Page Text
________________
બન્ધ છત્રીશી-ભાષાતર,
[૧૫૩]
સંબંધિ ૩ સમન્યુને ૧ મુઠ્ઠકભવપ્રમાણ જે અંતર પડયું તે
દારિકના સબન્ધનું જઘન્યઅંતર જાણવું.
પ્રેરક-નિર્વિગ્રહગતિથી (જુગતિ હોવાથી) પરભવના પ્રથમસમયે જે કેવળપરિપાટ છે, અને કેવળ સંધાત પણ પ્રથમસમયે કહે છે તે એકજ સમયમાં સમકાળે (કેવળપરિપાટ અને કેવળસંઘાત અથવા) સર્વપરિપાટ અને સર્વસંધાત એ બે વિરૂદ્ધભાવ કેમ સંભવે ? | ૩ ||
આચાર્ય–જે કારણથી જવા માંડયું તેને ગયું કહેવાય, અને ઉત્પન્ન થવા માંડયું તેને ઉત્પન્ન થયું કહેવાય છે તે કારણથી પરભવના પ્રથમસમયે સર્વથા મોક્ષ અને સર્વથા આદાન ( =સર્વપરિશાટ અને સર્વસંધાત) એ બે વિરૂદ્ધ ભાવ સમકાળે વર્તવામાં કંઈપણ વિરોધ નથી. એ જ છે ( તાત્પર્ય એ કે તેજ ભવસંબંધિ સર્વશાટ અને સર્વસંધાત સમકાળે હોય તે વિરોધ ગણાય, પરંતુ અહિંત પૂર્વભવસંબંધિ સર્વશાટ અને પરભવસંબંધિ સર્વસંઘાત એ બે પરસ્પર વિરૂદ્ધ નથી.)
માટે અંતિમ તાત્પર્ય એ છે કે ભવના અંત્યસમયે કેવળપરિપાટ ન હોવાથી દેશબધ હોવો નિર્વિવાદ છે.
૧ પ્રશ્ન-દારિકના સર્વબન્ધનું જઘ૦અન્તર ૩ સમયજૂન ભુવકભવપ્રમાણું કહ્યું તે ૩ સમયની ધિવક્રાગતિઆશ્રયિ કહ્યું પરતુ જ સમયની ત્રિવક્રાગતિઆશ્રયી અથવા ૫ સમયનીચતુર્વક્રા આશ્રયે અનુક્રમે ૪ સમયજૂન અને ૫ સમયજૂન સુલકભવપ્રમાણુ ઔદા ના સર્વબન્ધનું જઘન્ય અન્તર કેમ ન સંભવે ? એ પ્રશ્ન અને એના ઉત્તરનું કિંચિત દિગ્દર્શન આ પ્રમાણે–
શ્રી વિશેષાવશ્યક સૂત્રમાં ૩૩૧૮ મી ગાથાની વૃત્તિમાં શ્રીવૃત્તિકારભગવતનો પ્રશ્ન છે કે–વિવિના રિ પ
ત્યાદ્રિ વવના यदाऽधस्त्रसनाड्या वहिर्देशादूर्ध्वलोके त्रसनाड्या बहिरेव निगोदादिजीवश्चतुर्भिःसमयैरुत्पद्यते तदा विग्रहगतावपान्तरालगतावाद्यास्त्रयः समयाः चतुर्थस्तु संघातसमयः इत्येवं चतुभिरपि समयैन्यूँनं क्षुल्लकभवग्रहणं संघात-परिशाटोभयस्य जघन्यकालः प्राप्यते तत्किमि तोह त्रिभिरेव समयैयूँनं क्षुल्लकभवग्रहणं जघन्यस्तत्काल उक्तः ? सत्यम् , किन्त्वस्यां चतुःसमयायां विग्रहगती य आद्यसमयः स इह परभवप्रथमसमयो न विवक्षितः किन्तु पूर्वभवचरमसमय एव, पूर्व
| SR No. | 006019 |
| Book Title | Shattrinshika Chatushka Prakaranam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmvijay |
| Publisher | Lalchand Nandlal Vakil |
| Publication Year | 1934 |
| Total Pages | 304 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |