________________
પ્રથમ ગ્રાસે
૧૫૦ તેમ હતો? કારણ દૈવનો તિરસ્કાર કરીને માણસ જે કાર્ય કરવા પ્રયત્ન કરે છે, તે કાર્ય સફળ થતું નથી. જેમકે ચાતકને તૃષા લાગવાથી સરોવરના પાણીમાં ચાંચ તે બાળે, પણ તે પાણી તેના પેટ સુધી પહોંચતું જ નથી. ગળાના છિદ્ર વાટે તે બહાર જ નીકળી જાય છે. આથી ચાતકની તૃષા તૃપ્તિ પામતી નથી. ચાતકનું કર્મ જ આમાં કારણભૂત છે.
વળી જન્મ તે ભાગ્યશાળીઓને જ પ્રશંસનીય છે, શુરવીર, પંડિત પુરુષને નહિ. કારણ કે શુરવીર અને પંડિત ગણાતાં એવા પાંચ પાંડે અનેક વિદ્યાઓમાં વિશારદ હતા, શસ્ત્ર અને શાસ્ત્રના જ્ઞાતા હતા, તે કીરની સાથે જુગારમાં હારી ગયા. બાર બાર વરસ સુધી તેમને વનવાસ સેવવો પડે. અને અનેક દુઃખને સહન કરવાં પડયાં. છે પરંતુ આથી એમ માનવાનું કારણ નથી કે, કર્મની સત્તા માત્ર પશુ અને માનવે ઉપર જ ચાલે છે. અરે ! તેની સત્તા તે અબાધ છે, તેને માનવ શું કે પશુ શું. દેવ શું કે દાનવ શું. નાનો જીવ શું કે મેટો જીવ શું. સૌને તે તેના એગ્ય જ ફળ આપે છે. તેમાં જરાય અલ્પ નહિ કે અધિકુ નહિ.
નહિ તે કુબેર ભંડારી તો મહાદેવનો મિત્ર ગણાતે હતો. પરંતુ તે ય મહાદેવને સહાય ન કરી શકે. અને મહાદેવને મૃગચર્મથી જ ચલાવી લેવું પડયું. આમ કર્મની સત્તા આગળ દેનું પણ કંઈ ચાલતું નથી.
આપણા અંગોનું નિરીક્ષણ કરીએ તે, ત્યાં પણ
