________________
મોક્ષમાળા-વિવેચન
૧૯૧ -
નમસ્કાર કરું છું, સત્કાર કરું છું, સન્માન કરું છું, કલ્યાણરૂપ છે, મંગલરૂપ છે, દિવ્યરૂપ છે, ચૈત્ય – પ્રતિમારૂપ છે, તેમની પર્યું પાસના કરું છું. ઈષત્ પ્રાગ્લારા નામની આઠમી પૃથ્વી છે, તેની વચ્ચે સિદ્ધશિલા ૪૫ લાખ જનની છે. તેની ઉપર લેકાંતે સિદ્ધ ભગવંતે મુક્ત અવસ્થામાં રહેલા છે તે સર્વને વંદું છું...યાવત પર્યંપાસના કરું છું. એમ લેકસ્વરૂપ વિચારવું તે સંસ્થાનવિચય નામે ધર્મધ્યાન છે.
શિક્ષાપાઠ ૭૫. ધર્મધ્યાન, ભાગ ૨
હવે ઘર્મધ્યાનના ચાર લક્ષણ કહે છે. લક્ષણ એટલે ચિહ્ન.
(૧) આજ્ઞારુચિ – ધર્મધ્યાન રુચિથી ઓળખાય. રુચિ એટલે ગમવું. આજ્ઞારુચિ એટલે આજ્ઞા ઉઠાવવાના
લાવ,
મનન
(૨) નિસર્ગચિ – પૂર્વભવના સંસ્કારથી આજ્ઞા ઉઠાવવાનાં ભેવ સ્વાભાવિક કુરે તે નિસર્ગરુચિ. આજ્ઞારુચિમાં શાસ્ત્ર કે સદ્ગુરું નિમિત્ત છે, અને નિસર્ગરુચિમાં પૂર્વભવના સંસ્કાર નિમિત્ત છે.
(૩) સૂત્રરુચિ – ભાવથી સૂત્ર ભણવાની, મનન કરવાની અને પઠન કરવાની રુચિ તે સૂત્રરુચિ.
(૪) ઉપદેશરુચિ– ઉપદેશ ગ્રહણ કરવાની રુચિ તે ઉપદેશરુચિ.
હવે ઘર્મધ્યાનના ચાર આલંબન જે સ્વાધ્યાયરૂપ છે, તે કહે છે :
