________________
૧૬૬
આત્માનુશાસન
રે! જનપ્રસિદ્ધ જુઓ, નરેન્દ્રો પુણ્યથી લક્ષ્મી લહે; તો પણ ધનાર્થે, વીર બુધ હા શો! નૃપ સેવા ચહે. ૯૫ તે ધર્મ ઉત્તમ જેથી ઉત્તમ વંશમાં નૃપપદ વરે, પ્રજ્ઞા અમિત ત્યાં ધનોન્નતિ, જન ધનાકાંક્ષી શિર ધરે; વિષયીજનોને માર્ગ દુર્લભ, અસ્ત આશ સમસ્ત એ, સર્વજ્ઞ દર્શિત, આર્ય વચને પણ વદાય ન વ્યક્ત એ, ૯૬
જ્યાં દુ:ખ ઘણાં તે અશુચિ તનમાં, અજ્ઞ વસતા ત્યાં અરે! વૈરાગ્ય પામે નહિ જરા પણ, પ્રીતિ અધિકી ત્યાં કરે! આ દેખતાં પણ ત્યાંથી પ્રીતિ દૂર કરવા મુનિ મળે, ઉત્કૃષ્ટ ઉપદેશે કરી, જો સંત પરહિત રતિ કથે. ૯૭
તન આમ કે તન તેમ એવું બહુ કહ્યાથી શું હવે! તેં સ્વયં તેને ભોગવ્યું ને છોડ્યું છે હા! ભવભવે; આ સાર અત્ર સમસ્ત સંક્ષેપે કહ્યો સંગ્રહ કરી, આ દેહ સૌ આપત્તિનું છે ધામ જીવને,જો જરી! ૯૮
જનની ઉદર વિષ્ટાગૃહે, ચિર કર્મવશ દુ:ખમાં રહી, ભૂખ તરસથી મોં ફાડી ખાવા એંઠ માતાની ચહી; ત્યાં હલન-ચલન રહિત સ્થિર રહી, ભયભર્યો કૃમિ સહ રહ્યો, જન્મિ! થયો ભયભીત મરણે, માનું તે કારણ અહો! ૯૯
કર્યું અજકૃપાશીય કાર્ય પૂર્વે, થઈ વિચારવિમૂઢ તેં; ભવમાંહિ કિંચિત્ સૌષ્ય અંધકવર્તકીય તો જાણ તે. ૧૦૦ હા કામ! પંડિતમાનિને પણ અકાળે, ક્રોધે કરી, ખંડિત કરે . વ્રતખંડનાથી, સ્ત્રી વિષે મોહિત કરી; આશ્ચર્ય આ દેખો! પરાભવ ધીરતાથી તે સહે! પણ તપરૂપી અગ્નિવડે એ કામ દેહવા ના ચહે! ૧૦૧
વિષયો ગણી તૃણવત્ તજે, સંપત્તિ અર્થાને દઈ, ગણી પાપરૂપ અતૃપ્તિકર, દીઘા વિના જ તજે કંઈ;
