Page Text
________________
॥ त्रयोदशं प्राभृतम् ॥ तदेवमुक्तं द्वादशं प्रामृतम् । तत्र पञ्चसंवत्सराणाम् तेषां मासदिनमुहूर्तानाम् , युगगतचन्द्रर्तुंसूर्यानाम् , सूर्यनक्षत्रयोगसंमेलनस्य, वृषभानुजातादि दशविधयोगानाम् , तद्गतछत्रातिच्छत्रयोगस्य च विवरणं कृतम् , साम्प्रतं त्रयोदशे प्राभृते 'कहं चंदमसो वुड्ढी' इति पूर्वप्रतिज्ञातं चन्द्रमसो वृद्धयपवृद्धिप्रकरणं प्रस्तूयते 'ता कहते चंदमसो वड्ढो वड्ढी' इत्यादि । . मूलम् --ता कहं ते चंदमसो वड्ढोबड्ढी आहिए ति वएज्जा, ता अट्ठपंचासीयाई मुहुत्तसयाई, तीसं च बावट्ठिभागे मुहुत्तस्स जाव आहिएति वएज्जा ता दोसिणापक्खओ अंधकारपक्खमयमाणे चंदे चत्तारि बायालाई मुहुत्तसयाई छत्तालीसं च बावद्विभागे मुहुत्तस्स जाव, जाई चंदे रज्जइ तं जहा-पढमाए पढमं भागं, बिइयाए बिइयं भागंजाव पण्णरसीए पण्णरसमं भागं, चरिमसमए चंदे रत्ते भवइ अवसेसे समए चंदे रत्तेयविरत्तेय भवइ, इयण अमावासा, एत्थ णं पढमे पव्वे अमावासे । ता अंधयारपक्खा
ओणं दोसिणापक्खं अयमाणे चंदे चत्तारि बायालाइं मुहुत्तसयाई छत्तालीसं च बावट्ठिभागे मुहुत्तस्स जाव, जाइं चंदे विरज्जइ, तं जहा-पढमाए पढमं भागं, बिइयाए बिइयं भागं जाव पण्णरसीए पण्णरसमं भाग, चरिमे समए चंदे विरत्ते भवइ, अवसेसे समए चंदे रत्ते य विरत्ते य भवइ इयण्णं पुण्णमासिणी, एत्थ णं दोच्चे पव्वे पुण्णमासिणी ॥ सूत्र ॥ १॥
छाया- तावत् कथं ते चन्द्रमसो वृदयपवृद्धी आख्याते ? इति वदेत् तावत् अष्ट पञ्चाशीतानि मुहूर्तशतानि, त्रिशच्च द्वापष्ठिभागान् मुहूर्तस्य यावत् आख्याते इति वदेत् । तावत् ज्योत्स्ना पक्षात् अन्धकारपक्षमयन् चन्द्रः चत्वारि द्विचत्वारिंशतानि षट् चत्वारिशतं च द्वाषष्टिभागान् मुहूर्तस्य यावत् यानि चन्द्रो रज्यते, तद्यथा-प्रथमायां प्रथम भागम्, द्वितीयायां द्वितीयं भागम्, यावत् पञ्चदश्यां पञ्चदश भागम्, चरमसमये चन्द्रः रक्तो भवति अवसेसे समये चन्द्रः रक्तश्च विरक्तश्च भवति, इयं खलु अमावास्या, अत्र खलु प्रथमं पर्व अमावास्या। ततः अन्धकारपक्षात् खलु ज्योत्स्ना पक्षमयन् चन्द्रः चत्वारि द्विचत्वारिंशानि मुहूर्तशतानि, षट् चत्वारिंशतं च द्वाषष्टिभागान् महत्तस्य यावत्, यानि चन्द्रः विरज्यते, तद्यथा-प्रथमायां प्रथम भागं द्वितीयायां द्वितीयं भागम्, यावत् पञ्चदश्यां पञ्चदश भागम्, चरमे समये चन्द्रः विरक्तो भवति अवशेषे समये चन्द्रः रक्तश्च विरक्तश्च भवति,इये खलु पूर्णमासी, अत्र खलु द्वितोयं पर्व पूर्णमासी ॥ सू०॥१॥
व्याख्या--'ता कहं ते' इति 'ता' तावत् 'ते' त्वया हे भगवन् 'कह' कथं केन प्रकारेण 'चंदमसो' चन्द्रमसः चन्द्रस्य 'वडूढोवडूढी' वृद्धयपवृद्धी वृद्धिश्च हानिश्च 'आहिए' आख्याते कथिते ? 'तिवएज्जा' इति वदेत् वदतु कथयतु । चन्द्रस्य कियत्कालं यावत्
| SR No. | 006353 |
| Book Title | Agam 17 Upang 06 Chandra Pragnapti Sutra Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 738 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_chandrapragnapti |
| File Size | 23 MB |