________________
आगम (४४)
"नन्दी- चूलिकासूत्र-१ (मूलं+वृत्ति:) .......... मूलं [४-6] / गाथा ||४७...||
वृत्ता
प्रत सूत्रांक [४-७] गाथा ॥४७..||
नन्दी
| यत्पुनः साक्षादिन्द्रियमनोनिमित्तं तत्तेषामेव तत्प्रत्यक्षम् , अलिंगत्वाद, आत्मनोऽवध्यादिवत् , न त्वात्मनः, आत्मनस्तु तत्र हारिभद्रीय
का अवधेर| परोक्षमेव, परनिमित्तत्वाल्लैंगिकवत् , इन्द्रियाणामपि तदुपचारतः प्रत्यक्षं, न परमार्थतः, कथम्?, अचेतनत्वादित्यत्र बहु वक्तव्य
ताधिकार | तच्चान्यत्र वक्ष्यामा, मा भूत प्रथमग्रन्थ एव प्रतिपत्तिगौरवमित्यलं विस्तरेण, आह--'स्पर्शनरसनघ्राणचक्षुःश्रोत्राणीन्द्रियाणी' ति | ॥२९॥ क्रमः, अयमेव च ज्यायान् , पूर्वपूर्वलाभ एवोत्तरोत्तरलाभाद्, अतः किमर्थमुत्क्रमः, उच्यते, पश्चानुपादिन्यायज्ञापनार्थ,
| स्पष्टसंवेदनद्वारेण सुखप्रतिपत्त्यर्थ चेति, इह मनोज्ञानयपीन्द्रियज्ञानतुल्ययोगक्षेममेव द्रष्टव्यं, तथा चाभिनिबोधिकज्ञानप्ररूपणायां प्रत्यक्षत इति सेतं इदियपञ्चक्खं तदेतदिन्द्रियप्रत्यक्षम् ॥
से कितं णोइंदियपचक्रव०(५-७६ ) अथ किं तन्नोइन्द्रियप्रत्यक्ष? नोइन्द्रियप्रत्यक्ष त्रिविधं प्रज्ञप्तं, तद्यथा-अवधिज्ञान-1 प्रत्यक्षं इत्यादि । 3 से किं तं'इत्यादि (६-७६) अथ किं तदवधिज्ञानप्रत्यक्षं १,२ द्विविधं प्रज्ञप्त, तद्यथा-भवप्रत्ययं च बायोपशमिकं च,
तत्र भवन्त्यस्मिन् कर्मवशवर्तिनः पाणिन इति भवः-नरकादिजन्मेति भावः, भव एव प्रत्ययः-कारणं यस्य तद्भवप्रत्ययं, च पूर्ववत्, | तथा क्षयोपशमश्च क्षयोपशमी ताभ्यां निवृत्तं क्षायोपशामिकं ॥ तत्र यद्येषां भवति तत्तेषामुपदर्शाह--
२९॥ ___दोण्ह'मित्यादि (७-७६ ) द्वयोर्जीवसमूहयोः भवप्रत्ययं, तद्यथा-देवानां नारकाणां च, तत्र दीव्यन्तीति देवाः, निरुपमक्रीडामनुभवन्तीत्यर्थः, तेषां, तथा नरान् कायन्तीति नरकाः, योग्यतया शब्दयन्तीत्यर्थः, ते मवा नारकास्तेषां ।। अत्राह-न
EKAKKARKESA
दीप अनुक्रम
[५६-५९]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र - [४४], चूलिकासूत्र -[१] "नन्दीसूत्र" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी-रचिता वृत्ति: ... अथ प्रत्यक्ष-ज्ञान भेदे 'अवधिज्ञान' वर्णयते
~34~
