Page Text
________________
आचारांगसूत्रे
departeer aca auथा - 'परिवूढकाएत्ति वा उवचियकाएत्ति वा परिवृद्धकाय इति वा, उपचितकाय इति वा 'थिरसंघयणेत्ति वा' स्थिर संहनन:- संगठितशरीर संस्थान इत्यर्थः 'चियमंस सोणित्ति वा' चितमांसशोणित इति वा - मांसशोणितोपचययुक्तकाय इत्यर्थः 'बहुपडिyoण इंदिति वा' बहुप्रतिपूर्णेन्द्रिय इति वा परिपुष्टेन्द्रिययुक्तः इत्यर्थः इत्येवं रीत्या वदेदित्युपसंहरति- 'एयपगारं भासं असावज्जं जाव भासिज्जा' एतत्प्रकाशम् - परिवृद्धकायप्रभृति शब्दरूपां भाषाम् असावद्याम् - निरवद्याम् यावत् अक्रियाम् अकटुकाम् अकर्कशाम् अपरुपाम् अनिष्ठुराम् अप्राप्युपतापिनीम् अभूतोपघातिनीम् अभिकाक्ष्य मनसा पर्या लोच्य विचार्य भाषेत । अथ गामधिकृत्य साधूनामभाषणयोग्यां भाषामाह - ' से भिक्खू वा भिक्खुणी वा स भिक्षुर्वा भिक्षुकी वा 'विरूवरूवाओ गाओ पेहाए' विरूपरूपा:- नानाप्रकाश अनेकविधरूपाः गाः प्रेक्ष्य-दृष्ट्वा 'नो एवं वइज्जा' नो एवम् वक्ष्यमाणरीत्या वदेत् को देखकर ऐसा वक्ष्यमाणरूपसे बोले कि अर्थात् स्थूल मोटा विशाल कायवाले मनुष्यादि को देखकर 'परिवूढकाएत्ति वा उवचियका एति वा परिवृद्धकार्य अथवा उपचितकाय - 'थिरसंघयणेत्ति वा चिघमंससोणिएत्तिवा' संगठित काय या उपचित मांस शोणित काय अथवा अत्यंत परिपूर्ण इन्द्रिय अर्थात् 'परिपूर्ण इन्द्रियवाला' 'एयपगारं भासं' इत्यादिरूपसे बोलना चाहिये 'बहुपडिपुण्णइंदिइति वा' क्योंकि इस प्रकार के 'परिवृद्ध काय' वगैरह शब्दों को 'असावज्जं जाव भासिज्जा' असावद्य अगहर्च अर्थात् अनिन्द्य एवं यावत् अक्रिय अनर्थ दण्डादि प्रवृत्ति जनकरूप सक्रिय नही होने से तथा कटु भी नहीं होने से एवं अकर्कश अनिष्ठुर, अपरुष, होने से एवं प्राणियों का उपताप जनक नहीं होने से एवं भूतों का उपघात जनक भी नहीं होने से मनसे विचार कर साधु और साध्वी को बोलना चाहिये ।
अब गाय बेल को लक्ष्यकर साधु और साध्वी को नहीं बोलने योग्य भाषा का प्रतिपादन करते हैं - ' से भिक्खू वा भिक्खुणी वा, विरूवरूवाओ गाओ पेहाए' 'उपचितकार्य' अथवा 'संगठितकाय'' अथवा 'उपचित मांस शोणितकार्यं' अथवा अत्यंत परि પ્લુ ઇન્દ્રિય અર્થાત્ ‘પરિપૂર્ણુ ઈંદ્રિયવાળા વિગેરે પ્રકારથી ખેલવું. કેમ કે—આવા પ્રકારના ‘પરિઅદ્ધકાય' વિગેરે શબ્દને અસાવધ-અગહ અર્થાત્ અનિધ એવ' યાવત્ અક્રિય અન ડાદિ પ્રવૃત્તિ જનકરૂપ સક્રિય ન હેાવાથી તથા કટુ પણ ન હેાવાથી એવ' અકશ, અનિષ્ઠુર, અપરૂષ હાવાથી અને પ્રાણિયાને ઉપતાપજનક પણ ન હેાવાથી અને ભુતે ના ઉપઘાત જનકપણુ ન હાવાથી મનથી વિચાર કરીને સાધુ સાધ્વીએ એલવુ', હવે ગાય બળદને ઉદ્દેશીને સાધુ અને સાધ્વીએ ન ખેલવા ચાગ્ય ભાષાનું પ્રતિ थाहन उरे छे.-' से भिक्खू वा भिक्खुणी वा' ते पूर्वोक्त संयमशील साधु भने साध्वी 'विरूत्राओ गाओ पेहाए भने प्रारना ३पोवाजी गायेोन लेने 'नो एवं बइज्जा'
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૪
| SR No. | 006304 |
| Book Title | Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 04 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 1199 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_acharang |
| File Size | 83 MB |