________________
૩૭૪
ભીમસેન ચરિત્ર દુરંત દુઃખરૂપ શત્રુથી પીડાયેલ અને પ્રતિક્ષણે મૂચ્છિર્તા અને ભારે કચ્છમાં પડેલે આ જીવ કેઈપણ વડે નરકની અસહ્ય વેદનાથી મુકાવવા માટે શક્તિમાન નથી.
નરકમાંથી નીકળીને આ જીવ, પૃથ્વી વગેરે સ્થાવરપણમાં જાય છે. ત્યાંથી કોઈ અશુભ કર્મના ઉદયે તે નિતાંત દુઃસહ એવા ત્રસપણાને પામે છે. આ સ્થાનમાંથી નીકળે પર્યાપ્ત સંસી જીવ પુણ્યના બળથી કદાચિત્ પ્રશસ્ત શરીર અવયવોથી પરિપૂર્ણ એવા તિર્યંચ પંચેન્દ્રિયપણાને પામે છે. ત્યાંથી નીકળેલા મનુષ્યપણું પામીને પણ પાંચે ઈન્દ્રિયેની સંપૂર્ણતા, સૂફમબુદ્ધિ, પ્રશાંત પણે, આગ્યતા, ઉદાર ભાવના વગેરે પ્રાત થવું તે કાકતાલીયન્યાય સરખું દેખાય છે. ત્યારબાદ કદાચિત્ પુણ્યગથી વિષયાભિલાષાથી વિરક્ત અને વિશુદ્ધ ભાવવાળું મન થાય. પરંતુ તેના માટે તત્વની શ્રદ્ધા થવી એ તે અત્યંત દુર્લભ છે.
દુર્લભમાં દુર્લભ એવું આ બધું સંપૂર્ણ મેળવ્યા છતાં પણ કયારેક કેટલાક અર્થમાં આસક્ત અને કામાભિલાષી મનુષ્ય પ્રમાદ વશથી સ્વહિતથી ભ્રષ્ટ થાય છે.
કેટલાક મુમુક્ષુઓ સભ્ય રત્નત્રયરૂપ મેક્ષમાર્ગને પ્રાપ્ત કરીને પણ પ્રચંડ મિથ્યાત્વરૂપ હલાહલ ઝેરના પાનથી ત્યાગ કરે છે.
કેટલાક રવયં મૂર્ખ જીવે પાખંડીઓના કુટ ઉપદેશથી નાશ પામે છે. કેટલાક પોતે ઉન્માર્ગે જતા બીજાઓને પણ
