________________
ત્યારે માતા ક્ષીણ સ્વરે આચાર્યને ઉદ્દેશીને કહે કે “જે મારા સગાં નથી એ લોકો મને આટલું પુણ્ય આપે છે, અને તમે મારા સગા દીકરા છો તોય મને કાંઈ આપતા નથી !”
આચાર્ય માતાના વિયોગની કલ્પનાએ સુબ્ધ હતા. હૈયું વિહળ હતું. એટલે આવો કોઈ ખ્યાલ તેમના દિલમાં આવ્યો નહોતો. પણ માના શબ્દો સાંભળતાં જ તરત તેમણે પોતાની ભૂલ સુધારી લીધી. તેમણે કહ્યું કે “મા, તમારા નિમિત્તે હું બે કામ કરીશ. એક તો હું એક કરોડ નવકારનો જાપ કરીશ. અને બીજું, હું ત્રણ લાખ નવા શ્લોકોનું સાહિત્ય-સર્જન કરીશ.”
કલ્પના કરી શકો છો? એક દીકરો માને કેવું પુણ્ય આપે છે ! આ પુણ્ય છે. પુણ્ય માને મળે અને લાભ આપણને મળે. ત્રણ લાખ શ્લોકો કોને મળ્યા ? આપણને ને ? એમણે એ બનાવ્યા, રચ્યા, તો આપણે વાંચીએ છીએ. આખું શાસન લાભાન્વિત થાય, આ મહાપુરુષોની આવી અદ્ભુત કૃતિઓથી.
હવે માતાના સ્વર્ગગમન પછી પાલખી નીકળી. એમાં આચાર્ય જતા નથી. સાધુથી પાલખીયાત્રામાં જવાય નહિ. પોતાના ગુરુ હોય કે ના હોય, પણ તેમની પણ પાલખીમાં સાધુ જાય નહિ. સ્મશાને પણ જાય નહિ. જાય તો સાધુપદને હીણપ લાગે. સાધુપદની મર્યાદા ઘવાય. સાધુથી ઉપાશ્રયની દીવાલ ઓળંગાય નહિ. આચાર્ય પણ ઉપાશ્રયમાં જ રહ્યા છે.
પાલખીયાત્રા નીકળી ને અચાનક બ્રાહ્મણોનું ટોળું આવ્યું. એણે એવી અફડા-તફડી અને ધક્કામુક્કી મચાવી કે પાલખી નીચે પડી ગઈ અને માતાનું મૃતક ભોંય ઉપર ધૂળમાં રગદોળાય એ રીતે પડી ગયું. બ્રાહ્મણોએ એ મૃતકને લાત મારી. એની ઉપર થૂક્યા. જૈનોનું હલકું દેખાડવાની આ વૃત્તિ.
આ ઐતિહાસિક ઘટના છે. એમાં કોઈ રંગોળી પૂરવાનો અવકાશ નથી. આની આચાર્યને ખબર પડી. ખિન્ન થઈ ગયા.
29.
