________________
ममेयचन्द्रिका टीका २०१९ उ०५ सू०१ नारकादीनां चरम-परमवत्वनि० ३९१ वक्तव्यम् चरमासुरकुमारापेक्षया परमासुरकुमाराणाम् अल्पकर्मतरत्व तेषामसावाघशुभकर्मापेक्षम् , अल्पक्रियत्वं च तथाविधकायिक्यादि कष्टक्रियाऽपेक्षम् , अल्लास्रवत्वं तु तथाविधकष्टक्रियाजन्यकर्मबन्धापेक्षम् , अल्पवेदनत्वं च पीडा. ऽस्पत्वापेक्षयेति, तथा परमेभ्योऽसुरकुमारेभ्यश्चरमा असुरकुमारा महाकर्मतरा महाक्रियतरा महास्त्रवतरा महावेदनतराश्चेति ज्ञातव्यम् 'सेसं तं चे' शेषं तदेव पूर्वोक्तमेवेति 'जाव थणियकुमारा ताव एवं चेव' यावत् स्तनितकुमारास्तावत् एवमेव स्तनितकुमारदेवपर्यन्तम् अमुरकुमारवदेव ज्ञातव्यम् । चरमस्तनितकुमाराप्रभु से ऐसा पूछा है कि हे भदन्त ! चरम असुरकुमारों से परम असुरकुमार क्या अल्पतर कर्मवाले होते हैं ? अल्पतर क्रियावाले होते हैं ? अल्पतर आस्रववाले होते हैं ? और अल्पवेदनावाले होते हैं ? इस प्रकार के गौतम के प्रश्न का उत्तर प्रभु ऐसा देते हैं कि-हां, गौतम ! चरम असुरकुमारों की अपेक्षा परम असुरकुमार अल्पकर्मवाले होते हैं क्यों किउनके अशाता आदि अशुभकर्म अल्प होते हैं, वे अल्पक्रियावाले होते हैं क्योंकि कायिकी आदि जो अशुभ क्रियाएं हैं वे उनमें अल्प होती हैं अल्प आस्रववाले होते हैं क्योकि कायिकी आदि अशुभक्रियाओं से जन्य कर्म को आस्रव उनमें कम होता है। अल्पवेदनावाले होते हैं क्योंकि उनको पीडा अल्प होती है तथा परम असुरकुमारों से चरम असुरकुमार महाकर्मवाले, महाक्रियावाले, और महावेदनावाले होते हैं। 'सेसं तं चेव' बाकी का और सब कथन पूर्वोक्त जैसा ही है 'जाव थणियकुमारा' और असुरकुमारों के जैसा ही यह कथन यावत् स्तनितસ્વામી પ્રભુને પૂછે છે કે હે ભગવન ચરમ અસુરકુમારોથી પરમ અસુરકુમારે અલ્પતરકર્મવાળા હોય છે ? અલપતર ક્રિયાવાળા હોય છે? અલ્પતર આસ્ત્રાવવાળા હોય છે ? અને અલપદનવાળા હોય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે-હા ગૌતમ! ચરમ અસુરકુમારની અપેક્ષાએ પરમ અસુરકુમાર અપકર્મવાળા હોય છે. કારણ કે–તેઓમાં અશાતા વિગેરે અશુભ કર્મ અપ છે. તેઓ અપક્રિયાવાળા છે. કેમ કે કાયિકી વિગેરે જે અશુભ કિયાઓ છે, તે તેઓમાં અન્ય હોય છે. તેઓ અ૫ આસ્રાવવાળા હોય છે, કારણ કે કાયિકી વિગેરે અશુભ ક્રિયાથી થવાવાળા કમનું આસ્રવ તેઓમાં અલ્પ હોય છે. તેઓ અપવેદનાવાળા હોય છે. કારણ કે–તેઓને પીડા અ૫ હોય છે. તથા પરમ અસુરકુમારો કરતાં ચરમ અસુરકુમાર મહાકર્મવાળા, माठियाणा, मन भावनापामा डाय छे. 'सेसं तं चेव' मान भी तमाम ४थन ५३ai sal प्रमाणे छ. 'जाव थणियकुमारा०' असुर
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩
