________________
પ્રાસ્તાવિક
વિશાળ રીતે જોતાં સમગ્ર ગુજરાતી સાહિત્યના સામાન્ય સમય મર્યાદાવાળા ત્રણ મુખ્ય વિભાગ પાડી શકાય. (૧) જૂનું અથવા પ્રાગૂનરસિંહ ગુજરાતી સાહિત્ય ઈ.સ. બારમા શતકથી ચૌદમા શતક આસપાસ. (૨) મધ્યકાલીન ગુજરાતી સાહિત્યઃ પંદરમાં શતકથી ઓગણીસમા શતકના પૂર્વાર્ધની આસપાસ. (૩) અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્ય: ઓગણીસમા શતકના પૂર્વાર્ધની આસપાસ પછીનું.
પરંતુ ઇતિહાસની દૃષ્ટિએ ગુજરાતી સાહિત્યના મુખ્ય બે વિભાગ પાડવામાં આવે છે. (૧) મધ્યકાલીન ગુજરાતી સાહિત્ય (હેમચંદ્રાચાર્ય પછીથી તે દયારામ સુધીનું– ઈ.સ. બારમા શતકથી તે ઈ.સ. ૧૮૫૦ સુધીનું (૨) અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્ય ઈ.સ. ૧૮૫૧થી આજદિન સુધીનું.
આમ ઐતિહાસિક દષ્ટિએ બારમા શતકથી માંડી ઈસ. ૧૮૫૦ સુધીના સમગ્ર મધ્યકાલીન યુગમાં મધ્યકાલીન ગુજરાતી ભાષાનું વિશિષ્ટ સાહિત્ય સર્જાયું. ત્યારબાદ ઈ. સ. ઓગણીસમા શતકના પૂર્વાર્ધની આસપાસ ગુજરાતી સાહિત્યે પિતાનું આવચીન સ્વરુપ (જેમાં ગદ્યસાહિત્ય ઘણે અગત્યનો ભાગ ભજવે છે તે) ધારણ કરવા માંડયુ.
આ ગ્રંથમાં એ મધ્યકાલીન ગુજરાતી સાહિત્યપ્રવાહમાં તેની જૈનધારાનું (યાને મધ્યકાલીન જૈન ગુજરાતી સાહિત્યનું) વિહંગાવલેકિન ખૂબ જ સંક્ષિપ્તમાં કરવામાં આવ્યું છે, જેથી સાહિત્યના અભ્યાસીઓ તેમ જ જિજ્ઞાસુઓને તે જૈનધારાનો ખ્યાલ ટૂંકમાં જ ત્વરાથી આવી શકે. આશા છે કે વિદ્વાનો અને તજજ્ઞો તેને યોગ્ય આવકાર આપશે.
