________________
૨૫૦
રાજહૃદય ભાગ-૧૪ સ્વલક્ષી પરિણામ હોવે તો ઉસકો પતા ચલતા હૈ. ઐસા કષાય મંદ હોતા હૈ, ફિર ભી અભિમાન જો હોતા હૈ ઉસસે તો નુકસાન જ્યાદા હોતા હૈ. અહંભાવ તો આ ગયા. ભલે સૂક્ષ્મરૂપસે આયા હો. ફિર ભી સ્વલક્ષીજ્ઞાનમેં વહ પકડનેમેં આતા હૈ. ઔર લાભસે નુકસાન જ્યાદા હૈ વહ ભી સમજમેં આ જાતા હૈ. અવલોકનકા યહી ફાયદા હૈ.
એક તો મેં વૃત્તિકો રોકને સાથ અભિમાનમેં આ જાતા હું. ઐસે અપને દોષકા નિવેદન કિયા. દૂસરા નિવેદન યહ કિયા કી તૃષ્ણાકે પ્રવાહમેં ચલતે હુએ બહ જાતે હૈં.” મેરે પરિણામમેં તૃષ્ણા બહુત હૈ. ધંધા-વ્યાપાર કરતે હોંગે ઔર યહ જો વ્યવસાયિક પ્રવૃત્તિ હૈ, પ્રવૃત્તિ તો પ્રવૃત્તિ હૈ લેકિન સભી કે પરિણામ તૃષ્ણાકે એક સરીખે નહીં હોતે. કિસીકો તીવ્ર પરિણામ હોતે હૈં, કિસીકો મંદ પરિણામ હોતે હૈ. ઈન્ડે મંદ હુઆ હોગા યા તીવ્ર હોગા વહ તો જ્ઞાની કો માલુમ હૈ. લેકિન ખુદકો જ્યાદા લગતા હૈ.
યહ ભી એક અંતર અવલોકનકા વિશેષ પહલુ હૈ કિ દોષ અલ્પ હોવે તો ભી દોષ બડા દીખે. અપના દોષ દૂસરે સંસારીજીવસે, દૂસરોંકો ભી તૃષ્ણા હોતી હૈ, લેકિન દૂસરોંસે મેરી તૃષ્ણા મંદ હૈ ઐસા વહ નહીં દેખતા. વહ તો ઐસા દેખતા હૈ કિ મુજે તૃષ્ણા હોતી હૈ તો તીવ્ર હોતી હૈ.
ઔર તૃષ્ણામેં મેં બહ જાતા હું. અર્થાત્ ઉસકે પ્રવાહમેં મેં ઇતના ચલ જાતા ટૂંકી મુજે પતા હી નહીં ચલતા હૈ. બાદમેં કભી વિચાર કરતા હૂં તો પિતા ચલતા હૈ કિ કિતના ભાવ હો ગયા. તો કભી-કભી પતા ચલતા હૈ કિ અજમેં બહુત તૃષ્ણા હૈ. લેકિન બહ જાતા હું ઇસકા અર્થ યહી હૈ કિ પ્રવાહમાં બહ જાને સે પતા હી નહીં ચલતા કિ મેરે કિતને પરિણામ હુએ. પ્રવાહમેં... આપણે ગુજરાતીમાં તણાઈ જાય છે એમ કહે છે.
કિસમેં બહના હોતા હૈ? વેગ હોવે ઉસમેં તીવ્ર વેગસે જો પરિણામ આતા હૈ, તીવ્રરસસે પરિણામ આતા હૈ તો ઉસમેં બહ જાના હોતા હૈ. વે અપને દોષકા નિવેદન કરતે હૈં કિ મુજમેં તૃષ્ણા બહુત હૈ, તીવ્ર રસસે તૃષ્ણા પરિણામ હોતે હૈ. ઉસ પ્રવાહમેં ચલતે હુએ મેં બહ જાતા હું. ઔર ઉસકી ગતિકો રોકને કી સામર્થ્ય નહીં રહતી. ઇતને તીવ્ર રસવાલે પરિણામ હોતે હૈં કિ મૈં ઉસકો રોક નહીં સકતા. ઈતની હમારી કમજોર