________________
अष्टमाध्यायस्य चतुर्थः पादः ॥
तरुहुं वि वक्कलु [४।३४१-२] ।
खग्ग विसाहिठ जहिं लहहुं । [४।३८६ - १] ।
ताहं तइज्जी भंग न वि [४३३९-१] ।
।
-
[ पदान्ते उं-हुं-हिं-हंकाराणाम् ] पदान्त सप्तमी ङि । उं-हुं-हिं-हंकार षष्ठी आम् ||४११||
म्हो भो वा ॥ ८।४।४१२ ॥
अपभ्रंशे म्ह इत्यस्य स्थाने म्भ इति मकाराकान्तो भकारो वा भवति ॥
म्ह इति पक्ष्म श्म घ्म स्म मां म्हः' (२२७४ ) इति प्राकृतलक्षणविहितोऽत्र गृह्यते, संस्कृते तदसम्भवात् ॥ गिम्भो । सिम्भो ॥१॥
म्भ ! ते विरला के वि नर जे सव्वंग-छइल्ल ।
जे वंका ते वंचयर जे उज्जुअ ते बइल्ल ||२||
[ म्हो म्भो वा ] म्ह् षष्ठी ङस् । म्भ प्रथमा सि । वा प्रथमा सि ।
[ गिम्भो ] ग्रीष्मन् । 'सर्वत्र ० ' (२।७९) लुक् । 'ह्रस्वः संयोगे' (१।८४) गी० म्ह० 'अन्त्य०' (१।११) नलुक्। अनेन वा म्हस्य म्भ०
(२२७४) म० म्भ० → म्भो० । 'अन्त्य० ' (१।११) स्लुक् गिम्भो ।
५९१
गि० । 'पक्ष्म श्म ष्म० '
प्रथमा सि 'सौ पुंस्योद्वा' (४३३२)
1
[ सिम्भो ] शलेष्मन् । 'सर्वत्र०' (२।७९) ल्लुक् । 'श-षोः सः' (१।२६०) शे० से० । 'ह्रस्वः संयोगे' (१।८४)
से०
→ सि० । 'पक्ष्म श्म-ष्म०' (२।७४) ष्म०
म्ह० । 'अन्त्य० ' (१।११) न्लुक् । अनेन वा म्ह०म्भ० । प्रथमा सि । 'सौ पुंस्योद्वा' (४।३३२) म्भ०म्भो० । 'अन्त्य० ' (१।११) स्लुक् सिम्भो ।
[ बम्भ ते विरला के वि...............]
अस्यार्थः- हे ब्रह्मन् ! ते केऽपि नरा विरला ये सर्वाङ्गैर्दक्षाः । ये वक्रास्ते वञ्चतरा: अत्यर्थं वञ्चकाः । ये ऋजवस्ते बलीवर्दा:- मूर्खा इत्यर्थः ।
-
[ बम्भ ! ] ब्रह्मन् । प्रथमा सि । 'सर्वत्र ० ' (२।७९) लुक् । 'पक्ष्म-श्म-ष्म०' (२।७४) हम० म्ह० । अनेन वा म्हस्य म्भ० । 'अन्त्य०' (१।११) न्लुक्-स्लुक् च बम्भ ! ॥४१२ ॥
अन्यादृशोऽन्नाइसा - वराइसौ || ८|४|४१३ ॥
अपभ्रंशे अन्यादृशशब्दस्य अन्नाइस - अवराइस इत्यादेशौ भवतः ॥ अन्नाइसो । अवराइसो ||
[ अन्यादृशोऽन्नाइसा उवराइसौ ] अन्यादृश् षष्ठी ङस् अन्नाइस अवराइस प्रथमा औ
I
[ अन्नाइसो अवराइसो ] अन्यादृश । अनेन अन्यादृशस्य अन्नाइस - अवराइस आदेशौ । प्रथमा सि । 'सौ पुंस्योद्वा' (४।३३२) स० सो० 'अन्त्यव्य०' (११११) स्लुक् अन्नाइसो अवराइसो ||४१३||
प्रायसः प्राउ-प्राइव-प्राइम्व परिगम्वा ॥ ८।४।४१४ ॥ अपभ्रंशे प्रायस् इत्येतस्य प्राउ - प्राइव - प्राइम्व-पग्गिम्व इत्येते चत्वार आदेशा भवन्ति ॥
