________________
(૨૦૦૧) ટ્રસ્ટ-એકટ કે અન્ય ધારાઓ દ્વારા ધર્મ-સંસ્થાઓમાં સરકારી દખલ ચલાવી લેવાય જ નહિ. અને હોદ્દેદારો કે કાર્યકરો સુદ્ધાં ને શક્તિશાળી હોય તો અવશ્ય એનો પ્રતિકાર કરી શકે. પરન્તુ ધર્મસત્તાને અવગણી સરકારી-સત્તા આવી સંસ્થાઓમાં વિક્ષેપ નાંખે એ યોગ્ય નથી જ એ મંતવ્ય આપનું શત-પ્રતિશત સાચું જ છે. એ અર્થે હું સો એ સો (૧૦૦) ટકા સંમત છું.
શ્રી જૈન સંઘ “શ્રમણ-પ્રધાન’થી રોજ અને શ્રમણ-સંસ્થાની સલાહને માર્ગદર્શન લે એ યોગ્ય જ છે. પરંતુ, સંસ્થાઓના સંચાલનમાં (બંધારણ આદિમાં) માથું મારે એ યોગ્ય જણાતું નથી. કારણ તો સંચાલકો સ્વતંત્ર રીતે અને નિયમાનુસાર-બંધારણને સાચવી કાર્ય કરી શકશે નહિ એવો સંભવ છે. -
ચૂંટણી-પદ્ધતિ તો યોગ્ય જ નથી. “એ તો મૂર્ખાઓના સ્વર્ગમાં રાચવા જેવું છે? એ પદ્ધતિ તો માત્ર ટોળાશાહી જ છે. અને, મત મેળવી સ્વાર્થ સાધુઓનું પોતાનું સાધી લેવાની તરકીબ જ છે. યોગ્ય રીતે, ગુરુદેવો કે, ડાણા પંચ મારફત “નિયુક્તિ” થાય તો જ યોગ્ય સંચાલકો મેળવી શકાય અને સુંદર રીતે કાર્ય થઈ શકે.
આપશ્રીએ વર્ણવ્યું છે. તે અનુસાર ધાર્મિક તંત્ર-સંચાલકો - ન્યાય - સંપન્ન વિભવ-વાળા સંસ્કારીકુળના, ઉદારદિલ છતાં ધાર્મિક દ્રવ્ય માટે હરકસૂરવાળા, પ્રામાણિકને નીતિસંપન્ન, અને આદર્શને અનુસરનારા હોવા જોઈએ. તો જ ધર્મ-સંસ્થાઓનું ધ્યેય સચવાય અને માલ-મિલકતનું યોગ્ય રીતે સંચાલન થાય.
નાટકો, ચલચિત્રો, જુગાર, વેશ્યાવાડો આદિ પ્રવૃત્તિઓએ માનવીના અને રામાજના અનેક સંસ્કારોને અધોગતિ તરફ વાળ્યા છે. સમાજના આગેવાનો અને પૂ. ગુરુદેવોએ આ બદીઓ તરફ ખાસ નિર્દેશ કરી એની ખરાબ અસરો તરફ વારંવાર ધ્યાન દોરવું જોઈએ.
