________________
[૧૨] શ્રી નિગદ છત્રીશી-ભાષાન્તરઃ હેય છે, અને ઉત્પન્ન થતાં પ્રથમસમયે પણ કામણગ છે, ત્યારબાદ બીજા સમયથી અપર્યાપ્ત અવસ્થા સુધી દારિક મિશ્રયોગ છે, અને પર્યાપ્ત થયા બાદ દારિકકાગ છે.
૩૪ માન–અપર્યાપ્તસૂક્ષ્મનિગોદાદિ ચારે પ્રકારના નિગેહ છ અનંતલોકાકાશના જેટલા આકાશપ્રદેશ તેથી પણ અનંતગુણ છે. તેમાં પણ
• ૧ બાદર પર્યાપ્ત નિગદ સર્વથી અલ્પ તેથી૨ બાદર અપર્યાપ્ત નિગેદ અસંખ્યગુણ તેથી ૩ સૂકમ અપર્યાપ્ત નિગોદ અસંખ્ય
૪ સૂક્ષ્મ પર્યાપ્ત નિગોદ અસંખ્યગુણ છે. અહિં સર્વ નિગાદની સંખ્યા તપાસીએ તો સૂક્ષ્મવાયુજીથી અસંખ્યગુણ નિગોદ છે. કારણકે દરેક ગેળામાં અસંખ્ય અસંખ્ય નિગાદ છે. તેથી અનંતગુરુ સૂક્ષ્મ વનસ્પતિ છે છે. અને તેથી વિશેષાધિક સૂક્ષ્મ જીવો છે. પુનઃ આ સૂક્ષ્મનિગેદમાં એક અપર્યાપ્ત નિશ્રાએ અસંખ્ય પર્યાપ્ત જ હોય છે. અને બાદર નિગદમાં એક પર્યાપ્તની નિશ્રાએ બીજા અસંખ્ય અપયંત જીવો હોય છે. . ૩૫ િિા અાવદુત્વ–સર્વલોકમાં સૂક્ષ્મનિગાદજી અતિ ગાઢપણે વ્યાપ્ત હેવાથી દિશિ અપેક્ષાએ સૂક્ષ્મનિગાદજીનું અલ્પબદુત્વ નથી. અને બાદરનિગારની અપેક્ષાએ તો પશ્ચિમદિશિમાં બાદરનિગાદ અલ્પ છે, તેથી પૂર્વ દિશિમાં વિશેષ છે, તેથી દક્ષિણદિશિમાં વિશેષ છે, અને તેથી ઉત્તરદિશિમાં વિશેષ છે. આ અલ્પબદુત્વ બાદર અપકાયને આધારે કહેવું. કારણકે બાદર વનસ્પતિનું અપબહુ જળના અલ્પબહુત સાથે સંબંધ રાખે છે. જ્યાં જળ ત્યાં વનસ્પતિ એ સ્વાભાવિક નિયમ છે, - ૩ઃ અત્તર–સૂકમનિગાદવ સૂમનિગાદપણાને ત્યાગ કરી બાદરનિગાદમાં અથવા સૂક્ષ્મપૃથ્વીકાયાદિ અન્ય ભવમાં ઉત્પન્ન થાય તે ત્યાં જઘન્યથી પણ અત્તમુહૂર્ત રહી પુન: સૂક્ષ્મનિગાદમાં આવી ઉત્પન્ન થાય તે અપેક્ષાએ સૂક્ષ્મનિમેદજીવનું જઘન્ય
