________________
५४८
जीवाभिगमसूत्रे शास्त्राभिज्ञा हि ओदनेषु सौकुमार्योत्पादनाय सेकविषयान् चतुरः कल्पान् विदधति, इत्थं भूतः 'ओदणे' ओदनः 'कलमसालि-णिव्वत्तिए विपक्के' कलमशालि निवर्तितः कलमशालिभिनिवर्तितः कलमशालिमय इत्यर्थः विपको विलक्षण परिपाकमागतः 'सव्वप्फमिउविसयसगलसित्थे' सवाष्पमृदुविशदसकलसिक्थः, सबाष्पानि-वाष्पं मुञ्चन्ति मृदुनि-कोमलानि चतुष्कल्प सेकादिना परिकर्मितत्वात विशदानि सर्वथा तुषादि मलापगमात सकलानि पूर्णानि सिक्थानि कणाः यत्र स तथा 'अणेगसालणगसंजुत्ते' अनेकशाल नकसंयुक्तः, अनेकानि शालनकानि-द्राक्षापुष्पफलप्रभृतीनि तैः संयुक्त ओदनो भवेत्, इत्यग्रिमेण दित किया जाता है और पाक शास्त्राभिज्ञ रसोइओं के द्वारा उसमें विशेष सुस्वादु सुवर्ण आदि लाने के लिये फिर चार कल्प किये जाते हैं-अर्थात् उसमें से माड निकाल कर उसे चार बार पुनः थोडी देर के लिये अग्नि पर रखा जाता है इससे उस ओदन में विशेष चिकना हट और नरमाई आजाती है इसी का नाम कल्प है। ऐसा वह ओदन भात जो कि 'कलम सालिणिव्वत्तिए विपक्के कलम शालि -विशेष कीमती धान्य के चावलों का बना हुआ होता है तो वह इस स्थिति में-'सव्वष्फमिउविसयसगलसित्थे अणेग सालणग संजुत्ते' वह भात वाष्प को छोड़ता हुआ अपने समस्त चावलों के दाने २ में पक जाता है नरम हो जाता है, और तुषादिरूप मैल के अपगम से बिलकुल विशद निर्मल हो जाता है फिर उसमें अनेक-शालनक-मेवा द्वाक्षा, पुष्प, फल आदि मिला दिये जाते हैं तो ऐसा वह ओदन एक पण हाय छे. मे ५२मान ‘णिउणेहिं सूयपुरिसेहिं सज्जिए चाउकापसे आसित्ते इव ओदणे' ५२म यतुर रसोध्या २१ संपाहित ४२पामा मावे છે. અને પાક શાસ્ત્રને જાણવાવાળા રસોઈયાઓ દ્વારા તેમાં વિશેષ સ્વાદ લાવવા તથા સુવર્ણ વિગેરે લાવવા માટે તેના ફરીથી ચાર કલપ કરવામાં આવે છે. અર્થાત્ તેમાંથી ઓસામણ કહાડીને તેને ચારવાર ઘેડી થોડી વાર માટે અગ્નિ પર રાખવામાં આવે છે, તેથી ભાતમાં વિશેષ ચિકણાઈ અને નરમાઈ આવી જાય છે. તેનું જ નામ ક૯૫ છે. એવે તે ભાત કે જે 'कलमसालि णिवत्तिए विपक्के' समति विशेष मेले कीमती धान्यना योमाना मनाव हाय छे. तो मा स्थितिमi a 'सव्वष्फमिउविसय सगल सित्थे अणेगसालणगसं जुत्ते' ते लात मा५ १२॥णन छ।उता छोइत अधार ચેખાના દાણે દાણે ચડી જાય છે. અર્થાત્ નરમ થઈ જાય છે. અને તુષાર વિગેરે રૂપ મેલના નીકળી જવાથી એક દમ નિર્મલ થઈ જાય છે. તે પછી તેમાં અનેક પ્રકારને મે જેમકે દ્રાક્ષ, પુષ્પ ફલ વિગેરે મેળવવામાં આવે
જીવાભિગમસૂત્ર
