________________
ક્ષણિકનો બોધ અને નિત્યનો અનુભવ
બીજી બાજુ દ્રવ્યલિંગી સાધુ પણ ગ્રહસ્થ જીવનમાં પાળવા યોગ્ય વ્યવહારમાં જ અટકી ગયા. જિનમંદિર બનાવવા, જીવદયા માટે ધન એકઠું કરવું વગેરે કાર્ય ગ્રહસ્થોએ કરવા જોઈએ. પરંતુ આજે એમ દેખવામાં આવે છે કે ગ્રહસ્થ કરતા દ્રવ્યલિંગી સાધુ જિનમંદિર બનાવવામાં તથા ધન એકઠું કરવામાં વધુ રસ ધરાવતા હોય છે, સમાજ સાથે જોડાઈને રહેવાની આત્માની વૃત્તિના કારણે બાહ્યમાં મુનિપણું ધારણ કરવા છતાંય તેઓ આત્મજ્ઞાન પામતા નથી.
ઉંધા લોકો સાથે ઉંધો વ્યવહાર કરવો જોઈએ તથા સીધા લોકો સાથે સીધો વ્યવહાર કરવો જોઈએ, એમ માનનાર જગત માટે પોતાના અમૂલ્ય જીવનને વ્યર્થમાં બરબાદ કરી રહ્યા છે. ઉધાપણું જગતમાં નહિ, પણ અજ્ઞાનીની દ્રષ્ટિમાં છે. તેથી જો પોતાની દ્રષ્ટિ બદલાવીને દરેક જીવને ભગવાન આત્મા સમજવામાં આવે તો દરેક જીવ સાથે સીધો વ્યવહાર સહજ થશે. ભૂતકાળના દ્વેષભાવને ભૂલીને તથા ભવિષ્યકાળની કોઈ અપેક્ષા છોડીને દરેક જીવને ભગવાન આત્મા તરીકે જ દેખવો જોઈએ.
ભગવાન મહાવીર પણ દસ ભવ પૂર્વે સિંહની પર્યાયમાં માંસ ખાતા હતા, પરંતુ આજે ભગવાન મહાવીરના દર્શન કરતી વેળા જો તેમના આવા હીન ભૂતકાળને યાદ કરીને તે રૂપે જ દેખવામાં આવે તો તેમના પ્રત્યે મહિમાભાવ આવશે નહીં. વર્તમાન પર્યાયનો ભૂતકાળની પર્યાયમાં પ્રાગભાવ છે. એ જ પ્રમાણે કોઈ માંસાહારી વ્યક્તિને દેખીને પણ તેના પ્રત્યે દ્વેષ ન કરવો. ત્યાં પોતે તો એમ વિચારવું કે આ તેની ક્ષણિક અવસ્થા છે, ભવિષ્યમાં તે શાકાહારી પણ બની શકે કે તે મારા પહેલા સિદ્ધ દશાને પ્રાપ્ત કરે અને મારું સંસાર પરિભ્રમણ રોકાયુ ન હોય! તેથી દરેક આત્માને ભગવાન આત્મારૂપે જાણવા તથા માનવા.
આ કળિયુગમાં આચાર્યદવ તાડના પાન પર શાસ્ત્રો લખીને ભગવાન આત્માની ઓળખાણ કરાવવા બદલ આપણા પર અનંત ઉપકાર કર્યો છે.
