________________
प्रमेयद्रिका टीका श०२० उ. ५०९ अनन्तप्रदेशि के सप्ताष्टस्पर्शगतभङ्गनि० ९३३ एव चत्वारो भङ्गाः, एवं गुरुरुधूणैर्वहुवचनान्तैश्वत्वारो भङ्गाः, एवं गुरुलघु शीतैर्बहुवचनान्तैश्चत्वारो मङ्गाः एवं गुरुलघुशीतोष्णबहुवचनान्तैश्चत्वारो मङ्गास्त देव षोडश भवन्ति, तथाहि देशः कर्कशो देशो मृदुको देशाः गुरुकाः देशा लघुकाः देशः शीतो देश उष्णो देशः स्निग्धो देशो रूक्षः १ देश:
"
मृदुकः, देशाः गुरुकाः, देशाः लघुकाः, देशः शीतः, देश उष्णः, देश: स्निग्धः, देशाः रूक्षाः २' इसका तृतीय भंग इस प्रकार से है - 'देश: कर्कशः, देशः मृदुकः, देशाः गुरुकाः, देशाः लघुकाः, देशः शीतः, देश उष्गः, देशाः स्निग्धाः, देश: रूक्षः ३' चतुर्थ भंग इसका इस प्रकार से है - 'देश: कर्कशः, देशो मृदुकः, देशाः गुरुकाः, देशाः लघुकाः, देश: शीतः, देश उष्णः, देशाः स्निग्धाः, देशाः रूक्षाः ४' द्वितीय चतुर्भगी इसकी इस प्रकार से हैं- इस चतुर्भगी में गुरु लघु एवं उष्णपदों में बहुवचनता हुइ है 'देशः कर्कशः, देशः मृदुकः, देशाः गुरुकाः, देशाः लघुकाः, देशः शीतः, देशा उष्णाः, देशः स्निग्धः, देश: रूक्षः ११
९
देशः शीतः देश उष्गः देशः स्निग्धः देशाः रूक्षाः२' ते पोताना श्रहेशभां ईश એકદેશમાં મૃદુ અનેક દેશેમાં ગુરૂ અનેક દેશેમાં લઘુ એકદેશમાં શીત એકદેશમાં ઉષ્ણ એકદેશમાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશે!માં રૂક્ષ પ વાળા હાય छे. या पडेबी यतुगीने जीले मंग छे २ अथवा ते ' देशः कर्कशः देशः मृदुकः देशाः गुरुकाः देशा लघुकाः देशः शीतः देश उष्गः देशाः स्निग्धाः देशो रूक्षः ३' पोताना उद्देशमा अश उद्देशमां महु भने हेशामां ગુરૂ અનેક દેશેામાં લઘુ એકદેશમાં શીત એકદેશમાં ઉષ્ણુ અનેક દેશેશમાં સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ સ્પશવાળા હોય છે. આ પહેલી ચતુભ`ગીને भोले भंग छे, उ अथवा ते ' देशः कर्कशः देशः मृदुकः देशाः गुरुकाः देशा लघुकाः देशः शीतः देश उष्णः देशाः स्निग्धाः देशाः रुक्षाः ४' ते पोताना येદેશમાં કર્કશ એકદેશમાં મૃદુ અનેક દેશેામાં ગુરૂ અનેક દેશોમાં લઘુ એક દેશમાં શીત એકદેશમાં ઉષ્ણુ અનેક દેશમાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશેામાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળા હાય છે, આ ચેાથે ભંગ છે. ૪ હવે ત્રીજી ચતુગીના ભગા તાવવામાં આવે છે.- ચતુ`'ગીમાં ગુરૂ, લઘુ અને ઉષ્ણ પદોમાં બહુ वयनमा प्रयोग थयो छे. ' देशः कर्कशः देशः मृदुकः देश: गुरुकाः देश!: लघुकाः देशः शीतः देशा उष्णाः देशः स्निग्धः देशी रूक्षः १' ते पोताना भे દેશમાં કર્કશ એદેશમાં મૃદુ અનેક દેશેામાં ગુરૂ અનેક દેશેમાં લઘુ એક દેશમાં શીત અનેક દેશેામાં ઉષ્ણ એકદેશમાં સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ સ્પ વાળા હાય છે, આ બીજી ચતુ ́ગીના પહેલે, ભગ છે. અથવા તે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩
