________________
સાધકનો ધર્મ
દરેકમાં એમ તો ગૂઢતા રહેલી છે. એવી ગૂઢતાના પ્રકાર પણ નોખા નોખા છે. સાધકે સર્વ કંઈ કરતાં કરતાં શાંત અને પ્રસન્ન તો રહેવું જ જોઈએ. ગમે તે કંઈ કર્મ હોય, ગમે તેવી મથામણ થતી હોય, ગમે તેવી અથડામણો પ્રકટી હોય, તેમાં પણ એની શાંતિ ને પ્રસન્નતાની માત્રા વધતી જવી જોઈશે તો જ પોતાના જીવનઆદર્શને પહોંચવાના પ્રચંડ પુરુષાર્થમાં તે ટકી શકવાનો છે. તે જ એનામાં જોમ પ્રકટ્યા કરવાનું છે. સાધકનો મુખ્ય આવશ્યક ગુણ તો પ્રસન્નતાનો છે. એટલે ગમે તે થયા કરતું હોય તોપણ તે પ્રસન્નચિત્ત તો રહ્યા જ કરે. જ્યાં એમાં (પ્રસન્નચિત્તમાં) ખેંચ કે તૂટ પડતી અનુભવાય કે “આપણો ભાવ ક્યાંક મંદ પડ્યો છે એમ સમજાય તો ચેતી જવું. પ્રસન્નચિત્તની માત્રાના માપથી આપણને ઘણું ઘણું સૂઝી આવે છે, સંસ્કૃતમાં “પ્રસન્ન'નો અર્થ ‘નિર્મળ' છે. તે ઘણો અર્થસૂચક છે.
આમ સાધકને સાધનાનો પ્રત્યેક ગુણ જીવનમાં માપદર્શક બની જતો રહે છે. તે માત્ર તેની મર્યાદામાં બંધાઈને પડી રહેતો નથી, પણ સદાયે વિસ્તાર પામતો રહે છે. એ જ કારણથી સાધકને જીવનમાં આત્મવિશ્વાસ, શ્રદ્ધા, નિષ્ઠા વધતાં જતાં પ્રત્યક્ષપણે અનુભવાય છે. સાધનાની સાચી ખૂબી તો ત્યાં છે કે એ પોતાની ખૂબીઓ ને રહસ્ય સાધકને બતાવ્યા કરશે; કારણ કે પોતે સ્વયંસ્કૃતિમાંથી જન્મે છે. એવી સ્વયંસ્કૃતિ પ્રસન્નચિત્તપણામાંથી પ્રકટે છે. એટલે સાધકે જાગૃતિ રાખી
