________________
૧૫૧. આમ હોવા છતાં, પર્યાયમાં અનાદિથી જીવની કેવી ભયંકર સ્થિતી તથા મોહ વડે કેવી રીતે જીવ ઠગાઈ રહ્યો છે અને કેવા કેવા ભીષણ દુઃખો જીવ અનાદિથી ભોગવી રહ્યો છે એ વાત સમજવા જેવી છે – એમાં કર્મનું નિમિત્તપણું સમજવાનું છે. ૧૫૨. જે જીવ સુખી થવા માંગે છે, પોતાના આત્માને પ્રાપ્ત કરવા માંગે છે તેને
(અ) દષ્ટિના વિષયનું જ્ઞાન કરવાનું છે – (બ) સંસારથી અતરમાં કેટલો વૈરાગ્ય હોય - (ક) કષાયોમાં કેવી ઉપશમતા હોય – (ડ) વીતરાગી દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્રની ભક્તિ હોય – (ઈ) નિરંતર સિદ્ધાંતોનો અભ્યાસ, સત્સંગ, સ્વાધ્યાય -
(૧) દ્રવ્યની સ્વતંત્રતા (૨) કમબદ્ધ પચાર્ચ
(૩) ઉપાદાન-નિમિત્તની સ્વતંત્રતા. ૧૫૩. મોક્ષનો એક જ ઉપાય છે : નિર્વિકલ્પ અનુભૂતિ તે માટે (૧) ભેદજ્ઞાનઃ હું સર્વથા સર્વથી ભિન્ન છું. (૨) તત્ત્વનો યથાર્થ નિર્ણય : જ્ઞાન-આનંદ સ્વભાવી ભગવાન
આત્મા છું. ૧૫૪. શુદ્ધના લક્ષ-પર્યાયમાં શુદ્ધતા થાય છે અને પર્યાયમાં દોષ કાઢવાનો આ જ ઉપાય છે - સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્રની એકતા એ જ મોક્ષનો માર્ગ
૧૫૫. સાધક દશા-પોતાના શ્રદ્ધા-જ્ઞાન-આનંદનું સ્વતંત્ર સાધન થવાની શક્તિ આત્મામાં છે.
