________________
३७०
सूत्रकृताङ्गसूत्रे गवेषणग्रहणैषणाम् परिभौगैषणां च 'जाणं' जानन विशुद्धाहारसेवने कर्मनिजरेति ज्ञात्वा तथा-'अणेसणं च' अनेषणाम्-उद्गमदोषादिकं तत्परिहारं तद्विपाकं च जानानः 'अन्नस्स' अन्नस्य 'पाणरस' पानस्य 'अणाणुगिद्धे अननुगृद्धा अन्नाचाहारादिषु गृद्धिभावरहितः संयममार्गे विरेत् । उत्तमलेश्यावान् तथा दृष्टधर्मा साधुः मिक्षार्थ ग्रामे नगरे वा भविष्टः एषणामनेषणां च विचार्य, अन्नपानादौ अनासक्तः शुद्धमन्नादिकं भिक्षेदिति भावः ।।१७।
तदेवं भिक्षुरनुकूलशब्दादिविषयमाप्तावपि तं रागद्वेषरहिततया दृष्टमप्यदृष्टं श्रुतमप्यश्रृंत कुर्वाणः एषणामनेषणामज्ञान कुशलोऽपि क्वचिद् ग्रामादौ भिक्षार्थमटन् अन्तप्रान्ताहारतया शरीर सस्काराभावाच्च म सदृशदेशानुभवेन कदाचित् संयमादौ अरत्यादिकं पाप्नुयात् तदा स किं कुर्यादिति दर्शयतिमूलम्-अरइंच इंच अभिभूयं भिक्खू, बहूजणे वातह एंगचारी।
एगंतमोणेण वियोगरेज्जा, एगस्त जंतो गइरागइ य।१८। छाया-अरति रतिं चाभिभूय शिक्षु बहु ननो वापि तथैव चारी।।
एकान्तमौनेन व्यागृणीयाद, एकस्य जन्तो गति मागतिं च ॥१८॥ भोगैषणा को जानता हुआ तथा उद्गमादि दोष रूप अनेषणा को, उसके परिहार और विपाक (फल) को जानता हुआ, अन्न और पानी में आसक्त न हो कर संयममार्ग में विचरे। ____ तात्पर्य यह है कि उत्तम लेश्या वाला तथा धर्म का ज्ञाता मुमि भिक्षा के अर्थ ग्राम या नगर में प्रवेश करके एषणा अनेषणा का विचार करे। अन्न पानी में गृद्व न हो और शुद्ध अन्नादि को ही ग्रहण करे ॥१७॥
માદિ દેષ રૂપ અનેષણુને તેના પરિહાર અને વિપાક (ફળ)ને જાણ થકી અન્ન અને પાણીમાં આસક્ત ન થતાં સંયમ માર્ગમાં વિચરણ કરે.
કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે–ઉત્તમ લેશ્યાવાળા તથા ધર્મને જાણવાવાળા મુનિ ભિક્ષા માટે ગામ અથવા નગરમાં પ્રવેશ કરીને એષણા અનેષણ વિગેરેને વિચાર કરે. અન્નપાણીમાં આસક્ત ન બને અને શુદ્ધ અન્ન વિગે જેને જ ગ્રહણ કરે છે
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૩
