________________
(૧૧) સ્વેચ્છાએ સ્વોપાર્જિતધન શ્રી સંઘને અર્પણ કરવા માટે નોંધાવવા લાગ્યા. તે સમયે વરુણદેવે વિચાર્યું કે ક્રમાંકમાં સર્વપ્રથમ નામ મારું જ હોવું જોઈએ એવી નામની લાલસાથી વરુણદેવ રકમ નોંધાવતો હતો, પણ અર્પણ કરતો ન હતો; પણ ઉપરથી ઉઘરાણી કરનારને વરુણદેવ અપશબ્દોવાળી ગાળો સંભળાવતો હતો. એક દિવસે વરુણદેવની રતિતિલકા ભાર્યાએ કહ્યું- “સ્વામિન્ ! નોંધાવેલ દ્રવ્ય પૂ. શ્રી સંઘને કેમ અર્પણ કરતા નથી?” ત્યારે વરુણદેવ બોલ્યો“હે પ્રિયે ! અતિકષ્ટથી ઉપાર્જન કરેલ દ્રવ્ય એમ આપી દેવાતું હશે?” “સ્વામિન્ ! આપવાની ભાવના ન હોય, તો પૂ. શ્રી સંઘમાં નોંધાવવું ન હતું. નોંધાવ્યા પછી તો આપવું જ જોઈએ. શાસ્ત્રોમાં જણાવ્યું છે કે લજ્જા કે કોઈના આગ્રહથી અર્પણ કરવા વચનબદ્ધ થયેલ દેવદ્રા જે આત્મા આપતો નથી, તે તિર્યંચ અને નરકમાં લાખો ભવ સુધી દુઃખ પામે છે.”
लज्जोवरोहओ वा पडिवज्जेउ न देइ देवधणं । जो सो तिरियनरएसु दुक्खलक्खाई पावेइ ॥३॥
ભાવાર્થ : લજ્જાથી કે કોઈના આગ્રહથી અંગીકાર કરેલું દેવદ્રવ્ય જે માણસ આપતો નથી, તે તિર્યંચ તથા નરકને વિષે લાખો ભવ પર્યન્ત દુ:ખો પામે છે.
આ પ્રમાણે સાંભળીને વરુણદેવ બોલ્યો કે- “હે પ્રિયે ! મેં દેવદ્રવ્ય, જ્ઞાનદ્રવ્ય કે સાધારણ દ્રવ્ય કાંઈ પણ ગ્રહણ કર્યું નથી, તેમ ખાધું પણ નથી. પરંતુ અગ્રેસર થઈને પ્રથમ નામ ભરાવવાથી તથા બીજાઓને પ્રેરણા કરવાથી ઊલટી દેવાધિદ્રવ્યની વૃદ્ધિ કરી છે. વળી ધર્મકાર્યમાં કાંઈ પણ બળાત્કાર ન હોય. મેં જેટલું દ્રવ્ય આપ્યું, તેટલું જ મને પુણ્ય મળો. વળી જીર્ણોદ્ધાર, સ્નાત્ર ઉત્સવ આદિ ધર્મ કાર્યો મેં ઘણાં કર્યા છે, કરું છું, અને કરીશ પણ ખરો, તેથી દેવદ્રવ્યનું દેવ-૧૧
