkAre) kalpasUtra - citrasaMpUTa tattvanyAyavibhAkara - (bhAgaH 1-2), Serring Jiashasan mUrtimaMDana - hindI-gujarAtI dayAnaMdakutarkatimirataraNI 164554 nUtana stavanAvali gyanmandir@kobatirth.org paryuSaNA aSTAhnikA - gujarAtI anuvAda (prata) labdhidevavaMdanamALA zAMtasudhArasa bhAvanA - saMskRta geya-kAvya anvayArtha saha zrI navasmaraNa gautamasvAmI rAsa (prata) zrI kalpasUtra khImazAhI - gujarAtI (prata) Printing by : kirit graphics-09 prAptisthAna : zrI labdhibhuvana jaina sAhitya sadanA rAjezabhAI naTavaralAla zAha, bajAramAM, chANI-391740. gujarAta